KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 12, 15 June 1858, Page 6

KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.

No te i tae noa kite 15 o nga ra o Hune. E kiia ana nga rongo i puta tata mai nei i Atareiria, e manakohia ana te riwai inaianei, a kua neke iti nga utu ki nga Makete o Meriponc, na kona ka utaina atu be riwai i Poihakena, he nuike hokloreira. Erua nga kaipuke o tenei wahapu e uta riwai ana ki Meripone, ko te Hera, he piriki, mete

Moubama, lie paaka; ko Poibakena totf enei erua, te Karoraina Putu* he kune, me te Pererapene, be paaka; ka boki mat ano be moni ki nga tangata ma riwai aia i konei, me be mea kaore e whakanuia nga utu. ■■<• £ mau tonu ana nga makete o Atareiria mo te- paraoa ma le witi, me nga kai pera; otira, ekore e bohoro te boko ki nga out i karangatia i roto i nga marama e wba e rima ranei kua pahure nei, ka penei tonu pea, a roa noa. £ wbanoi baere ana nga ngakinga kai kt teKorpni o Wikitoria; ekore e roa ka wbakamutua te tiki kai am i Meripone mo nga mabinga koura, ka ora boki ratou ki o ralou kai ano; kt nga kai ano i ngakia ki reira, ko nga mea e kore e pan, ka waiho hei boko am ki Meripone. Abakoa, me whakahoki nga ma kai ki konei, kia boki iti ibo i o reira utu kia tangobia tonutia at nga kai e wbakampuriaana ki konei ; e ahei ano e nga Kai ngaki paamu o Nin Tirani te penei, inaboki e pan ana te nuinga o nga moni utu kai o tera wahi hei uui mo te kawenga i te roa o te whenua. Tena ko Niu Tirani nei, he wahi iti te kaweuga ma nta, me ma te wai lonu boki te buarabi, a e riteritc ana te ra mete ua i nga tan katoa. Otira kaua e tiliro ki le witi anake, me whakaaro boki tetahi wahi kite ooti, kite kaanga, ki tepine, kite pi, e manakohia tonntia nei ki nga makete o Atareiria, ka patagia and enei i roto i nga tau e baere ake nei, a ka whiwhi nga kai ngaki ki te moni, me he mea e mania ana. £ mibaro ana nga tangata o Poibakena ki nga korero e whakapuakina ana ki reira mo nga paraoa Merikana e Hiaina ana ki reira, e kiia ana he hubn he ketoketo kan ano, e kore rawa e pai he» kai ma te tangata, e meatia ana, me whakarite he ulu nui kite Katimauhe mo te paraoa e ulaina mai ana i Merika a muri ake nei, kia mum ai te homai paraoa i reira; otira te mea i wbakabengia ai tenei, ekore e rite, te hnanga o nga witi e tupii ana ki reira kite paunga, a ahakoa pai te witi, ekore e taka te bawbe tan ka muia e te wtxciri, kua pan te nuinga o nga witi i kotia i houanga i nga wahi nanakia nei. Ko nga unga mai enei i muri mai o tera. Karere, te Moubama, he paaka, 198 tana, Kapene Makitonara, no tfopetaone, tomo tonu, be tiwatawata te utanga, her toeioe. be kobalu hanga whare, meetabi taonga, 3 tangata eke; te Hera, he piriki, 121 tana, Kapene Pate, no Poibakena, be utanga taonga, 12 tangata eke; te Erieba, be kune, 56 tana, Kapene Keene, mete Haparaiba, he kata, 50 tana, Kapene Parane, no Abariri

enei erua; te Ohipere, he kune, 47 tana, Kapene Rilara, no Taranaki, te utanga, 60 hipi, 4 kaho pata, 44 tangata eke; te Hiri i» tana, Kapene Nikora, no Poneke no Whakatu, he utanga taonga, 10 tangata eke j te Ekimota, he hipi 176 tana, Kapene Kipihana, no Banana, he utanga taonga, 130 tangata eke. E rua ano hokinga atu, te Mihi, he piriki, 197 tana, Kapene Renara, ko Meripone, nga utanga, 180 tana riwai, 50 tana kapia, 4 iana tihi, 1 tana pata, 15,000 whiti rakau kani, 8 tangata eke; mete Ohipere, he kune. 47 tana, Kapene Ritare, no Manuka, ki Taranjki, he utanga taonga, 2 tangata eke. U mai ana i te tahatika, 32 kaipuke, 961 tana, 63 tangata eke, i uiaina mai, 7643 puhera witi, 82 puhera kaanga, 400 puhera ooti, 10 puhera hua Kaari, 10 tana riwai, 4 hanaraweti ahiana, I kaho pata, 3 hanaraweti poaka tote, 19 hanaraweti poaka whakapaoa, 90 poaka ora. 3 heihei, 33 kau, 50 bipi,2* tana nuika, 39 i tana kapia, 7 paihere hioko hipi, 10 hanaraweti hinu totoka. I tana uku abi, 1300 periki ahi, 900 pou me nga kaho taiepa, 700 whiti pou whare, 14,300 whiti rakau. kani, 371 tana wahic. Ko nga hokinga kite tahatika i roto i nga wiki erua kua pahure nei, 34 kaipuke, 691* tana, 37 tangata eke, me etahi taonga. E ngoikore ana te hokohoko I tenei wa, be uta kai ki Atareiria anake ano te mea e mahia ana inaianei, E mau tonu ana nga makete, kaorc he nekenga kaore be aha, ko nga utu hokohoko enei o taua takiwa. Mea Paraoa. Paraoa, tuatahi, 18/. te tana. Paraoa, tuarua, 16/. te tana. Paraoa no nga mira Maori 12/. tae ana ki te!4/. Pi hi kete, e piki ana e heke ana nga utu. 245. 28s. lerau pauna. Taro, te rohi 21b., 4d. 3d, Papapa, Is. 3d. te puhera. ' Poaka Mb Era Atu Kai, Te piwhi mete pirikahu, 6d. mete 7d. mo te pauna kotabf. Poaka, (mea tote, mea tote kore,)sd. mete6d Mba 0 TE Mara, Witi—ss. tepuhera Kaanga— 6s. 6d., 7s. te puhera. Ooli, 7« te puhera. Riwai 5/. 10s. 6/. te tana. Axiiana, 2d. 3d. te pauna. Tarutaru maroke, {e nui ana) 51. te lana. Kapia, 9/. 10/. mo te taua.