TE HARINGA O NGA MERA PUKAPUKA MA UTA.
Colonial Secretary's Office, Akarana, Tihema 2, 1857. Ka puare te Tari nei, tae noa kite tekau ma toru (13) o nga ra o Pepuere e haere ake
nci, mo nga Pukapuka whakarile a nga tangala e hiahia ana mana e mahi nga mahi e niau i raro nei, taea noalia nga marama koiahi tekau ma rua. Ka timaia i te ra ano i whakaaelia ai lana Pukapuka whakarile. Ko te mahi ra lenci. Ko le mau » nga Mera i Ponekc. i Taranaki, ia wiki, ia wiki; hoki atu hoki mai. Ma te kai waha Mera e tiki nga Mera ki le Whare Mera i Ponekc, i le rua (2) o nga haora i le muriawatca i nga Mane katoa; a, ka kawc ka hoalu kite Whare Mera ki Kiit Paremala (Taranaki), i le lahi (I) o nga haora i le muri awalea ole llaierci o laua wiki ano; whaihoki, me l»ki e ia nga Mera ki le Whare Mera ki Nin Paremala, i le rua (2) o nga haora i nga Mane katoa; ka kawe ka hoaiu ki le VVhnre Mera ki Ponekc i te lahi (I) o nga haora ote Haterei o laua wiki ano; a, ka waiho, ka mau hoki i nga Mera ki Whanganui, ki Uangitikei, ki Manawaiu ; kia koiahi hawhe haora c latari ai ki nga Whare Mera o Rangitikci, o Manawaiu; kia loru nga haora c latari ai kite Whare Mera ki Whanganui. Kaua nga Mora c neke ake i te rua iekau ma warn (28) pauna laimaha. Ka whakaaturia era atu likanga mc he moa ka palai atu ki nga Rangatira o nga Whare Mera ki Ponekc, ki Whanganui, ki Nin Paremala. Me whakaatu e nga pukapuka whakarite a nga tangala e hiahia ana ki lenei mahi, te wa e ahei ai tana limaia i laua mahi; me herehere ano ia kite pukapuka whakaac moni kia hoalu ki le hapa tana mahi. Me hoatu nga utu ki le kai-hari Mera i roto i nga marama katoa, e le Rangatira o nga Whare Mera, i Ponekc, i ftiu Paremala ranei; ma te Kai hari Mera le whakaaro kia utua ia ki Poncke ranei, ki Taranaki ranei. E. W. Stafford.
Rangitikei, Oketopa 23, 1857. E hoa ma.—E oku tuakana Pakoha, me aku whanaunga Maori. Tend hoki au kei te kimikimi noa ilio oku whakaaro, kei whea ra he mahara ma nga tangata katoa e lupu ai; ki toku whakaaro me awhi alu kite AUia, ara, ki ona kupu hoki. Na, kaiia taiou e uru kilo raiou he, pouriianga hoki omua, tena kolenei he maramalanga lo talou i roto i le Ariki:—kia rile lo laiou ki to nga tamariki o te rnaramalanga, ko te hua hoki ole Wainia kei runga i nga pai katoa i le tika, i te pono, me \\)ni~
kamaiauiau ano e lalou la ic Ariki e pa-i ai'; a, kei ura lalou ki nga niahi luia kore ole pouri, engari whakaliengiaiho, kia ngohengohe kouiou ki to knpu a telahi a ictahi, i runga ite wchi ki ic Auia. Tenei tctahi likauga, ko Rongokako, ko te niatua lane o Tamalea; he lupuua ia no nga iwi kaloa o Nui Tireai, i haere mai ia i Ilawaiki. Kolona waka, ko Takitupu, ko le nia o ona ingoako Horoula; ko tona unga mai ki ma, kci Turanga; kole ika i hiia mai e lona lupuna, e Maui, ka mahuc alu a Takiuimu i reira, ka lain ia ka haere mai na ula, na le taku lai whenna o laua moana o Turanga, kaiaemai ki Ahuriri, ka rere tana mokai ngarara ki rolo o Ahuriri; ko le ingoa o tana ngarara, ko Tapnicranga. Ka haere ano a Tama tea, ka lae ki Kuahine ; ka poua, tana rakan ki le whenua hei lohu mo le hokinga o lana tama a Kahungunu; ko le ingoa o lana rakau, ko Icßakauiaonga. Ko to Kahuhunu laki i hoki aii kitei nga karoro i whai mai i mini ia raua, i runga o Kuahine c rere ana i runga lata ia raua. Ka puta le whakaiauki a kahuhunu. Te karoro tangi lararau i runga o Tapuieranga. Tenei telahi 0 ona whakaiauki. To patiki laha nui o te Whanganui-o-rotii. Ka puaki te kupu a Tamatca ki lana lama kia kahuhunu. E aroha ana koe ki to tana kainga? Ka mea mai ia, e hara he mihi noa ake maku. Ka ki atu a Tama lea. Ka aroha koe kilo lana kainga, naumai, ehoki, Kalahia Kahuhunu ka hoki ki Ilereiaunga, ka haere lonu ko Tamatca, ka lac mai ki letahi niaunga nui, ka rere ano tctahi o ana mokai ; ko Pohokura to ingoo, he ngarara ano laua mokai ; ko Pukeokahu telahi mokai ka tae telahi awa nui, ko Moawanga le ingoa, mai ki ka tahi kapoua nga motumoiu o tana kapura ki rolo; koia Te pounga ole motumoiu ole kapura a Taiuaiea; waibo ana hei Taniwha. Ka haere, ka lae ki Whangauui ka noho ki rara, kaiahi ka heru ia ia, ka puiikiiia nga makawe o tonamaienga, koiaa Putikiwharanui o Tamatca. Heo ano laku i mohio ai, o le haerenga mai o telahi tupuna o latou o Tamaiea. E kiia nei ko Tamalca-pokai-whenua. Na Noa Te Whamako, 1 O Ngatipikihau.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18571215.2.8
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 14, 15 December 1857, Page 3
Word count
Tapeke kupu
874TE HARINGA O NGA MERA PUKAPUKA MA UTA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 14, 15 December 1857, Page 3
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.