WITI HEI PURAPURA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 5, 15 March 1859, Page 1

WITI HEI PURAPURA.

Ite korero mo te mahi o nga kaipuke e mnu iho i te Karere nei, kaha tonu to matou kupu ki nga hoa Maori, he mea kia aronui te whakaaro ki tenei mea kite korenga haeretanga ole vriti o era alu kai e ulaina atu ana i konei, a ki le nuinga liaereianga hoki o nga kai pera e kawca mai ana i lawahi liei whakarite mo te kore kai o konei i le mangere o laiou kite mahi. Olira, kabore he kino i kore ona mea hei whakamauru, ahakoa nui taua kino, he pai ano lona. Na, ko te pai e kitea ana i rolo 1 tenei kino, koia tenei ka loluiiohungia alu nei e malou ki a koulou inaianei. He wiii pai rawa le wiii kua ulaina mai nei i Alireira, i lae pai mai ano hoki ki konei. He mea pai rawa lenei kia lae mai he purapura i tenei laima, kia whiwhi ai nga kai mahi paamu ki te purapura hou, ma konei hoki ka hua ai te wiii, ka whiwhi ai le ringa ole kai tnabi ki le laonga: a letahi hoki. e taia ana le wa e paraulia ai te whenua : ko la matou lenei, ka pai mehemea ka mahi uui nga langata i tenei lau, hei whakakapi hoki mo le korenga 0 nga lau e rua kua pahure nei He mea kino rawa te rui lonu i 10 tu purapura koiahi, ka heke te tupu ka kino haere

kahore e kuha te lupu, ka rii iki nga pata a ekore aiio hoki e lino lma, e lino pai pala. D Kua puia la matou kupu i era Karere mo teialu m wiLi e ngakia nuilia ana e nga tangala Maori o Turanga, o hea, ko tona ingoa, Kairuipaka." E kilea ana le kino o tenei wili ina hurihia hei paraoa, lie ili rawa tona pai hei hanga laro. I hari ano maiou imua la la ake nei, no le mea kua rile te korero a nga kai huri paraoa kia kaua e hokona tera lu wili, le " Hanuipaka," kia whakahokia rawalia ranei loria ulu ki le ili. E ngari ra, me whakanmiu rawa te mahi i tenei in wili. lenei ano hoki telahi, he nui te paura o ctahi wili e kawea mai ana i Turanga, i era alu wahapu o te lai marangai. Ko te rongoa mo lenci meat, mo le paura kite wili me luku nga purapura ki i e wai purutone; tena te puruione kei nga Pakeha Maori kai liokono.vo , olira, ki le kore i a ratou, lenei ano kei Akarana. Kei letalii alu flarere ka korerotia te niahinga o taua mea. Olira, e hara i le moa no Turanga anake nga witi kino, he nui te wili o nga wahi katoa kua lawhuoiia. IJeoi nei le mpa e ora ai lenei, me purapura bou. Na cnei lake i korerotia ake nei, na konei i kiia ai he kino le wili Maori, ehara i te mea e whakakinongia ki Akarana anake, hnaalu ki Poihakcna la Mereponi ano hoki; tehokinga o lona ulu 1 lo nga wili o Alireira, 1 hereni me le liikipene, e rua ranei hereni i ie puhera. Hei aha ma te Maori? abakoa kino tana witi, ki ala me neke noa alu nga uiu. Heoi, m'uiu ake te ula alu i le wili ki tawalii: lenei te iikina nuilia atu ana e nga kai huri paraoa ki Alireira ki Poihakena. He pai rawa le wili o Atarciria, na reira i mea ai nga kai huri paraoa, engari me liki atu ki reira hoko ai, ehara le hoko i la nga Maon, he nui noa alu hoki no nga utu e karangalia ana e ratou. Ko nga ulu mo le wili pai ki Poiiiakena, 6 hereni tae noa kite 7 hereni mo te puhera ; na, kite kore e whakahokia nga ulu mo te win, kia rile ano ki nga utu i te makete, penei ekore e ahei i nga kai hoko te ula atu i le witi ki nga wahapu o Alareiria. Kia rua nga mea e meatia e le Maori hei whakakore i tenei he. Ko te tuaiahi, hei te purapura bou anake he purapura ma te kai mahi wili kia pai haere s ai le witi. Tenei le takolo tata nei le purapura hou. Tirohia te panuiianga a Te Toatana ralou ko Te Mete, ko Te Pala, e man i te kopaki o tenei Karere.

Ko te tuarua o nga mea e meatia e nga Maori hei whakakore i lonei he, me whakangawari iho le ulu mo te witu Kite whakaae ratou ki enei mea erua, ekore e taro ka whai ngoi ano le mahi a nga kaipuke, te mahi ulauta kai, a ka wliiwbi tatou ki le moni; no le mea hoki, ka mulu te tiki ki Alareiria he witi hei oranga mo tatou, engari ko a tatou witi ka ulaina.atu ki reira, a he luoni te hokinga mai ki a tatou.