NGA MAKUTU, ME NGA MEA WHAKAMATE, A TE MAORI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 6, 25 February 1862, Page 11

NGA MAKUTU, ME NGA MEA WHAKAMATE, A TE MAORI.

I taia ano tenei pukapuka i raro iho nei ite tau 1856; otira, ko nga he i ata whakaaturia e Takerei Te Rau me ona hoa e kaha haere ana i etahi wahi, kua Whakaaro iho me whakakite ki nga kai korero o lenei nupepa nga kino e aba mai ana i nga ritenga Maori o ngawa pobehe,a,kole buarabi tika pea lenei, ko te wbafcaiatu ki o ratou ringaringa nga wbakaaro o raioii whaka-Maori ki tenei tu mahi. Taupiri, Nowema 20, 1806. E nga Iwi, e nga Hapu, e nga tangdla wbai wbakaaro i roto i nga iwi, Kia kaha koulou le pebi I nga be e lupu ana i roto i nga iwi. Ko nga mea enei liei wbakabe i nga iwi. Ko te Makutu: kaua e wbakaaetia he tika le makulu: he pokanoa—Nga Mabi 43, 6-12. No te mea, ko tenei he e tupu tonu ana i roto i nga iwi, whakapaeatekalia iho teiabi tangaia, koburuiia ibo: male kauanatotatou whanaunga, mo tenei mea boribori a te langata, be tika le makutu. E te Tika, kia kaha to pebi, e te Wbakaaro nui, e mabi: whakalupuria nga bua ole rangimarie, kia noho ai nga iwi i runga ile pui. Ko te atua maori, wbakakahorelia i roto i nga iwi, kaua e wbakaponobia. Kei riri mai te Alua—Tiuterouomi 32, 13-42, Ekoruhe2o, 1-6. Me korero nga ritenga n le alua maori, ara a leTohunga maori. Ka pure ile turoro, me homai nga luohga ki aia i mua: ki le kore e homai be laonga, ka mea ia ekore e tika, kabore hoki be hoalulanga maku ki le alua. Na konei hoalu ana ile moni c nga langala, kaiahi ka karakia le lobunga; kua lie kua male te tupapaku, ka tahuri ka whaknpaeiekn, na nga langata le he koia i mateai. Tetiei ano tetabi mahi horihori a tana langala: e whakaurua aua nga likariga o te Kongo Pai ki rolo i lana, kia pai ai nga. langala ole Hahi ki a ia. Whakarile ana e le lobunga leiahi kai whakaako o te Hajii liei karakia mo te luroro, i le ala, i le ahiahi. Ka rongo nei nga langata he tikanga Mihinare nga likanga a le tohunga, na reira i pai ai nga langala, kihai i wbakaaro be be kei roto. I nga wa e lakolo ake nei, kaua koulou e wliai ki etahi alua ke alii, hei kai whukaora mo koulou, 1 Nga Kingi 17-iO, 2 Nga Kingi i, 3. Tenei ano ctabi mahi a te atua maori.. He lohutohu, na Mea i lahae le mea a

Mea, ka hoaii^te.tHujiio,je .kiteatagga, ete tangaia nana temeaitafiaetia. tenerano etahi iphutQhu ana, he Kaihoiwi. le gate h&Wtiiaohga-fe nitti&o 'ljfef; tfg MMutu te te kai wliakakaha o nga 'larigata; fie ]SPa te atua rhaoriipoHsnba, ka Koliuriiiia elalti o o tatou hoa. Kaua tenix typa e iukua kia tupu i roto i te rwi,'; kbi : waiho hei whakahe | te tokbmalia : peia dixi .«* tangata e ii}anatia kite .•aiua- riiaori;'

