KORERO MO TE MAHINGA KAI, MO TE HOKOHOKO, ME TE KAIPUKE.
No te 15, tae noa kite 31 o nga ra o Hurai. Nga rongo i puta hou mai i Poihakena i tae kite 11 o Hurai; waiho atu, e pai tonu ana mai a reira ki nga kai o tenei motu. He nui noa alu le taonga o te Pakeba kua ngaro i te wafjmke; a kua kino hoki te nuinga o te witi, o te aha. e mauria mai ana ki °te makete, ara, kite hoko. Ko nga huarahi hoki o te tuawhenua, kua kino i taua waipuke, a laewhakauaua aoa nga kai kite laone. Na konei i kake ai te utu o te kai ki reira, mo te paraoa tuatalri, t23 mo te tana, ma te tuarua £2l; te m\\ r
7s. 6d., tae ana kite 9s. mo te puhera; te riwai £l2, tae ana kite £l6 mo te tana; te anfana £3O, tae ana kite £4O mo te taua; te papapa wili, 2s. 6d. mo te puhera. Otira, ahakoa kua neke ili te utu kai ki Poihakena, kahore ano i neke noa ki Akarana nei; e whakttaro ?na'hoki nga kai roahi mira i Akarana, he m?a noa, e kore ano e roa ka hoki; e kiia ana, he nui te wili e puritia ana e nga kaifinafoi paatnu, kia tae ano kite raumaii, kite wa e pai ai nga huarahi, hei peira kawea ai ki le makete. Heoi ra ia tena, lera ano nga kai, rawa e tupa ki Atareria, engari ki Nui Tireni nei ka tino hipu, ara te ooli, te paare, ko nga kai enei, e raanakdfcia tenutia ana, a ko nga utu hoki e tuluru kite nui, koia maiou ka tohe tonu ai ki nga tangaia mahi paamu o Nui Tireni kia lahuri raiou kite ngaki i enei mea; a kia mahara ano hoki ra»ou he mea pai ano te kaanga, te tea mete pine, mete pi, hei kai ma nga hoiho o tawahtv* He nui 4« kine o nga wiki erua kua pahure nei, ko te hau ko te ua. He kawenga na te marangai te u mai ai etahi kaipuke; e toru rawa ano nga kaipuke kuar*u mai,i tawah-i,—koia enei,—ko te Paritori, he perikitina, 151 tana, Kapene Makarini, no Poihakena, e rere ana ki Turanga, he kaha no te hau i tapoko mai ai ki konei; te Potingirahi, 184Jtana, Kapene Heramu, no Poihakena, he taonga te utanga, il nga pakeha eke:—te Horeneta, he hipi, 842 tana, Kapene Paruki, he taonga te manga, 80 nga langata eke, 94 nga ra kite moana, ite rerenga mai i Ranana. He kaipuke nui, pai rawa hoki te Horeneta, katahi ano pea te tino kaipuke pai, ka tapoko mai ki Waitemata. Kua rere te Pihopa o Nui Tireni i runga i tona kaipuke te Ripeka o te Tonga, Kapene Hatingi, e rere ana ki Nopoki, a ki era atu motu o te moana, kia toru pea naarama, ka hoki mai; ko nga kaipuke kua rere atu, koia enei,—te Kabere, be kune, 2J2tana, Kapene Hone, 1558 puhera witi, 234 puhera ooti, 3340 pata, 72£ tana riwai, 2 tana aniana, 24,000 whiti rakau kani, 21 paihere huruhuru hipi, SO hiako kau, 24 kaho pi, 16 nga tangata eke; te Aketiena, he kune, 43 tana, Kapene Tanikena, 50 tana riwai, 100 puhera witi, 1000 whiti rakau kani, 1 tangata eke; te Perei, he perikitina, 106 tana, Kapene Anihana, 62 tana riwai, 10 tana kapia, 1311 puhera witi, me etahi taonga, 4 tangaia eke; ko enei kaipuke etoru, e rere ana ki Poihakena;—ko te Erena he kune, 40 tana, Kapene Wetireuru, nga utanga, 20,000 whiti rakau kani, 14 takairopi muka maori, e rere ana ki Otakou. Engari nga kai ote
lahatiks, kua umai i nga wiki erua kna paLuire nei, e nui ana ; c koa ana matou ki lend, ara kite mohio o nga langaia mahi paanui ki le Uiku mai ia ratou kai i te takiwa e nui nei te uiu. Ko nga kaipuke kua u mai 53 nga tana 1471 :—B3 langata eke, 10,266 puhera witi, 1951 puhera kanga,6! lanariwai, hanaraweii aniana, 51 hanaraweii poaka whakapaoa, 256 hanaraweii poaka lole, 10 hanaraweii hinu, 20 hanaraweii paukena, 1 kaho pata, 65 poaka, 8 kau, 2 hoiho, V s lana hinu paraoa, 23 tana kapia, 3 hanaraweii muka, 24,000 toeloe whare, 650 pou me nga wawa laiepa, 500 kohalu takuahi, 1 poii, M,OOO whiti rakau kani, ill tana wahie. Ko nga rerenga alu kite tahataha, 26 nga kaipuke, 652 tana, 58 langata eke, me etahi laonga. Ko nga uiu kai, e mau tonu ana kite utu i tuhituhia ki lera Karere. Ko nga utu hokohoko enei, tae noa ki tenei takiwa. Me a Paraoa. Paraoa, tuaiahi, 18J, le tana. Paraoa, luarua, \6L te tana, Pihikeie, e piki ana e heke ana nga uiu, 20s, 255. le rau pauna. Taro, le rohi 21b., sd. Papapa, Is. 6d. le puhera. Poaka Me Ara Atu Kai, Te piwhi mete pirikahu, sd. mete 6d. mo te pauna koiahi. Poaka, <niea lote, meatotekore,)sd. me te6d Mea o te Mara, Wiii, e ili ana laua kai, 6s. te puhera. Kanga—6s. 6d., 7s. 6d. te puhera. Ooli, 7s. 7s. 6d. le puhera. Riwai 01. 10s. 6/. te tana. Aniana, 2d 2|d. te pauna. Tarutaru maroke, 41. 5/. le lana. Kararehe. Hipi, 17s. 255. me* koiahi. Kau Waiu, 91. 12J. te mea koiahi. Kuwao Kau, 25, 40 hereuimo le mea koiahi Kai Ke. Teti, 61. 61. 10s. lepouaka. Huka, sid sd. te pauna. Kawhi, fOd. le pauna. Raihi, 2d. 2di. te pauna. Hopi, 555. mo te hanereia. Kanara, lOd. le pauna. Tupeka, 25.6 d. 3s. mo le pausa.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18570731.2.10
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, 31 July 1857, Page 6
Word count
Tapeke kupu
940KORERO MO TE MAHINGA KAI, MO TE HOKOHOKO, ME TE KAIPUKE. Maori Messenger : Te Karere Maori, 31 July 1857, Page 6
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in