Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 13, 30 November 1857, Page 1

I era atu Karere, kua korero matou ki tenei tikanga kite tapu, e mau tonu nei i roto i o matou hoa Maori. Tena e whakaaetia e nga kai korero o tenei Nupepa e waiho ana tenei mea hei take pakanga, hei take kino ; a he mea ano kua whakamalea le tangata mo tona takahi i lenei tikanga ; a, he mea ano kua takahi kuare le langaia i te tikanga, ara kaa poka he ki runga kite wahi tapu, ranri iho kua mohio ia ki tona he, a, male 110 a iho taua tangata. Na, ko te take o tona malenga he welii i le tapu, tan ana ki a ia te maiaku, potiri ana hoki.ie ngakau o taua tangata mo tona he, a, waiho ana tona pouri, me tona wehi (hei kai rapu utu mo tona takahi i te lapu, male ana hoki ia. Olira, ahakoa c whakaae ana matou kua mate ano etahi tangata i muri o to ralou lakahanga i te tikanga o te lapu, kei ki ra kontou e whakaae ana matou, na te kaha o te tapu i mate ai, na te karakia maori ranei, na le alia ranei. Kahore, engari ko le lake i male ai, he wehi nona ki tauamea t lie whakapono pu nona kite inana o lenei tikanga o ona tupana; lau ana ic pouri ki tona ngakau, e mahara ana lioki ia e in ana i runga a ia le riri o nga aiua. Na enei mea i male ai, ehara i te mea na te lapu. lie huhua kore le whakahua Ui nga kino o lenei tikanga kuare, e rnohia

ana hoki nga Maori ki tona kino ; a, le mea pea i mau tonu ai inaianei, he whakamana no te ngakau Maori ki nga tikanga taw hi to o o ratou tupuna. No naia tata nei 1 tae mai u\ te pukapuka no telahi o o matou hoa Maori o Taranaki mo tenei mea; e mea ana hoki ki nga tikanga e mahia mai nei e Tamaii Te Ito ki laua wahi, hei whakanoa i te lapu, hei whakangaro hoki i nga atua Maori; e memga ana hoki ko enei atua kikokiko te take o nga kino i roto i ie iwi Maori. Ki to matou era ano e puta ma> te pai i roio i tenei. whakanoanei whakaaro kanga tapu ara, he pai kite linana; ma konei hoki ka kore ai he take whawhai mo te e nohoiata ana telahi ki telahi. Ka takahia pea te wahi tapu i muri nei ekore e kiia he hara nui, e kore e waiho hei lake hei take rapunga utu mole tapukua turakina* J enei ano hoki tenei tapu ka whakaaturia nei kia koutou, ara, te likanga whakatapu pei i nga whenua o nga Maori e takoto noa 10 nei - Te »a ekore ranei e whakaaetia e o matou hoa Maori, e puta ana te pai kia ratou ina nohoia o ratou whenua ete Pake ha ? Ko te hunga kaore nei i laia ki nga kainga Pakeha te tino inohio ana ki n 0 ! 61 !, f^ a n .°' lo ' a 0 ratou whenua e te i akeha, kaiahi ka whai makele mo nga kai ekore e hoha, e ngeng*, i te roa o ie kawenga, na te mea hoki ka riro i nga Pakeha o to ratou nei wahi ie hoko; a, ie whakahGkmga raai kia ratou ko nga taonga o te rakena kua mateauitia noi e ratou K» to te ture ritenga, e kore e tika kia' nobo pokanoa te Pakeha ki rußga ki nga whenua 0 nga Maori: na konei i mea ai, me hoko tetabi wahi kite Kuini, kia tupu ai te pai ki tetabi ki telahi i roto i to ratou noho lata, lena, rue whakaaro ra ki tenei e n»a hoa Maori. He aha koia te pai o n»a tini eka e takoto huhua kore noa ibo nei inaianei, kaore nei e nohoia e te Pakeha e te Maori ranei? E puta ana koia he pai ki a ia, he laonga ranei: e riro mai ana koia he oranga mo ona tamariki i enei whenua ? Kaore pea. Iti noa ake nei ano te wahi e ngakia ana ; ko te nui nga e takoto koraha ana, j tenei tau, i tenei tau; a, ko te ahua o te tangata nona te whenua kaore i neke ake 1 to ona tupuna, kaore nei i kite i te Pakeha me ona taonga, me ona likanga pai; n <r a tikanga e whakaaturia ana ki nga Maorfo tenei takiwa, kia neke ake ai to ratou ranea--11 rata nga, kia whakataetae hoki ki o patoii hoa Pakeba, ki nga mabi t P n '™

Me he mea e whakaaro ana koutou he pa 1 te tukunga iho o tenei mabi, ara o te wbakanoa i tenei atarangi i te lapu Maori, he aha hoki i waiho ai te tapu o te whenua kia rnati tonu ? He aha koia te whakarongo ai nga hoa Maori ki o matou kupu, e hiahia ana matou kia whiwhi ratou kite pai > kia whakarerea nga whakaaro pohehe, me nga tikanga kino, a, kia ahmvhenua ratou, kia whiwhi kite noho kite maru o to taiou nei Kuini pai.