Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 10, 31 October 1856, Page 1

Kia tino, mea atu matou ki nga kai korero Nupepa kite Ture mo nga whenua i motuhia ketia hei painga mo nga iwi Maori. I oti taua ture i te huihuinga nui o te runanga o Nui Tireni. Ko taua Ture ka taia ki tenei "Karere Maori." Tera pea elahi o nga boa Maori ekore e ata maiau ki nga riienga o tenei ture, ka whakaraaramalia nei ki a ratou. Kua mea atu e matou i etahi atu Nupepa i mua atu o enei ra ki nga ture e hanga ana, hei wbaka a tui nga tikanga pai, hei liaki i te hunga kaha korc, kei male i te hunga tukaha, kia tau alu ai le pai ki runga ki nga langata katoa. I te li.'ohanga tuatahi ekore pea e ata kilea e nga boa Maori te tikanga o enei ture; engari pea kia whakahaerea nga tikanga ka ma tau baere kite pai o era mea. Ko le tino tikanga o tenei Ture he whakatakoto i nga ritenga e pai ai nga mahi o nga whenua e nioiuhia ana mo te tangaia Maori; ara nga whenua kihai nei i tiohoia e le langata Maori, nga wahl i momolu ke i rolo i te hokonga. Ko aua whenua i nioiuhia hei rajm i eiahi pai nga mo nga iwt Maori. Na ko taua Ture e mea ana hoki, kite pa* te lau&ata. Maori kia motubia hawablwhehua e ratou ake, kaUore nei i riro ite Pate-

ha,—kite mea ka hi.-ihia ratou p pal ana kit motuhia he whenua hei Un a nga whare Karakia, be tanunianga tu papaku, mo ie malii Kura tamariki, mo nga whare turoro, me era atu tikanga mo nga iwi Maori. He tini nga taugata Maori kua whakama na i tenei ture i roto i nga wa. mo U» mea he nui nga whenua i hoaiu mo nga Kura whakaako tamariki. He mahi loliunga lenei na ralou, la te mea hoki, he malii lika rawa ie whakaako i nga tamariki. ma konei hoki ratou ka matau ai ki tiga tikanga a nga Pakeha, ki nga lake hoki e nui niai ai te whairawa. Waihoki, kei roto kei >ie malii whakaako ie matauranga ki njsa tikanga o te tini o nga iwi ote ao. Kite mea kahore ratou e akona. kuhoree rirote reo Ingarihi, ka mau 4onu te kuaretanga. £l nga wa o namata. ka pota te rongo nui ete tangata mo tons ntaia kite whawhai, i Nui Tireiri nei, iana matau ki nga aiiua, ki nga riienga Maori, kite lolcunga kite malii kai, ki tetui waka; otira. no era taksiwa aua riienga. Ko tenei. kua ahua ke a N*u Tiieni, ko te toa e whakarere ana i tana laiaha, e tango ana i te paran ; ko te lohunga Maori o namata i matau ki nga aitua, e tahuri ana ki uga tikanga o te whakapono; ko nga waka Maori e whaka'-ereaana mo te poti Pakeha mete kaipuke hoki; ka mahue haere te kakahu Maori ka tango te lini kite paraikete; ko te ()ohue ka mahue« ka tango atu lenei ki *e wiii; ko te heihei, ko te pipipi» hei wbakakapi i te o te kiwi; a, ko ie poakaki te turanga o te kiore Maori. Ko te rapu taonga te mea i paingia e te tangata i lenei iakiwa, Lahore te whawhai e maaakohia; a, he tmi ke nga tangata kua whiwhi ke te hoiho, kite kau, ki •I Mira, ki tf» whare papa, penei me a te Pakeha. He pai rawa tenei; oiira, he tini nga mea kiano i akona. Ma te lino tohe ka riro mai aua paiuga katoa e kiia ake nei. Me ahuwhenua nga tangata me mahi nui ratou kite ako i nga tamariki kia kake-ai o ralou tikanga. Ko te mea uui lenei ki a ratou ko te matauranga, me lino uekaiia ki ie malii whakaako i a ralou, no te mea hoki he paiuga nui tenet a nga wa o luuri atu. He nui ano te mahi rapu taonga; oiira, he nui ke ake te uiahi whakaako. Na, kite mea ka biahia nga iwi Maori kia tiipu haere 0 ralou tamariki i ruuga i te pai, me whakahoa mai ralou kite mahi whakaako mo a ra--1 tou tamariki. Me atiga o ratou wJiakaaro ki I nga kura e mahi mai i tera riienga pai, ie jwhakanui ite tangata kite roatavranga. >Ko te langata matau kite korero, kiteutfci

Maori, ka kiia he tangata nui tcra, he tangata whai mana; oiira, ka nui ke ake i era nga lamariki Maori e akona ana ki nga rilenga o (era iwi o tera iwi o lenei ao, haunga hoki nga tikanga oto tatou nei motuiti. Ki le akona nga taniariki ki nga mea matau a te Pakeha, ma- ratou e ako te tini o nga tangata i roto i nga iwi Maori, ma raton e whakaaiu i le iini o nga mea e rangona nei ki le nui nga o te ao;