KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.
NO TE 16 TAE NOA KI TE 30 O NGARA O APERIRA. E rua nga kaipuke kua u mai i Poihakena, me nga rongo hoki o era atu wahapu o Atareiria o Tahimenia, o muri mai i tera Karere. Ki ta matou i mobio ai, ahakoa kua hoki hi te ulu paraoa ki Poihakena, i le unga ata o elahi kaijrake paraoa i era atu vhenua; ki Mereponi e tae takitahi ana etahi witi Hi te
makete, a kua kore haere hoki nga pehanga ■witi a nga kai hurt paraoa, heoi, kua neke ake nga utu, ko te utu mo te paraoa luatahi 22/. mo te tana; mo tc witi, 8 herehi mete ' hikipene tae noa kite 9 hereni mo te puhefa. Ko te utu mo te witi ki Atireita 8 bereni me te whim pene, tae noa kite 8 hereni mete Bpene. Ki Hopetaone, 21/. tae noa kite 22/. mo te paraoa; mo te witi 8 bereni me te hikipene, tae noa kite 9 hereni; mo te riwai 7/. 10*. tae noa kite 8/. mote tana, e manakohia ana hoki. Ki Ronehetana, mo te paraoa 182. tae noa kite 191. iOs.; mo te witi 7 hereni mete hikipene tae koa kite 7 hereni mete 9 pene; mo te riwai 8/. 10*. tae noa kite 92. mo te tana. Ngoikore ana te mahi. hokohoko o Akaraha i roto i nga wiki erua ka pahemo net, i tenei mahi whakapouri ki Taranaki; ma tenei ka raru ai te hokohoko te mahi ahuwhenua a nga Maori, a nga Pakeha. Kapai kia hohoro enei kapua mangu te patiure: heoiano hoki te mea e tupu ai te pat/ e rangaiira ai a Niu Tirani, ko nga iwi erua me noho pai me ngakau pai tetahi ki tetaui; , mana ka wbakatatae me whakatatae kite whakaputa i nga hua o te whenua, ki nga mahi ahuwbenua hoki. Kotahi te mea pai e kitea ana i roto i enei rongo whawhai, ko nga kai o te tai marangai e kawea tonutia mai ana kite taone, engari nga kai o tenei lau e nui ake i to te tau 1859, tenajhokiekitea kite wharangi korero mo nga kaipuke. No era atu wahapu o Niu Tirani te nuinga o nga kaipuke kua u mai i roto i enei wiki erua. Koia enei: «~ko te Eatera, kaipuke tima, 286 tana, Kapene Hone, no runga,kei Manukau e tu ana, he Manga taonga, 27 tangata eke; ko te Waili Huana, kaipuke tima, 198 tana, Kapene Herama, no Poneke no Ahuriri, tona utanga, 42 pouaka taonga, 50kau, 12 tangata eke; ko te HapaVaitie, he kata, 50 tana, Kapene Parane, no Poti Kupa, tona utanga 2218 puhera witi; ko te Hiri Para, he pereki, 172 tana, Kapene Pata, no Otakou, he utanga taonga; ko te Hone Rahona, he paaka, 293 tana, Kapene Pere, no Ranana, i ma Poti Kupa mai, tona utanga, he paura, be pu, he mea hoia; ko te kaipuke o Te Kuini ko te AiriUi, 26 purepo, 920 tana, Kapene Roringi, no Poihakena; ko te Roihe, he kata, 25 tana Kapene Hoina, no Ahuriri, be pehanga kohalu; ko te Torohini, he kune, 41 tana, Kapene Taoti, no Ahuriri, he pehanga kohalu; ko te Pebeba, be kune, 38 tana, Kapene Paraea, no Taranaki, tona utanga, 277 peke purapura karaebe, 2 tana aniana; ko. te Roari
Wabere, kaipuke lima, 290 tana, Kapene Honiana, no Poihakena, he ulanga taonga, 45 tangala eke; ko tePererapene, he paaka. 2l£ tana, Kapene Parona, no Poihakena. he utanga taonga, 8 tangala eke; ko te Heta Pere, he pereki, 188 tana, Kapene Eherena, noßonahetana, tona utanga, 2748 peke will,. 4000 tiwaiawata, 2 tangata eke; ko te Hori Henihona, he pereki, 171 tana, Kapene Hemi, no Nowa Koi r a, he ulanga taonga, 22 tangala eke. Kua hoki atu :—ko te Emire Anhona, he perekitina, 99 tana, Kapene Rangere, ko Taranaki ko Whanganui, tona utanga he taonga, he mea hoia, 4 tangala eke; ko te Erena, he kune, 30 tana, Kapene Rihari, ko Otakou, tona -utanga 28,000 whiii rakau kani, G tangata eke; ko te Hira, he kune, 68 tana, Kapene Wiremu, ko Wbakatu, tona utanga, 37,000 whiii rakau kani, 4 tana paraoa; ko te Hewha, he kune, 58 tana, Kapene Karaka, ko Ahuriri, tona utanga, 196 pouaka taonga, 100 peke paraoa, 7000 whiii rakau kani, it paihere faru raaroke. 196 pou whare, 8000 pereki; ko te Eatera, he kaipuke tima, 286 tana, Kapene Hone, no Manukau ko Taranaki ko Whakatu, he utanga taonga; ko te Roarl Paare, he hipi, 623 tana, Kapene Mete, ko Kareo, he pehanga kohatu; ko le Erieha, he kune, 58 tana, Kapene Keene, ko Ahuriri, tona utanga 20,000 whiii rakau kani, 6000 pereki, 23 tana paraoa, 1000 loetoe whare, 6 peke paraoa tuatoru, 50 pouaka taonga; ko te Perenihimana, he hipi, 1156 lana, Kapene Renala, ko Kareo, he pehanga kohatu; ko te Waili Huana, kaipuke lima, 498 tana Kapene Herama, ko Ahuriri ko Poneke, he utanga taonga, 7 tangala eke; ko le Ereka kaipuke o Te Kuini, 8 purepo, 484 tana, Kapene Kapiona, ko Ingarani, 4 ona purepo • whakautia ki uta, 25 hoki ona iangaia i noho; ko le Haterena Koroihe, he kune, 66 tana, Kapene Kereni, ko nga moutere o te moana ole Tonga, 43 tangata eke; ko te Komete, he perekitina, 92 tana, Kapene Kuki, ko Otakou, tona utanga, 70,000 whiii rakau kani me etahi taonga, 1 tangata eke; ko te Roari Wahere, kaipuke lima, 290 tana Kapetie Honiana, ko Poihakena, tona utaSl^?. 7 . lana "wai, 23 paihere huru hipi, 200 hiako kau, 6800 whiii rakau kani; 4 tana 5 kaho hinu tohoia, 68 tangata eke • ko.teEalera, kaipuke lima, 286 tana, Ka' pene Hone, no Manukau ko Taranaki ko runga, he hanga hoia te utanga ; ko le Hiri Para, he pereki, 172 tana, Kapene Pata, ko ?l e !S!? n, L. tona utan ß a » S9 tana riwai, 15,000 whiti rakau kani, 6 tana muka, 51 koho poaka tote, 5 kaho hinu, 2000 puhera papapa, 13 tangata eke.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18600430.2.5
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VII, Issue 8, 30 April 1860, Page 6
Word count
Tapeke kupu
1,004KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VII, Issue 8, 30 April 1860, Page 6
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.