KO NGA TANGATA O PITIKEANA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume III, Issue 4, 30 April 1857, Page 12

KO NGA TANGATA O PITIKEANA.

Upoko I. I te tau 1767, i te mea e rerere ana a Kapene Katerete i enei moana, kitea ana e tetahi o nga apiha taitamariki o te kaipuke lelahi mea e tu ana i waho i le moana, hua noa raiou he toka. Ka lata ratou ka kilea he nioutcre; olira kihai i hci te whakau ki uta i le ngaru ote moana. Tapa ana ki le ingoa o te tamaili i kilea ai, (kihai hoki i roa ka male ia,) rere lonu te kaipuke, nmlu noa iho te whakaaro ki tana molu i nga lau niaha. I hiahia le Kawanatanga o Ingarangi kia whakatokia telahi rakau, mete taro nei nga hua, ki nga molu o Inia-ki-te-ra-to lonoa atu ana e raiou lelahi kaipuke, ko te Paute te ingoa, ki Tahiti, kite tiki i tana rakau i reira. Tini noa iho nga rakau i ulaina kite kaipuke, rere marie ana ratou, ka anga ki te hoki ki to ratou kainga. Mahara noa te tangaia e tau ana te pai, temarietanga, ki runga i a ratou; otira tera ano te ahi o te ngakau kino le pongere mai na, e talari kau ana ki tewahi ewliakapuiaina ai. nanakia hoki a KapeneParai le rangauVa o taua kaipuke, noho whakatakariri tonu ana heremana ki a ia. Penei ana ratou, ano te o Aperira 1759 ka ono katoa ralou, whakaiuria ana teiahi o nga apiha, a Pereiha Karaitiana hei tumuaki mo ratou. He lamaili rangatira ia, he tangata whai whakaaro, otira he tangata oho tata, luahae. Hopukia ana e raiou a Kapene Parai mete huiiga ruarua i piri tonu ki a ia, ka whakanoho ki lelahi o nga poti, hoatu ana elahi kai, ruarua noa nei, lukua ana kia manunoa ite kare ole tai. Tangi noa te Kapene ra kia Karaitiana ma kia aroha mai ki a ia, kia mahara kite ture iluai ia hei rangatira mo ratou. Olira penei atu ana te ktipu o taua

tangata, a. ka Uiica i konei le muranga o te ahi e ka ana i roto i a ia " Kei te rein-a © ahau, kei le reinga au, e Kapene Parai." Ngaro rawa te poti ka whakahokia ic ihu o to ratou kaipuke ki Tahiti, hiahia tonu ratou kia awe te tae atu ki tewahi na, liua noa hoki era e noho mangere, e noho pai, ratou ki reira. Kihai i roa kua taea Tahiti, otira me pehea to raton kupu ki nga tangaia, mo raiou ka hoki lata mai nei, mo te ngaro'manga o te Kapene me elahi o nga tangaia ? Apiiiria ana e raton te korero teka kilo ra tou hara, ka mea i tutaki ratou i waho i tc moana ki to ratou boa tawhito, kia Kapene Kuki, ako Parai, ko elahi atu o ratou i eke atu i tana kaipuke. Mahara tonu taua iwi ra he pono, Olira kihai i roa to ratou whainga i nga whakaaro kino o o ratou ngakau. lie mea ano ka oho ratou ina mahara kite he o ratou ki to ratou rangatira, ki o ratou hoa e maiiu noa ana ite moana; ka whakaaro era pea ralou e u ki letahi iwi aroha mai ki a ratou; a ekore pea e roa ka oho te Kawanatanga, ka tono mai i teiahi kai rapu utu ki le whakamate 1 a raiou. Penei ana ratou, ka mea kia rapua ano he wahi hei piringa mo raiou, he kainga hoki a Tahiti kua mohiolia ete Pakeha. Ka eke ratou kite kaipuke, ka manria toko 0110 i)"-a lane tekau ma rua nga wahine 0 Tahiti ; hutia ana nga liera, ka re re, waihoaua elahi 0 ratou i muri. 3le Keiua, te langata nana nei le kohuru tuaiahi, kihai nei i kite i te wahi hei okiokinga mo te raparapa 0 tona \\«iewae» 1 pena hoki ratou. Ngangare ana ratou, whakapae ana teiahi ki teiahi, tino kawe riri ana le ngakau 0 Karaiiiana ; Whakauria ana e raiou ki Tuponai, a me Keina i hanga nei i le pa, hei whakaware 1110 te mamae o tona ngakau, tahuri ana hoki ia ki le hanga pa. Olira kihai i pai le hanganga, ka eke ano ia kite kaipuke ka rere kite kimi i tetahi wahi e ngaro ai ia i te ringa o te whakawa. Uere atu rere mai, ka lae ratou ki Pitikeana. Tawhili noa aiu laua motu, tu kau ana ko ia anake i waenga moana, a hei le pakinga kautanga te poli lata alu ai ki uta. Na konci ratou i mahara ai era ralou e ngaro, e ora, ki reira. He kainga mahana, lie whenua whai kai, pai noa iho hei mo te tangata. U ana raiou ki reira, tana katoatia ana nga hanga ki uia, me nga mea kaioa 0 te kaipuke, ka tahi ka toua ki ic alii.