Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 10, 15 October 1857, Page 1

E mea ana matou kia maia nga maori kite mahi kai ma ratou i tenei tau, kia whiwhi ai ratou kite rawa; e kiia ana, a houanga nei te nui ai nga utu mo te riwai mo te witi, mo te kaanga mo le ooti, me era atu kai o te paanm. KoAhu whenua lematuaoWbairawa, a, o nga mea pai katoa, ko te take ano boki ia ote man a. Na konei ka tohe tonu maton ki nga Maori, e, kotahi le mahi pai ma ratou he ngaki i te whenua, ehara te maumau i to ratou laima kite tautotohe, kite whakatu korero hoki mo nga tikanga o te whenua : ; e ora koia ratou i te kai ki enei korero, e maru ranei ite hotoke ? He whakatauki lawhito tenei na te Maori. "Ka mahia te kai mo Tau, ka wliaia te wahie mo Takurua." Tenei ano tetahi whakatauki e lino mohiotia ana e nga Maori. "He kai na tetangata, he kai titongi kaki; mahia e tona ringaringa, tino kai, tino makona." He tokomaha nga tangata maori i mohio ai matou, kua whiwhi kite taonga, kua rangatira haere, i to ratou ahuwbenua, i to ratou maia ano ki le mahi, oliia, ko nga tangala e pera ana, kua whakarerea o ratou mahi tawhito, ara,ngatikangaote tapu, otemakulu, o te whakapono ki nga atua horihori o ng%

Maori, kua piri kite Atua pono e wlukaponoiia ana e nga iwi Karaitiana kaioa. Kolahi te likanga e man nei i nga Maori i roio i nga tan uei, kahore ano kia tuhituhia e niatou i nga wa kua pahure nei, ara, ko te whakaiu i nga hui nunuinei, e koreroiiaana hoki i reira nga likanga mo le whenna, kia puritia, kia kaua e bokona atu kia le Kawanaianga. He aha koia te mea e puta ki ngaMaori i roio i enei huihui ? Kahore hoki he lake iwhakaiuria ai. lltoi anotona pai, ki nga langata anake e raea anakia whaiingoaiia ratou, kia kiia hoki, na ralou i pupuri te whenua, kaore, kia nui ni te wahi o teutu ki a ratou ina bokona tewhenua. Kia tupato ra ki nga likanga o te hunga main pera, e hara peu i le pnpnri i te whenua la ratou i pai ai, engari, he mea kia riro nui i ratou nga nlu. Ka rnaha nga huihui pera i kitea e maiou, oiira, kahore kau he pai i hua i muriiho. He mea ano, ko le hunga ano nana i karanga le huihui nana le whenua luatahi i hoko \\ ie Kawanaianga, a kite kore e luparoiia e etahi, kaipouu tcnu iho ralou i nga ulu. I niohio pu ano a Rangihueala ki tenei likanga i nina o tona rnatenga, nui atu hoki tona hiahia kia kite ia i a Te MAKAitiKr, kia whakaritea le tukunga o ona whenua i te mea e ora ana ano, a,i mua tata ole wa i mate ai, hokona katoatia ana eia tona wahi o Aropaoa, i te Waipounaiuu. E lika ana ano kia puriiia e nga Maori he whenua mahinga kni ma ratou, aha, aha; erangi, he likanga kino ki a ralou ano, kia puriiia e ratou nga whenua uni, kia takoio huhua kore noa iho, a kia waiho hoki hei lake pakanga ma raiou. Engari ano ka hokona atu, ma reira ka whiwhi nga tangaia ki le hoiho, ki le parau, kite kaata, me ara atu mea hei maiii, hei whakupai i n<*a whenua i toe kia ratou, a, hei hanga ano hoki 1 te wharc pai mo ratou, kia pera ano me o te Pakeha whare. Engari ano le whenua iii, ki le mea ka taiepaiia, ka ngakia paiiia, ka hua tona kai, a, ka whiwhi te tangaia nona ki le rawa.' Tena ko nga wheuua nunui e lakoto koraha noa iho nei, he aha lona huanga i ienei tau, i tenei tau? he urn manuka, he rarauhekau' kahore nei e lika hei kai ma te tangaia, ma te kararehe ranei. I hanga te ao hei nohoanga mo le tangaia, na, ebe ana kilo Te Atua likanga kia waiho kia takoto koraha noa iho. Kua laia ki tenei Karere elahi pukapuka na nga Maori o Ahuriri, e korero ana ki le whawhai oTe Hapuku raua ko Te Moananui. Ta matou i mea ai ? kaua e uni

elahi atu iwi ki tenei whaing.i, e hoki te mahi ngangare a enei Rangatira tokorua, te kawe hoki i o raua langata ki le mate bubua kore; ko te uru ia a dahi atu iwi ki roto, kahore kau nei onatake, kaiafii ; te mahi kino rawa, pobebe. I naianei he whawhai icnei na *'Rauru tangata tahi,"ara, kite mea ka waiho ma raua ano la raua nei whawhai, ekoree roa ka mulu. He aha koia te whakamutua ai tenei mea, te whawhai, e nga maori? kahore koia he mate maori i roto i a latou i lahuri ai kite palu i a ratou ano? kaiahi ano tetikanga ku. ware! Tokomaha nga Pakeha o Akarana kua'rere atu ki nga whenua mahinga koura i Whakatu—me etahi hoki o nga Maori o Poneke, kua ahu kireira.