Gaelic Column

Southern Cross, Volume 1, Issue 25, 16 September 1893, Page 6

Gaelic Column

\Te have been asked to devote a portion of our space to contributions in Gaelic, to which request we have cheer Fully acquiesced. We have received the first article in Gaelic. We are assured that such articles will be appreciated by a large section of the community, and we will be pleased to receive short contributions written in the Gaelic language, but have to impress upon the writers the necessity of writing plainly and as correctly as possible, as we cannot undertake the correction of the orthography or grammar. An Uiseag. Cha-n’eil eun anns an ealtainn air an robb inread de mheas aig luchdaiteachaidh nan Bileanan an lar s a bh' aca air an uiseag. Ri mo cheiid chuimhne ilmin bha meas mor aig daoine outb. Ach tha leithid a dh atharrachadh air tighinn air beachdan agus air cleachdaidliean dhaoine’s gu bheil inoran dhe ’n t-sluagh os ceann a bhith ’t urt fainear euul&ith an adhair. Tha eagal mor orm nach ’eil daoine a' blieag air thoiseacli aim an gliocas agus aim an tuigse, no idir ann an caoimhneas agus ann an carantas na clcioiiiG & 1011, £vnn Scin £tnn.sii & dh’ fhalbh, ged a tha iad ’gam meas fhein inoran in s glice na na daoine ’dh’ fivabbli. An uair a bha mi 6g bha an uiseag’ air a meas na h-eun beannaichte. Olia chreachadh duine ’sain bith a thainig gu gliocas an nead aice air son rud sam bith. Bha moran eadhon a’ meas gu robh e ’na pheacadh nead na h-uiseig a chreachadh. An am an treabhaidh na’n tachradh gu’m biodh nead na h-mseig - ann an talamh a blia gn bhith air a tbreabhadh, rachadh am ploc de’n talamh anns am biodh an nead a thogail leis a cliaibe, agns, chnr an aite sahhailte air uachdar an treabhaidh. Na’in biodh an uiseag air toiseachadh ri gur air na li-nighean, cha ’n fhagadh i uaipe idir iad; ach mur hitheadh, cha rachadh i nan coir tuillidh. Is e ceithir uighean a bhios aig an uiseag’ mar is trice : Ach uair is uair bidh a csig’ aig te is te dhiubh. Is e, an Uiseag Mhuire, a theirear ris an uiseag aig am bi na cbi°' uighean. Gn maith tiice hidh fear dhe na h-uighean anns nach bi . An nair a thig na h-eom as na h-nighean eile, theid an t-ugh anns nach robh eun a chnr as an t-sealladh air dhoigh eigiim; agns their-eadh daoine o shean g’tir e a chnr anns an deachamh a rinn an uiseag air. Tha so a’ liochdadh gu soillier dhuinn gu robh an uiseag air a meas, —na h-eun beannaichte aig an am nd. Is e an t-aobhar sonraicbte air son an robh meas cho mor air an uiseag a chionn gn roTolx i ci J toiseachadli vi gciirm. anus a’ mhadninn Latha Fheill Bride. Bha i mar so ag innseadh gu robh an t-Earrach air tighinn. Tha daoine gn nadurra toilichte an nair a thoisicheas an latha ri fas fada. Wig toiseach an Barraich tha n cruthachadh gu leir mar gum biodh e dusgadh as a chadal, agus a teannadh ri cumhachdan naduir a chur an ceill. Tha cuimhne gle mhath again an ■fcoileachadh a bhiodh air sean is 6g an nair a chluinneadh iad an uiseag gairm. Ach ma bha an uiseag a failteachadh an Earraich le oran binn, a’ failteachadh na h-uiseag mar an ceudna le briathran cho math agus cho freagarrach ’n a b’an rann a leauas gne de bheachd dhuinn air a ’ mhdr-mheas a bh’ aig daoine air an uiseag. Tha dearbhadh again gu bheil dluth air da cheud bliadhna o’n a rinnoadh an rann so. Bha e mar chleachdadh aig daoine a bhith ’ga ghathail anns a’ mhaduin Latha Fheill Bride, an uair a chluinneadh iad an uiseag a gairm. So ‘ jna ta an: rann : “ Air sgaitbaibb siubhlach an ard nan Tha 'n uiseag bbeusach bhreae-bballacb, chliuiteaeb A’ seinn a ciuil dhuinn le deadh-gheus ; A’ toirt sgeul an Earraiih as-ur dhuinn, An deigh a ciurradb le fuachd breun ; A’ taisbeanadb maiso, agus umblachd Do ’n Triuir a tba ’n aird nan neamh; Mar fbianuis an agbaidb nan slogh, »S mar dhearbbadh air gloir nan neamh,

Tha ribheid a cleibh a’ tort urram air gach ceol. Thruailleachd naduir no gniomh laimh Cha chuirar mar thair air a h-eoin Craobh mheanganaeh, dhosrach, O dhuslach na talamhuinn, Mar sin an duine ’a e’ falbb arm eeo, Gun subhailc, neo-bheusach, lan trua : ’- Liadh, T ia ’n duine fo bhuaireadh mar sgleo. A Thi phriseil, nam bitadhan caosha, Cleacudaich dhuinn aomadh gu csol Asheirm do na naomhaibh, Tha ’comhnuidh an saoghal nam beo ; Far nach fuaraich an gaol, ’ S am maireann an ceol— Muire nan gras Peadair is Paul agus Eoin. Amen.