NEPIA TARATOA.
Ko Nepia Taratoa Maukiringutu he tama na Teteke raua ko Te Au, no Ngatiparewahawaha, no Ngatiraukawa. Te kainga o nga tupuna o Nepia. me tona hoki, ko Maungatautari i Waikato Whakarunga. Puta
ana le hiahia kia whiwhi kite laonga Pakeha* i te hanga mea i pulerea mai i Ingarangi ki Niu Tireni, i maa ai, ka maunii atu iai. Haere ake e 600, noho rawa alu i Kapiti, i te moana o Raukawa. Pa tonu atu ki nga Pakeha .rere moana o reira, ki nga tangala hckohoko kite Maori, kaliore hoki he tangata ole Pakeha ki ona kainga ile inanowhenua, i Waikaio. I runga i nga wbakahaerenga o nga mahi, i era nga wa, he raea mohio koa, ko letau i Haere afu ai a Taratoa i Maungalaulari, ko te 1828. Aua le tangala e whakaaro i whakatnpuria, i era nga lakiwa, nga likdnga whakaleina e lenei iwi e lenei iwi, i Niu Tireni; ekahaana le puhaebae i reira, o letahi rangalira ki tetahi, a whakaputa ana ki a ralou toa, ki a ralou nanakia hoki. Ma kona, ekore e miharotia te lutunga ope a Nepia hei lau i nga iwi, i ona paenga kainga, i Waikato, i tera iwi nui. Nga hoa o Nepia i le whakalikanga ki a Waikaio, ko Tawaewae ko Rango, he rangatira no Ngapuhi, haere ake6o. Ko Pomare Whetoi he rangatira whai mana no Tokeran, raeiona ope SOU, i nolio noa mai, ka haere te kokiri a Nepia ma, lu rawa ake a Waikalb 10,000, reia tonutia ana, whaii ana a Waikato, takolo rawa iho, eloru ickau, ka rere i reira ko Potaiau Te Wherowhero, ko Te Hiakai, ko Te Kanawa, ko Tukorehu; hinga ana i te parekura ko Wharara, ko Te Pura. Ko Nepia Taraioa, he hoa no Te Rauparaha rongo nui i roto i nga- Maori, i wliakarcre ra i ona kainga i Kawhia, i heke alu ki te moana o Raukawa, he whai i le Pakeha, he pera hoki lona tikanga me to Nfipia he hiahia laonga. He tini nga whakakiienga ole maia 0 to lalou lioa kua ngaro ake nei, i roto i ona kekeritanga ki a Ngaiikahungunu, me era alu iwi; oiira, ahakoa he toa ia, na tana mahi uekaha kite pupuri ile Uka, na reira ia i nui ai. I inuri iho nei. na tona raugihumarie, takahoa ki nga Pakeha, kf nga Maori, i kiia ai, e manaakiiia tona ingoa. Roa noa lengakau ianei i nga whakamahaharalanga a nga e takoto ake nei, k« a Nepia, na te mea, he hoa ia no nga Pakeha rere moana, no nga Pakeha hokoaoko, no nga Mihinare, no le Kawanalanga hoki o lenei tnolu. E whakamoemili ana matou ki le pukapuka 1 tukua mai kia laia, e nga whanaunga o Nepia. Na taua pukapuka i whakaatu, ka maiauria, i marere a Nepia ki tona kainga ki I Maiahiwi i Rangiiikei i te 14 o Hanuere, 11865.
Pulcapuha a A,perahama me era atu. Malabiwi Rangiiikei, Haauere 30,1865. Ki a Kawana, — E pa,—Tena koe nga kanobi o Nepia Taratoakua wehealu i a latou i te *4 o Banuere. E pa, tenei anomatou, kei runga ano i nga maliipai a lo matou mama, a tolaoa raalii i le pai. E pa, kia rongo mai koe, ko Ngatiipujfawa i laeroai kia kite i a Nepia COO ; nie ngjf rangatira Uakelia, me Tamihuna 30 ki konei, poroporoaki ai ki a Nepia, miiii ai/taogi ai ki a matou. Kiai rongo mai ano koe, hei te liaki tonu matou i o matou nei when ua i luuri i to rnuiou nei matua, uio le whakuraruraru rawa ake a le tangata, kua marama koe ki ia'niatou korero aiu. Tenei ano tela hi kupu; ka pi ri tonu mar tou ki a koe, bei matua mo nga pani nei, iiei kai liaki ano mo nialou, mo o matou nei whenua, tue Rangiiikei. Tena koe. Aperahama, Tared Taratoa, Erenora Taratoa, Horomona Toremi, Te Uuruhuru, Tareta Taraioa, Nepia Maukiringulu y Moibi Tiwaewae, VViniata Taiaha.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18630420.2.14
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume III, Issue 3, 20 April 1863, Page 12
Word count
Tapeke kupu
663NEPIA TARATOA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume III, Issue 3, 20 April 1863, Page 12
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.