KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 10, 15 May 1858, Page 5

KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.

No te I tae noa kite 15 o nga ra o Mei. Ko nga rongo i puta mai nei i Atareiria, tae ana kite 3 o nga ra o tenei marama. E kua ana, mau tonu nga utu kai ki era niakete, he hi le nekenga te hokinga, na le uiea hoki, e riterite ana te buanga te paunca o te kai, a, ekore hoki e btkona nuitia i enei wa. E mau tonu ana nga utu mo te paraoa ki Poihakena, kite 18; mo te tana mo te paraoa tuatabi, a, 462 mo te tuarua, kahore ia e kakama te tango; e lakitabi ana nga witi e kawea mai ana i uta, ko nga mea pai e riro ana kite 7 hereni mete hikipene, tae ana kite 8 berenL mo te pubera. Ki Uopeiaone, e abua ngoikore ana te bokohoko; ko nga utu e karangatia ana mo te paraoa ki reira, 46/, laenoa kite 182 mo te tana, kahore ia c nui te rirooea. Nca utu mo te wili, 7 hereni, tae noa ki le 7

hereni, me le 5 pene, a, me le mea hoki kahore e neke ake i enei ulu. Ka irai nga riwai kua tae ki Poihakena, ekore hoki e pau wawe, na reira te lino manakohia ai, te nui ai nga ma: ko nga utu rao te tana, 74, tae ana kite St. Ekore boki e taka mai be kapa kite kai uta am i Niu Tirani, ki enei utu, ka pau katoa hei utu mo te Manga kite kaipuke, mo te aha. mo te aba. Kua wbakanuia rawatia nga mahinga witi ki Atareiria, kite plto ki le tonga. Te take i penei ai. be nui note utu mo le witi i roio i nga tau kua pabure nei; ko te wahi boki tenei i kiia, be wbenua pai rawa hei tupuranga witi. Na, ka kiuii te Pakeba kite take i lino pai ai taua wbenna, a, katabi ka kitea, ehara i te pai no te wbenua i kake ai te ingoa o Atareiria kite tonga; bua atu, be nui rawa no nga maliinga witi, a, na te mea hoki e waiho ana ma nga mahini a te Pakeba e mahi e koti te nui nga o nga witi 6 reira. £ kiia ana, ka neke nga utu mo te witi o reira i te 3 bereui me te hikipenemo le puhera, ka paitonu nga kai ngaki, ka lukua ano ki ena utu; ara» me be mea i lae te buanga ole witi, kite 18 puhera ite eka; na, ekore koia e taea e taiou te pera? Na te ngakinga wbenua i kake ai a Atareiria kite tonga, i whai ingoa ai i roto i nga Koronf; ki a niaiou boki, kahore he take e nialiae ai to tatou wbenua nei, a Niu Tirani, ki muri, inalioki, he pai le oneone, he aia alma te whenua, be titii nga awa hei kawenga kai kite makete: uia enei fta koni ai tatou ki mua. Ko nga nnga mai enei i muri mai o tera Karere:—Te Karoraiua Puiu, be kune Merikann, 145 tana, Kapene Wote, no Huahine, no nga motu mangumangu, nga manga, he orani, he rainia, he ararutu, be kokonata, 13 langata eTte; te Piiibitora, he pirikiiina. 155 tana, Kapene Tamihana, no Poihakena, be taonga te utanga, kahore be langata eke; —te Haipira, be kune, 108 tana» Kapene Kere, no Poibakena, be utanga taonga, tomo tonu, 2 tangata eke;—te llapa be pirikiiina, 155 tana, Kapene Piha, no Hopelaone, nga utanga, be pou, be kabo, be tiwaiawata, he toetoe, he aba, 12 tangata eke;—te Emire Arihana, he pirikiiina, 99 tana, Kapene Rakitana, no Ahuriri, be pebanga kohatu;—te Kabere, be kune, 212 tana, Kapene Honi, no Toibakena, he taonga te uianga, 9 langata eke;—te Potingi Rahi, be piriki, 183 tana, Kapene Keramu, no Hokianga, nga uianga, he pou tolara, mo le wapu i Kuiui terili.