K-o te moerooea, ni6 te iakiri, hie le matakiie, ko enei nga boa wbakakaba o leaiua ma on. JJ e torero nga rilenga o enei mea. re Mpemoto lie mea poa ibo, lie kimi. banga noatangg ibo ha.te ngakaij i roio i te linaaa, ! te mea e.moe ana. Te Tahiti he runa, i te mabinga, koia lobo-ohbainga hvi; ka pero ano ana ugenge i le haeretiga. Te Matakite hQ huribanga nongn rOro: na rerra kunoa 1110, kua kkea e ahau leiahi mea. Tera ano tetahi mea kirio e mau ana i le ngak.au ole tangala. Kei ki enei mea borihori. Kei wbakawaia. tatou e le Wairua kino. Ko la malou whakaaro lenei, kiabira noa ake la kouiou whakaaro i runga i leinaiaurang?, 1 nga mabara tupato, kia kitea ai c kotttou nga mea e rere ke ana, kia laea ai e koutoii nga liangareka a le Uewera te tu ki le riri, Epeha 6, i 1-17. Ko te karakia a le Wahu. Ka nui te tinihanga o nga Wabu e pure lororo ana; te kitenga o nga langaia o Niu iireni, tango ana i leiabi niabi tinihan<*a nianai.koiana karakia he Niu Tiieni, ko tono reo he reo Wabu, kia beai nga langaia he karakia bou. ° : Kia niohio latouki te liuibanga i rolo i nga tan kua pahenro riei. , Higoa houe, piri ana ki a ia, ko 1 paU " ,0 ,i,ua 1 1® ka rangona te mailt a te Ao kaioq, riui : atu te moni i riro.nio tana man». Ho lobntobu tana, be mea alii ki n ffu langaia he male to kouiou, ma h a e, jaifgo,'

katahi kivora• 4-ifftkoc. Kua ntoniti ano whakarong.o kaiv opu kitjai ia i kalta kite kipi mate ia i nga atua ° !&• *n» tengakau maori hanga, ne wtmkapona ki nga raiea maori. Tera am ano'eiahi. peuei. Ko Uemarama. Koie Tawharu. Healua maori a.ro o ra'uav k© ta Ueroaiama kanaka, he>Ha*avbe Wuhify w ve Taw*»rut Be moetnoeat ■ .. j ' E'hoa .nw, e nga; tsrogata o-" era- wahi o lera wri Ify i oiem- kai nga o» tfcrc* kuirigai. Ko tinnatou bupa «eiiei. K6 tabga kai Kia Utpatotooato&: kaoa & talmri to teueirmibi hbrihoriv "Ta temea.injuai wbakaae tabi taiou e tika ng« karakia- maori: i naitinei, nui am ta matnu whakabe. Wlmkungaromiu alu e»er mea ; ki ie rang<wia <e tiiatou, Ife tan gala kurakia maori kei > potoi tela hi hvio triatou, ksr oiii te riii mona: Kiamobio koutottki mea bonbon katoa: lie whukupau monk * Tenei ano lelebibeotatou. Kmu e utua wakine In te- ta<mja>: ka wbakaaeliaano kia nroehba ißGwa,ka*raat)o e haerealu ki- tc. iono utu nga maatua. Hepuikoia kin bokona te kia peratia mete witi, me me leparaoa, m# l« poaka T tta inii to koraa be ki ia ktmia koiiro; kali te pena. Kaua e whakaastiabe nrea tika te Kanga: lie hanga noa iht> a tuteunei kanga: kite tono tetangatakite uta mo te Ua+iga, kaua e hoalu. Engari kauaka o pula tekupu kiijo, koburti: e ai ia- te- pukapuka be kino te ktipii pakaiKKi. Katia tatou e peli. Knuaka talou e luiartmgi i te waipi-ro. Ete wbanau-, mewbukurere eneikirm.kia tika a tatou mabi i runga i te tika nga o in Kongo Pai, kia nobo pai ai taiou i- nwga 4 te rangimai'ie. Nga tangata na.raiou mi enei kupu. Ko Tirkerei Te ftau, Tipcnei Tahaibika, ' HoeraTnajjui, Tat*eti.Paetliui, . Enoka llmraoga, Epiba Werakiiio, HictniTe Pekerangi, UaoifiEom«boiße r ,: Tciiu '& Kodd,

Taniora. NgaUiri, Warena TeAJrokaramu, Hoipi Kohafca, fJeta Tarawbiii, ■ Me era aiu boki.