PAPAWAI.

Puke ki Hikurangi, Issue 12, 2 August 1898, Page 1

PAPAWAI.

Akuhata 2 1898. E nga Iwi e nga Hapù, tena ra koutou, i raro i te maru o to tatau Ariki o Ihu Karaiti. Tenei te ngakau aroha te pupu ake nei i roto i te hinengaro, mo tatau mo te Iwi Maori, e noho nei i runga i nga motu e kiia nei ko Niu Tireni, e rua nga taonga nui o tenei Iwi o te Maori i te takiwa i o tatau Tipuna, be Tangata tetabi, be Wbenua tetabi, i enei ra, e rua hoki, be Wbenua tetabi, be moni tetabi, ko tenei Iwi ko te Maori, be Iwi tangi nonoi kia ratau i mua, tae mai hoki ki enei ra, ara ko te aroba o tetabi ki tetabi, ko nga kupu tenei e puta tonu ana i roto i nga mangai o nga kai wbakatakoto korero, e waibo ana boki hei kupu ake mate matua ki tona tamaiti, a mate atu tana tangata ora ake ko tona tamaiti, inau tonu ia ia taua kupu te aroba, a ko nga takiwa-e tino. .nui ai te. puta iroto iie-maagikio-te tangata-tonei kupu, ko te takiwa e mate atu ai te tangata, kei reira ka kaba te whakapuaki i tenei kupu ite aroba, otira, i tenei wa kei roto i te Karaipiture e wnakaatu ana. ko te mea nui rawa ia o te Ture ko te aroba, koia te tiksnga o tenei kupu exi i runga ake nei, tetabi o nga taonga nui o tenei Iwi o te Maori i mua ko te tangata, kaaii e marama ana koutou ki enei whakaaro, mo tetahi o aua kupu, e ki nei, mo tetabi p nga taonga nui o tenei Iwi o te Maori, ara te Wbenua, be taonga tenei e Whawbaitia ana e o tatau Tipuna i o ratau ra, a be taonga ano te Wbenua e tukua whakareretia atu ana ki etabi tangata e mate ana i te kore Wbenua, a rironga i te Inoi a tetahi tangata kia boatu be Wbenua mona, ka tukua, tetahi tangata ranei e baere ana, rokobanga e te po, moe noaiho i runga i tetabi Wbenua, be tupono-anake te tangata nona te Wbenua ki taua tangata, ki taua Hapu ranei, katabi ka boatu he aruhe o runga ano i taua waahi i moe ra aua tangata, tukua tonutia atu tona Wbenua ki taua tangat& ; i runga i te hoatutangabe aruhe hei kai maana, he Koura ranei, be Tuna ranei, he'lnanga ranei, otira tenei tetabi whakauaramatanga o tenei tikanga, Kei te mohio koutou. Mo nga taonga e rua e ki nei i roto i enei ra, he Wbenua tetahi, he moni tetahi, na kia marama koutou ki taku wbakaaro, kua ngaro te tangata i roto i tetahi _o enei taonga, kua riro ko te taonga moni hei riiwhi mo te taonga tangata, na kei mea o koutou.whakaro e nga Iwi, e nga Hapu, kei whakawhirinaki tatau ki runga ki tenei kupu e kiia nei etoku wbakaaro, kua ngaro te taonga tangata, a ka whakawhiriaaki nui tatau ki runga kite taonga moni i roto i enei ra, a ka mahue to tatau taonga te tangata- E boa ma, kia xnau ki to je whakatojau nei i teteogafe.ko nga ngakau mftnahara,pnknriri i .roto ia koutou, whakarepea atu, iahia atu ki.waho i o koutou ngakau, puritia to tatau Ibu-to-mai-ite.po, me a tatau tikanga ia tatau/koi mea o koutou whakaajrokei rongft i tenei wbakatauki, kei wabo te, Mrimirr, kei jfoto te Bahurahu, kaore, kna pangaia tenei kupu ki wabo, pangaia hoki e koutou "ki wabo i o koutou ngakau, otira tenei tetahi kupu, hei whakamarama atu kia

