KORERO NGAKINGA KAI HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.
No te 1 tae noa kite 15 o nga ra o Akuhata. Ko nga korero i puta mai nei i Atareiria mo nga Makete paraoa, aha, kaore i riterite, kua boki iii iho te utu mo te paraoa ki Meriponi, engari ki Poibakena e mau ionu ana, ko te utu ia mo te witi, kua hoki iii iho ki era makete erua, otira, na te mabi makiri a te tangata tecabi wabi i penei ai, ko nga wbakaaro ;ino a nga tangaia mo te nui ole witi ki nga Koroni o Atareiria e rerererc ke ana, ki etahi, e nui ana, ki eiabi,ekore'ana, kermuri nei pea te neke obo rere ai te.utu boko. Kua oti nga wili tetaiaue nga tangatao
Poihakena, mo le taklwa e takoto ake nei tae noa kite wa kotfnga wiii v a, ki to raiou whakaaro, e kore ana; ebara ia i te mea tatau marire he mea ata whakaaroiho; otira, e whakabeana nga tangata o Meriponi ki tenei tatau, e mea ana boki, kite tatau ote Kawanatanga, e neko ake ana nga wili i to te tangata i whakaaro iho ai; ma kona ka boki ai nga utu; whakaarohia iho ana e nui ana nga pehanga witi bei oranga mo nga Koroni, ka rua, ko nga tini pehanga wili kei Tahimenia kei Atireira kite Tonga. Ko matou ia kaore e tino wbakapono ki te maba o nga witi o Tahimenia, e kiia nei; ki to matou whakaaro, kei mnri nei te kitea ai te korenga; e wbakaae ana matou kinga whakaaro o te kai tuhitobi o tetahi o nga Nupepa o Poibakena; ki tana whakaaro e iti ana nga witi i nga Koroni, a, ki tana, ko te mea i boki ai te utu ki Meriponi, na te mahi makiri a etahi Pakeba wbai moni,he mea i na ratou kia lino kake ai a muri ake nei.
Kua nui te hokinga o te ooti ki Meriponi, he nui ano imua. muri ibo, ka u mai telahi kaipuke i Ingarani, ko te laaga Merika 15,000 pubena ooti kei runga kei taua kaipuke ; heoi, ki ana nga makeie. Tetahi take i boki ai, ko te takaborongo o etahi o nga whare boko mete maketetanga hoki o nga kai o roto, ara ko te takahoro ra tenei, ko te maketetanga o ana taonga; no enei i hoki ai nga utu mo te ooti, kite 5 bereni mete torn pene, tae noa kite 5 bereni mete 9 pene, mo nga ooti o era alu wbenua a, mo nga ooti i tupu ano kite koroni, 6 bereni mete hikipene, tae noa kite 7 bereni, mo te puhera. Ko te paare ano boki e riro iti ana te boko, ko nga utu, 7 bereni, tae I noa kite 7 bereni, mete 3 pene. Kua boki ano koki te utu mo te kaatiga me nga kai boibo katoa; ko nga utu enei 6 bereni mete hikipene, tae noa kite 7 bereni, otira e iti ana to rironga. E nui tonu ana nga utu mo te Ti mo te Huka, a ekore pea e boki wa^e. Erua rawa ano nga kaipuke o tawahi i muri mai o lera Karere; na te marangai pea te u mai ai nga kaipuke i> Poihakena, i Ingarani, bei te takanga pea o*te haute puta katoa mai ai. • ••*■«.'.. Heoi nei nga kaipuke- kua u mai, ko te Mibi, he piriki, 198 tana, Kapene Renara, no Meriponi, be manga* taonga, 7 tangata eke; ko te-Karoraina Putuj b&kuneMerikana, 143 tana, Kapene Wata, no Poihakena, he utanga taonga; 9 tangata eke; ko te Perei, he pirtkiiina, 106 tana, Kapene Anihana, no Ahuriri, be pehanga koham, 3 tangata eke. Erua ano nga hokinga; ko te Paraiti, be
poaka, 547 tana, Kapene Powata, ko Haina, nga utanga 92,000 wbili rakau kani, he kauri; ko te Hiri Para, be piriki 475 tana, Kapene Nikora, ko Otakou, nga utanga, 420,000 wbiti rakau kani, 4 tana kapia. E uia ana nga kaipukeeruanei, a teMthi, he piriki, mete Karoraina Puta, he kune; e rere ana ko Poibakena. Ko nga unga mai i te tahatika, 29 nga kaipuke, buibuia nga tana, 696, 480 tangata eke, nga utanga, 2672 pubera wki, 450 pubera kaanga, 48 pubera hua kaari, 80 pubera ooti, SO pubera papapa, 4 tana pikikete, 5 tana riwai, 6J banaraweti poaka whakapaoa, 420 banaraweti poaka, 220 pauna pata, 60 pauna binu poaka, 34 poaka ora, 24- heihei, 48 nga kau, 6 tana 30 karaca binu tobora, 53 tana kalpa, i tana muka 6 tana korari, i paibere rakau bua, 3 paibere rakau ngabere, 4 pouaka remana, 300 pauna hihfiohora, 400 liwaiawaia, 750 pou 400 kaho taiepa, 450 pou wbare, 59,000 toetoe wbare, 46,700 wbili rakau kani, 2QO tana wabie, 2 poli. Ko nga bokinga atu ki U tahatika, 26 kaj-. puke, 736 tana, 408 tangata eke, me nga taonga.
Kabore be rerenga ketanga o nga make|e ko nga atu boboboko enei, tae noa ki tenei takiwa, Mea Paraoa, Paraoa, luatabi, 202, te tana. Paraoa, tuaraa, 482. tetana, Paraoa no nga mira Moria 142. tae ana ki te462: Pibikete, e piki ana e beke ana nga ulii, 245. 28s, te ran pauna. Taro, te rohi 21b., 3d. Papapa, Is. 3d. te puhera. Poaka Mr Era Atu Kai. Te piwbi mete pirikabu, 6d. mete 7d. mo te pauna kotabi. Poaka, (mea tote, meatotekore,)sd. me te6d Mea o te Mara, Witi—6s. tepubera Kaanga—6s. 6d. t 7s, te pubera, Ooti, 7s. te pubera. Riwais2. 40s. 62. te tana. Aniana, 2d. 3d. te pauna. Tarutaru maroke, (e nui ana) 32. te tana. Kapia, 92. 102. mo te tana. Kararebe. Hipi, 20s. 30s. men kotabi. Kan Wain, 82. 422. te mea kotabi, KuwaoKan, 25, 40 bereni mo te mea kotah
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18580816.2.14
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 13, 16 August 1858, Page 10
Word count
Tapeke kupu
957KORERO NGAKINGA KAI HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 13, 16 August 1858, Page 10
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in