MATAKAHIKA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 12, 20 July 1862, Page 10

MATAKAHIKA.

Ko etahi i huna i a ratou ki nga ana i nga maunga. I hiakai ratou, i hiainu, a, ngaua noatia e te maeke, haere tahanga ai etahi. I mea ratou kia oma atu kite akau, kia eke i te k:\ipuke hei kavve ke i a ralou ki Ingarangi, ki eiabi aiu wabi. Ko 16 o enei langata i wbakawaia- e to ratou kai-arabi, a wbakahokia ana kite pa nui, whakaraalea iho ratou. Ko le Kuini mete h,unga karakia ke i mea i enei, hei whakawehiwehi mo nga Karaitiana, bei turaki kia binga te likanga bou. Kihai hoki ratou i mobio kite kalia kite nvaua o te wbakapono. Nawai, a, ka puta le wbakapai ote buuga karakia ke kite maia, ki te whakaaro pipiri o te taba wbakapono. Ku awangawanga i kouei etahi, ka hurihuri ae ra nei, he tika te karakia lawhito. Ko nga morehu ote hunga karakia kite Atua i lino uaua lo ratou wbakapono. Ko le tiraatanga i kitea ai.te kaha o te buuga kara-

kia ki le Alua i lino uaua ki to ratou whaka pono. No te limatanga i kitea ai te kaha o te hunga karakia ilka, a morofci uoa nei, Ko te whakamamaetanga mo tona ingoa mo to le Karaiii, ko le mea lena e lupu ai le hunga karakia pono. No nga ra ote timalanga ole whakapono i pena ano; a, e penei ana ano i naianei. I mea a Ihu Karaiii, mana e hoatu ki ana akonga he ngakau tohunga he kaha ekore ai e taea e le tangata. I roto i tenei wa ole maiapouritanga, ka tahuri le lama ote Knini ra kite whakapono ; a, puia ana le koakoa ote lini. Ehara i te rnea whakaako ia e nga Mihinere, be lamaili makari ake le rahi i le pananga aiu 0 aua miuita. E (aitama ana ano, i (e korerorerotanga ona, ratou ko nga langaia karakia pono; a iriiria iho ia. Muringa iho, ko te iramulu ole Kaini, ko te lama a tona leina, ka tahuri kite korero ite Paipera; a, kihni i lakiiaro, ka whaki nui ia ki tona whukaponoiunga ki le Alua pono. Ka lutu te puehu i le Kuini ra i konei, ka lirio whakatakariri, mea ai ia, kua oii (ana lama le makutu e nga Karaitiana. £ toru nga tau i muri iho ite 184-9 ite tekau ma lahi o nga lau kua pahure ake nei, hira ake i nga mano e rua 2000 nga tangata i mau i a ia te bererehe. Nga ara kaloa i wbakaputaina hei lake hopu i nga Karaiiiana. He mea ano ,ka haerere aiu ki o ratou whare nga Kai-wbaka-rongo i o ratou likanga, a ka korero.lia ratou ki nga hoa riri. I laburi aiu nga malua ki o ralou tamariki; nga wahine ki o raiou lane; nga pononga ki o ralou rangati- ! ra. A i runga i nga whakapae o nga hoa riri heoi nei le kupu whakakino mo ratou, ko to ralou inof ki le Alua i korero i le Paipera, ki to ratou whakahawea ki nga atua whakapakoko. Kotahi o aua langaia i berea ra, i karangatia kia male. I mua lata ole whakamalenga ka kareretia ia e te Kuini, kammeta t "Kite htahia koe kia whakaorangia, me whakarere i tou karakia hou, me whakamana koe i taku kupu. Me whakaora koe, me luku aiu hoki he laonga, ka whakanuia koe." Whakawhelai ana ia ki le Kuini, ka mea, "Ekore e ahei laku whakateka i a le Karaiii. Ko te aroha ole Karaiii e mau lonu ake ake." Ka mea ano ia, "E pai ana ano au kia whakapononga kite Kuini." Whakamaiea iho ia. He tokomaha"nga herehere nga wahine, me nga lane i lupu mai i te rangaliratanga nui. He rangaiira ratou, kihai 1 rnahi o ratou ringa, engarii lokomaha nga pononga hei mahi mo ratou. He inea hoko cnei hei laurekareka. I hokona ki nga rangaiira nanakia, i whakaae ralou, ekore

rawa e lukua kia haere noa alu aiia herehere. Kahore i whakaaelia kia hokona mai laua hunga i herieberea ra e o ratou whanaunga ; otiia, i waiho. ratou kia noho pumuu ana i runga i le taurekarekatanga. Ko elahi i waiho i. tewiiare-herehere, taimaha rukiruki nga mekameka i lukua ki rnnga ki a ratou: a, i whiua ratou, i hauga kinolia. No le pukapuka i tuhitubia e Te Eribi enei korero, rongo ai matou ki taua pukapuka. He Mibinare ia i nga tau kua pahenio noa ake, i Tahiti, me era alu motu o enei moana. I nga tau e rima ka pahure ake.nei, ka lonoa e elahi hoa i Ingprangi, ki Maiakahaka, kia: kilekile i nga Karailiana o taua iwi a, kia mohio kilo ratou peheatanga e noho nei. Ko le Kuini kibai i pai kia roa iho tena noli oa nga ki reira; a korero lupalo ia ki nga no le mea, i karanga te Kuini, ka mate i aia ngaiangala kaloai whakarere ile karakia wbakapakoko. Ito mulunga o nga ariki e riia o ia, o ia marama ka panuitia lenei ki ki nga hoiai te lulu wawaeianga. na le Kuini te mana i panuilia ai : ''Kite mea ka iriiri elahi, ka iriiria ranei ka male i au e ai ko Ranawarornangaka; no le mea e whakaahuatiaketia ana e ratou nga inoinga o nga kingi kotahi lekau ma rua. Mo konei ata rapurapua whanga hoki, a ki le kilea, etahi o mahi pena ana lane ran.ei wahine ranei, hopukia kia wbakamalea e maiou; ka whakaae atu au kia patua ratou e koulou, ahakoa hira noa ake te langata. No te mea e wbakaahuatiakelia aua e ratou nga mea i whakamana e o latou tupuna ; na te mea e inoi ana raiou ki nga tupuna o nga iwi tau ke; ehara ta ratou i te karakia ki nga atua wbakapakoko na ratou i whakalapu nga kingi kotahi iekau ma rua, a ekore ratou e karakia ki riga maunga kolahi tekau ma rua. Kp te tangata e whaka abuake ana i letabi o enei tikanga ka mate i au e ai ko Kanawaromangaka." '