Ko nga hokinga atu enei ;—te Kataruta, hepirikl, 118 tana, Kapene Taningi, bo Poihakena, nga utanga, 70 tana riwai, 3 tana aniana, 1 £ tana hinu paraoa, 1 tana bum tobora. 40 hanaraweti pata> 1200 pubera papapa, 14 pokai ropi, 9 tangata eke;—te Haropiana, he kune, 40 tana, Kapene l>eina, ko Aburiri, 600 pou me nga kabo taicpa, 500 tiwaiawata, me etahi taonga, 2 tangata eke ;-te.Haparaiha, be kata, 49 tana, Kapene Parane, ko Aburiri, 50 tana wabie. me nga taonga toma lonu, 4 tangata eke; —te Erieba, he kune, 56 tana, Kapene Kene, ko Aburiri, nga utanga, 22,500 whiii rakau kani, 3,560 periki, 60 pou totara ; teHapa, he pirikiiina, 155 tana, Kapene Piba, *o Poti Kupa, me nga toetoe me nga aba, i utaina mai i Hopeiaone;— te Henri Teri, he kune, 42 tana, Kapene Nikora, ko Atakou, 30,112 whiii rakau kani ;—te Moa, he piriki, 236 tana, Kapene Paulene, ko Poihakena, nga manga, 172 tana riwai, 44 banaraweti pata, 46 hanaraweti lihi, 10£ tana kapio, 300 pubera papapa, 1600pauna huru hipi, 2 J nga hipi niarino, 335 pubera witi, 9 tangata eke. Kua u mai i te lahatika, 40 kaipuke, 947 tana, 98 tangata eke, nga utanga, 5174 pubera witi, 75 pubera paare, 40 pubera ooti, 100 pubera kaanga, 65 pubera aporo, 11 tana riwai, i tana paukena, 14 peke paraoa, 3 hanaraweti poaka whakapaoa, 45 hanaraweti poaka tote, 2 kaho binu poaka. 2 poaka, 4 kau,2oo hipi, 10 paibere muka, 4 pokai biako hipi, 5 pokai hiako kau, he mea tote, 3 paihere biako kau, he mea maroke 1 paibere hiako kuao kau, 15 aunibi koura, 300 whiii pou wbare, 1800 pou me nga kabo taiepa, 19*000 toetoe wbare, 43,500 wbili rakau kani, 59 tana kapia. 425 tana wabie. .Ko nga hokinga atu kite tahaiika, 35 kaipuke, 790 tana, 79 tangata eke, me nga taonga. Ka mbhiotia kite nupepa ote Kawanatonga o te Porowhini, nga meaf e utaina mai ana ki nga waka Maori hoe mai ki Akarana nei, note 1 o Hanuere tae noa ki test o nga ra o Maehe, kua pabure nei. U mai ana ki Akarana nei i roto i taua takiwa, 204 nga waka, 755 nga tane, 369 nga wahirie; ko nga utanga mai, 547 kete riwai, 108 kete aniana, 3 kete kaanga, 86 kete puka, 773 kete pititi, 449 paihere otaota, 19 tana rakau, 1038 paihere ika, 20 poaka, 4 nanenane, 53 belhei, 17 peke witi, 27 tana kapia, 420 kete Uo, 136 kete mereni, 8 kete paukina. Ko nga utu i wbakaarohia ai mo eneu hui katoa 069/12*. 6d.

I u mai ki Onohunga i roto i laua takiwa* 133 nga waka, 330 nga lane, 311 nga wahine, i eke mai i runga; nga utanga mai, 865 kcte riwai, 52 keie aniana, 5 kete kaanga, 104 keie piliti, 26 paibere otaota, 90 tana wafaie, 360 paihere ika, 61 poaka, i tana paraoa, 1340 puhera wlii, 8 lana kapia, ko nga utu i wbakaarohia ai mo enei bui katoa> 627/17*. Ko nga utu bokohoko enei lae noa ki tenei takiwa. Mea Paraoa. Paraoa, matatai, 18/. te tana. Paraoa, tuarua, 16/. tetana. Paraoa no nga mira Maori 42/. tae ana ki te!4/. Pihikete, e piki ana e heke ana nga mu, 245. 28s. teraupauna. Tfcro, te roht 21b., 4d. 3d, Papapa, is. 3d. tepubera. Poaka Mb Era Atu Kai, Te piwhi mete pirikahu, 6d. mete 7d. mo te pauna kotabi. Poaka, (mea tote, mea tote kore,)sd. me te6d Mea o te Mara, Witi—ss. tepubera Kaanga—6s. 6d., 7s. te puhera. Ooti, 7s. te pnbera. Riwai 3/. 40s. 6/. te tana. Aniana, 2d. 3d. te pauna. Tarutaru maroke, (e nui ana) 5/. te lana. Kapia, 9/. 10/. mo te tana. Kararehb. Hipi, 20s. 30s. meq kolabi. Kau Waiu, 8/. 12/. te mea kotabi. Kuwao Kau, 23, 40 bereni mo te mea kotabi KaiKe. Te ti, 9/. 9/. 10s. te pouaka. Huka, 7d. Bd. te pauna. Kawhi, 10d. te pauna. Raibi, 2d. 2d±. te pauna. Hopi, 355. mo te banareweii. Kanara, lOd. te pauna. Tupeka, 2s. 6d. 3s. mo te pauna. KaiKe. Pala, Is. te pauna.; Hua heihei, 2s. mo te tekau ma rua. Heihei, 3s* 6d. mo nga mea erua.