TE HOKOHOKO O AKARANA ME TE MAHI O NGA KAIPUKE
MO PEPUERE.
Ko te paraoa mete witi o Atareiria e takoto mai, heke ana te utu; a e whakaaroa ana ekore e nui ake te utu roa noa. Ko nga wlii o nga wahJ o Atareiria ki le rinsra, lie nai, e kauika niai nei, no reira, ka tangotango whakaaro ctahi langata kia ulaiua.atu ki Ingarangi mo kore ranei e paingia e reira: e kiia ana ekore nga kai mahi v/iii o Atareita ki tc tonga e mahi i te wili hoko-aiu ki nga la nga! a ua hoki iho i le 3s. mo le puhcra. E me;) ana elabi langata ekore e ala pai ic likanga uia alu. i nga witi ki Ingarangi, kite mea ko le ulu ano lenei le 5 herein. l-Icahu le whakaae ai nga langata Maori e mahi wili ana kia bokoa am o raiou will ki nga pakeha o Akarana mo nga hereni cioru me le hikipene mo le pu'icra. He whenua pai tenei ki le mahi. Me he mea) nek,ilia ana te kai ngaki witi i rolo i enei ulu o kiia ake nei, ka nui ano le rawa ki nga kai ngaki mo JNui Tireni. Na kia lae ki Ingarangi ie rongo; ae, c pai ana a Nui lii-eni ki le ngaki witi mona kite rilenga o te 3-. G!. mo te puhera. ko reira bohoro. mai ai iiga kaipukc o lawahi, ka nui hoki te langaia me le moni hei whakawhairawa mo la iou kaioa. Kua .kake te ulu mo te riwai ki Atareiria. t-teaci takiwa. Kihai i nui te whakatokanga o te riwai ki Ho pa Taone i tenei lau, kahore hoki nga inea o lera lau i taea te boko* Waihoki kihai i tiuo pai nsa hua ole whenua i. lenei lau ki Atareiria, kihai hoki i pera te nni me ctahi am lau. Kihai ano hoki i nm rawa le aniana o tenei iau, oi.iia, kihai i tino tuluru ic ulu o nga kai kaioa, koia le takoto ai te korero mo nga urn o ia mea, o ia mea, i runga i te uokoliokonga. Ka lata- le takiwa e rufa ai te kai, e whakatokia ai; na, mc ackaha nga langata kite t;gaki kia tnpu ai he whai rawa. Ale kaha raiou kite parau, a, ma te parau ratou e whakakaba. I u mai i rolo i tenei marama etahi kaipukc o mia w'leiuia o lawhkl. Ko le kaipuke
nei ko Marikena, 418 lana, ko Pene Ruihi no mn Perepori i Marikena. Te utan»a o runga he kai, he taonga mo nga kafpuke Marikena wero tohora. Kotahi am puke wero tohora ko Hemi Mauri, 395 lana ko Kapene Kari, no te wero tohora, 70 kaho hinu kakahi, 800 kaho hinu luku peru. 6,000 pauna wheua tohora. Ko le rewa rua ko lline Takaro, 185 tana, Kapone Hera no Poi Hakena, he utan«ra nui-he taonga, 19 tangata eke mai. Ko te Upimia, 586 tana, Kapene Hauata, no Ranana, he taonga noa iho, 114 tangata eke mai.; ko te puke nei ko Waikauta Uanana o4•:) tana, Kapene Huia, no Rewapuru he taonga, 9 langaia eke mai. Ko te lima ko Hingari, 200 tana, Kapene Miritona, no Poneke. no etabi alu kaiuga o runga, 150 hipi 70 takai wnru, 50 peke karaihi, 25 e,;e mai. Ko te tima ko NYiremu Tene '?00 tana, Kapene Meira, no Poi FJakena he taonga tne nga tangata eke mai 25. Ko u» Emcn Arihana, 100 lana, Kapene Korlna no ilopa Taone, he rakau, he toeloe noa te manga. Ko nga p H ke rere alu ko te Hila Pere, I9i lana, Kapene Paui, ki Ranana, 215 n e - K ,l:,na ku P a > 2 05 hiako kau, i ,200 tannga piln tana, 57 putea muka, 105 la na kapia, 14 kaho hinu toioka, 2 kaho hinu nie ara taonga. Ko te Hapimana, 738 tana! Kapene Harana, ki Kuama, he pehi kau to runga. Ko le kune ko te Hira, 68 