koutou, kua whakaaetia te tono-tu a Mangakahia, kia hikitia e ia te Tiiiti ki Ngapuhi, a koa tukua pahia atu nga Haki, te Tiriti, me Maui, kia riro ia Ngapahi, ia Baniera, ia Herepete, me etahi atu, a kua riro ia ratau, kahore he ngakau pouri, kino ranei, i roto i nga ngakau o nga Bangatira o te Tai-ra-whiti, otira e marama ana etahi o koutou kite take i puta ai te kupu hiki i te Tiriti, na runga i te tautoko tanga a te Tai- rawhiti i te Pire a te Pirimia, kaati i runga itenei tu ahua, ko te kupu a nga taane a nga Wahine me nga Bangatira menga kai Whakatakototikanga, me tuku, i te Bangimarie i te ngakau pai marama kaua te pouri met e ngakau kino hei.waifyo*"roto i te ngakau, a, na tenei whakaaro; ngakau marama i oti pai ai tekupu i waenganui inga Bangatira o te Tairawhiti me Ngapuhi, mauriaana te Tiriti hei whakatuhera i te "Whare-potae onga Bangatizae Ngapohi kua pan ata net kite po, te rum, hei whakatuhera i te kohi moni mo te kawe i te Mana-motu-hake, kilngarangi, hei te mutunga o tena hui kaatawhakahokiamai nga Haki kia Tamahau Mahupuku, menga Bangatira o te Tai rawhiti. Na enga Bangatira, Eai-whakahaere, he mea nui rawa te ata titiro kite ngakau aroha, kite ngakau ngawari, hei taonga tuturu, hei kauwhau hoki ma koutou kinga huihuinga, ki nga wbakaminenga,, ki nga nohoanga tangata, e uru ai enei kupu ki roto kite ngakau ote Tane o te Wabineonga Tai-Tama-riki e tipa ake ana, kia kaua ai e hopu nga whakatipnranga e haere mai nei ki nga kupu whakapouri i roto. i te ngakau o te tangata a ka waihohei whakatipu i te mate, ki te tangata mo te Hapu, mete Iwi, ara me nga Maori hold, e noao nei i runga i Aotearoa mete Waipounamu, ara nga motu e kiia nei ko Niu Tireui. Na e hoa ma me titiro atu tatau kite kupu a te Karaiti i tc Bongo Pai a Matiu:—J mea atu a te Karaiti ki ana Akonga, ko taku kupu hoki tenei kia koutou, kite kore e nui ake ta koutou mahi tika i ta nga Earaipi ratau ko nga Parihi, e kore rawa koutou e tapoko atu kite Bangatiratanga o te rangi, kuarongo koutou, i kbrtrotia e nga Tipuna kaua e pata tangata. a kite patu tangata ka tika te Whakawakanga mona, na ko taku kupu tenei kia koutou, Id te riri noa tetahi ki tona teina, ka tau te he kia ia, a ki te mea tetahi ki tona teina wairangi ka tika kia Komititia, na, kite mea tetahi poauau, ka tika mona te Kapura o te Beinga, n& reira kite mauria ata e koe to whakahaere ki te ata, ka mahara i reira i hara koe ki tou hoa, waiho to whakahaere i mua o te ata, a haere matua houhia te rongo ki ton teina, ka haere ai, ka man mai i to whakahaere, Sa hohoro te whakarite i ta koroakorerokotou hoa tauwhainga, ia korua ano i te huarahi, kei tukua koe e to hoa, tauwhainga kite 'Eai-whakawa, a ka tukua e te Eai-whakawa kite Eatipa, a ka maka koe kite whareherehere. Tenei ano tetahi waahi o taua Kupu:—kaua e whakauaua atu kite kino engari ki te pakia tou paparinga matau e tetahi, tahuri atu hoki tera ki a ia, a kite mea tetahi kia

whakawakia koe, a kia tangohia tou koti, tukua atu boki tou ngeri ki aia, a kite tonoa koe e tetahi kia haere kotahi maero, kia rua an e haere tahi ai me ia, kua rongo koutou i korerotia kia aroha alu ki tou hoa tata, kia kino hoki ki tou hoe, whawhai, na ko taku kupu tenei kia koutou, arohaina o koutou hoa whawhai, manakitia te hunga e kanga ana ia koutou, kia pai te mahi kite hunga e kino ana kia koutou, Inoi atu, mo te hunga e whakawhiu ana ia koutou, e whak&toi ana kia koutou, kia whakatipu tamariki ai koutou ki to koutou Matua i te rangi, e mea nei hoki ia i tona ra kia whiti kite hunga kino kite hunga pai,. kia ua hoki te ua kite hunga tika kite hunga he. Na enga hoa Honore, kia uaua, kite whakamatan ki £e whakatika tika kj o tatau tikanga, e pai ai te noho onga Iwi mftori, i ronga i o ratau takiwa mane, homai hoki a koutou whakaaro. e tipu ai te Iwi i rungai te rangimajrie. i te ngakau e herehere ana, i runga i enei kupu tonu e whakaatu nei to koutou ke, inehemea e he ana tona reo tohutohutia mai. Heoi ano "Te Puke Ki Hikurangi."