Gaelic Column

Southern Cross, Volume 1, Issue 28, 14 October 1893, Page 5

Gaelic Column

AN UISEAG: FACAL RANNSACHAIDH

Leuglx mi le taifcneas an t-iomradh aitlighearr mu ’n eunan ghrinn, agus na rannan luadimhor a thainig na luib. Bha mi taitneach air sheol no •dba. Is toil leinn an niseag agus gadh. creutair de ’seorsa. Is toil leinn a cbainnt ’san d’rinneadb luaidb air na buadhan s na gnatban a bliuineas dhi—a cbainnt fbogblnm sinn am measg nam bruach ’s ri taobh na loch ’s ri taobh gacli creig is aibhne ann a sgoil is eaglais, 's ri taobb a gbealbbain. Tbainig i oirne an latba roimhe so anns a pbaipear mar gu’m bitbeadb i a briseadh a macb. as-iir air taobh deas an t-sao-.gbail an bo. Ar leam gur e so a cbend nair a cbaidb a chodhbbnaladb cbo fada mu dbeas. Cuiream deadh fbailte oirre, ’s gn ma’s lan do’nfhear a tbog a bratach ri crann, ’s gu ma fada buaidh air a laimh. Tba a labhairt gu ceart, soilleir neo'cbeartacb, mar bn dual do fhear a •dh’ araicbeadbam measgnaneilean. Is dhearbh e gu pailt nacb ’eil os ceann •caoimbneas is cairdeas a nocbdadb do na creutairean lagbach sin a tba cuir maise air gacb doire agus gleann, a tba lionadb gacb aite le beatba agus ■ceol, ’s a deanamb an fbasaicb faoilteil. Tba rud-eigin an sin de spiorad an duine ghlice, a labbair mar an ceudna air ainmbidbibb, agus air eunlaitb, agus air nithibb a sbnaigeas, agus air iasgaibb. Tba mi a’ cuir m’ aonta gu buileacb ris na tbubbairt e mu alreamh mb or a bbi ’g eiridb suas anns an linn so, a tba na’m beacbd fein moran nas glice no ’n aithricbean, ’s a tba gu mbeas neofbeareil a bbi ’g ambarc le suil cbaoimhnais air creutairean diblidb na talmhainn. Ar leam nacb cuisfbarmaid iad co dbiubb. Cha do leudaicb ar ’n ughdair gu mor air feartan na h-uiseig : cba leigeadh e leas. Bba fios aige gun robb a cliu air feadb gacb sluaigb, ’s gu’m bbeil i an diugb mar a bha i an uair a labbair Donnacha Ban na facail. “ An niseag cbeutacb ’s a luinneag fein aic, ’s a feadan speiseil gu reidb a’ seinn.” No mar a tba e air cbuir sios’s an rann aosda. “ Tba ribheid a cleibhe a toirt urram air gacb cool.” Cba b’ ionann sin gu dearbh ’s an curaidb a bba air a bbuaireadb le gaol ars esan. ; “ Acb tba ’n niseag neo-sbeolta, ’s tba an smeoracb gun sannt, n uair a tboisicbeas m’ eudeil air gleusadb a ciuil. Gun teagamb sam bitb, a laocbain. Am fear a tba cuir airde air barr-mbaise agus is beusan a leannain, cha mbor is fbiacb e, ma ta, mur cuir e ann ’sna b-uile cliu i air tboiseacb air gacb bigb agus eun raimh a dh’ fbosgail an gob. "Cba-n’eil mi uile gu leir de n bbarail gur ann a chionn gun robb i “ toirt sgeul an earaicb as-ur dhuinn ’ a bba gu sonruicbte a leithid de ard-mbeas oirre. Tba i a gbnath le aoibbneas is aighear. Tba i na h-eun cbo lurach grinn, cbo lan de cheol s de cbeile* aradb, ’s gu’m bbeil i a’ cosnadb graidh aig gacb, am ’s o gacb neacb. Is • aoibbinn an sealladh i “ air maduinn cbubbraidb cheit ” ag eiridb oir a sgiatban luatb, ’siad a’ priobadh ann an gatban na greine gus am bbeil i dol as an t-sealladh ’s a h-ora* a taomadh a nuas oirnn, mur gu’m bitbeadb e tighinn o gbeata na neimb, mar a tbubbairt am bard a tba air tboiseacb nam bard. Tba sinn an comain an fbir ” a thug a macb as ionmbas nitbibb nuadha agus sean,” is thug am follais dhuinn na rannan urramach leis na cbomb-dbuin e. Is dearbhte nacb ann an diugb no ’n de a cbaidb na facail a cbuir an ordugb. Is laoidb i a tba toirt sgeul tbaitneacb dhuinn air feartan is buadban ar «innsearan, ’s air an doigbean djt cbeud bliadbna roimhe so. Tba i na dealbb dbuinn air linn chein. Cba robb ar ’n aithricbean os cionn a bbi ’gabbail beadbd air nithibb nadair. Is mor na b’ urrainn fbogblnm eadhon bho cheilearadh na h-uiseig, ’s tba an urnuigb ann so cbomb-dhunadh a cuir beagan soluis dbuinn air a mbodb ■aoraidh a bba siad a gnathacbadb. Acb feumaidh sinn a bbi truacanta ri

fear a chlobbualaidb mus bi fboighidinn a dol ’san deacbamb oirnn, ’s nacb treig a fein ar cainnt; ’s gur mor am beud. Eileanach.