tana, ki Merepom, Kapene Hala, 20 tana riwai, 180 poke oil, 150 peke kapia, Ci lana hinu kakalii, o takai muka, 9 langaia eke atu. Ko dine: Takaro, 185 tana, Kapene Keramu, ki .oi ,iui;ciia, c.2 peke kapia, 7 peke wuru be taonga noa, 16 langaia eke aiu. Ka kiiea e nga kai korero ka nui haere le hokohoko o Akarana ki whenua ote pitj runga o lenei mom. Kua rere atu ki rejra le rev/a rua a te Erena, 40 lana Kapene Wawuru, ki Otakou, 21,000 putu rakau kam, 7 tana paraoa, 75 peke huka. Ko te Kumi o Pate, 92 iaua, Kapene Tare ki Pou hupa, ki Meriponi, s:>,oooputu kau kam, 5 peke wuru, 61 lana kapia, 7 bi-'ios, i 0 hiako kau, .he taonga noa, 9 ta ngaia eke aiu. Ko le tima ko Hingari, 20 lana, Kapene Miiiiona ki Poneke; ko te kune ko Marie Kuiha, 18 lana, ki Katapere he laonga no runga i te kaipuke o Marekana ko Marekena te ingoa ; ko le kata Napi, / tana, Kapeue Poaia, ki Poneke, ka u aiu k. Aa.au ki le niu rakau Kao te rewa rua ko te t.uara Aha, 52 lana Kapene Oki ki katapere. 24,000 puta rakau. J roio i tenei rnarama kibai i mil te hokohoko ote labaiaba. Kaborc i nui ma \ t9
wiii me le kaanga i lenei marama. Ko'ic pare mete oli e manakohia ana, oliia ka hore knu i kawea mai. E manako ana a Akarana, me Atai-eiria ki ana kai, a, ekorc nci e whakaiupuria. I!e he lenei no o matou hoa maori. I rere mai i te tahataha, 59 kaipuke, 1285 tana, 93 laugata, 568 puhera wiii, 25 puheia kaanga, 14 puhera oii, 10 tana 54 kele riwai, 40 rail aniana, 59J lakai Ima rakau, 182 puhera aporo, pea hoki, 9100 pauna poaka toie, 4poaka, 288 hipi, 15 kau, 2 hoiho, li kaho hum, 18 kaho hinu, 14 rau nuika, 2 peke wuru, 22 tana 40 peke kapia, 84,205 pain rakau kani, 4000 loejoe, 2550 pou taiepa me nga kaho. 600 laiepa, 454 tana wabie, J poii wero tohora, 16 pou, 4* tana hiako rakau, 57 lana kapa. Ko nga kaipuke rere ki le tahataha 35, ko nga lana 1106, ko nga langala eke atu 89, me nga manga. Ko te tikanga lenei o te hokohoko o Akarana, i tenei takiwa. Na kia rongo le tangaia ekorc e aia luinrn nga utu o nga mea hokohoko i rolo i enei takiwa. MEA PARAOA. Paraoa, lualahi, 18/. le lana. Paraoa, luarua, 10/. te lana. Taro pakeke, e p ki ana e heke ana nga uiuv 20s. 25 s. te rau pauna. Taro, le rohi 21b., f>d. Papapa, is. sd. te puhera. Poaka Me Aua Atu Kaj> Te piwhi mete pirikahu, sd. mete 6d. mo le pauna koiahi. Poaka, (niea tote, mea tote kore,)sd. me teCd Mea o te Mara, Wiii, e iti ana taua kai, ss. te puhera. Kanga—4s., 4s. 3d. le puhera. Oii, 4s. 4s. 6d. le puhera. Riwai 5/. 10s. 41. te tana. Aniana, I|d 2d. te pauna. Tarutaru maroke, 5/. 6/. le tana. Kai Ke. Pata, Is. 3d. Is. 6d. te pauna. Hua heihei. Is. 6d. mo te tekau ma rua. Heihei, os. 6d= takirua. Parera, ss. 6s. takirua. Kuihi, 55., 6s. 6d. te mea kotahi. Pipipi, 7s. Bs. 6d. te mea kotahi. Poaka whakapaoa, lOd. Hd.t una.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18570228.2.29
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume III, Issue 2, 28 February 1857, Page 22
Word count
Tapeke kupu
1,227TE HOKOHOKO O AKARANA ME TE MAHI O NGA KAIPUKE Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume III, Issue 2, 28 February 1857, Page 22
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in