TE KORERO WHAKAPAPA O INGARANGI NO NAMATA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 10, 31 October 1856, Page 7

TE KORERO WHAKAPAPA O INGARANGI NO NAMATA.

[He roanga no tera i taia ra.] No muri ka kite a Kingi Rihari i tona he kite matua, a, koingo noa tona ngakau, kononohi ana, no konei ka karangaranga ia i nga boa o te kingi kua mae, kia longo ia j nga tikanga o to matua. a, kia tango ia i ana tikanga, kia bapainga e ia. Ahakoa he t.ni nga pai me nga whakaaro nui i roto i te ngakan o Kingi Rihari, a, ahakoa i wliakanuia le korero mona e tona iwi, i litoa ia ki te waiata i roto i nga tau tint, kiliai ano i talu

tona whakaaro, kihai ano i kitea te pat ki runga ki tona iwi, no te mea hoki, i aru ia i nga ture pokake i nga ture i paingia e loua ngakan, kihai i ako ki nga likanga pai, ki nga tikanga lie! wbakanui i te iwt. Ka mea ia kia whakakkea tona maia, me tona kaha i runga ile whawhai. No konei ka ahu tona whakaaro kite whawhai, ka tdno kia whakariiea he kaipuke mona, ka whakahau kia koliikohia he moni, mo nga hoia mo nga kuipnke 'kia haere tana ope kite i te pa tapu a Hiruharama i te rangatira o nga tauiwi i a Haralini. No konei, ka whakaturia e ia nga tangata, hei kai-whakawa, no te mea, ko a raioa moni i homai mona. Ko nga tangata matau ole iwi, kahore nei i kawe mai i o ratou moni, i waiho e ia kia nolio noa iho. Nawai ra ka oti nga mea kaioa te whakarile, ka rere am ia me tona ope; kihai nei i noho kite tiaki i tona kainga. Ko le hoa o Rihari i haere ai ki Hiruharama, ko tera tangata koroke ko Piripi te Kingi o Parani. No te taenga o nga kaipuke kite moana, ka rokohanga ete hati a, ka ahu te rere o nga kaipuke kite awa o Mehina, tu ana i reira. Ka limata i konei nga hae, me nga riri o enei Kingi lokorua, e noho ana hoki i konei, kahore he mahi. Ko le limaianga tenei o lo raua riri, a, mau touuniatenoa raua. Na tenei ngakau luahae ihe ai nga mahi o Hihart ma. No te laenga kite moluuga ota raua haere, kahore i malms le maia o Rihari me ona parekura nui. Na ka tauria nga tauiwi e Piripi ka rere ralou, a, ka mea, kia langohia a Hiruharama, no reira, ka puia te kupu o Piripi ki nga hoia, a, ka laluiri nga ki to ralou whenua tupa, a, ka mea ia, kia Uoki ia ki tona kainga, hoki ana a Piripi, a, tahuna ana e ia te whenua o Rihari, ko te tahu ra lenei, ko ana kupu whakakino. # Na, kihai i tika kia noho atu ia ki te tiaki i te whenua i tango ai ia, i te he o nga mahi ki Ingarangi, mahue kino le kainga i riro ra i lona maia. Ka kakahu ia i nga koheka kino, a, ka haere. Ko te ara i roio i te whenua o tela hi atu iwi, a, ko te rangatira o taua iwi i kino ki a Rihari, i pera te kino me Piripi o Parani. Na ite haerenga o taua tangata ka mau taua ktngi a, whiua ana kite whare hereliere i tetahi whare kohatu. Kotahi te kau ma wha maia ma i noho ai «a; kihai ona iwi i matau ki le nohoauga o to ratou kingi na, ka rapua ia e tona pononga piita noa i ie whenua, a; waiata ana tera i te rangii matauria e teki--1 T a .rP ° te uiaiapibi o te wbare hereliere i noho ai ia. Karorigo teliirigii le waiata ka waiata atu ia i tetahi o ngu upq-

j ko, no reira ka matau te pononga ko tona rangatira tera i rolo i le whare herehere. | Ka haere te tangata ratae noa ki Ingarangi, ka korero te iwi ko te kingi kua mau kei mea e noho ana. IVo konei ka kohikohia e ia he moni her utu kia puta ia ki waho. No te hokinga ki Ingarangi ka kite ia i te he; kua aro atu te whakaaro o tona teina o Hoani ki a Piripi o Parani kia whakataka i a Rihari ki raro. Nai murua ana e Rihari le kino o te tenia o Hoani, a* ka whakaaro ia, me aha ra e mate ai nga lauiwi i a ia e riro mai ai te pa tapu o Hiruharama. Otira, i tona haerenga kite tohe utu i tetabl rangatira, ka tu ia i te tao, he mea takiri atu i te kopere, a mate ana i runga i tona maia, i tona: whakaaro kore. Me he mea i noho pai ia i rolo i tona iwi ka kahua tikanga te tukunga iiio* tena ko tenei, i haerere tonu ia Kahore ia I wbai lamariki no konei, ko Hoani tona teina i waiho hei kingi i muri ia ia. Na, kihai a Hoani i pehi i ona he ia ia e-nobo noa ana, he tamaiti kino ia, he teina kino ia, waihoki he kingi kino ia. Na ana mahi he, ka kingongia ia ete iwi. Tera ano tona ingoa, he taitamariki. Ka mea a Piripi o Parani me eiahi atu tangata, me whakataka tera a Hone me waiho a Ala hei kingi. Ka pa i konei te wehi, mete mauahara kite ngakau o Hoani, a, whakaritea ana eia he hunga hei patu i a Ata. Ka tata kite wahi e patua ai taua tangata, ka mataku aua kai kohuru, no kona ka rere atu a Hoani werohia ana a Ata, a, whiua ana te tinana ki le awa, hua noa e ngaro. Ka rongo a Piripi kite kohuru a Hoani, peia.atu ana i taua whenua o Piripi i lekohu rata nga ai o to iiamutu. I tenei wahi tonu te Papa o Roma kia whakaputa atu i taua mana ki nga whenua katoa; kahore ia i pai kia kingiiia tetahi tangata me kaua ia e whakaae. Kihai i roa ka waiho tera hei hoa riri ki a Hoani, a langi ana a Hoani ki a ia, wbakaiiitia iho ia, me le iwi katoa kite aroaro ote Papcu No konei ka whakamine nga rangatira o Ingarangi mete Pihopa a Rangiione, a, ka tino kawnga ralou, heoi ana te whakaititanga o ratou e nga kingi, ko nwri atu, ekorc rawa raton e whakaae kia whakahekea lo ratou mana. Na, mea ana ratou kia hanga he ture, kia tuhia te ingoa o Hoani ki taua ture ka luhituhia ra kite pukapuka. I tu* ria ki waho ki tetahi mara nui tenei huihui, a, tuhia iho te ingoa o Kingi Hoani; muri iho o tera kahore pea i takahia noatia nga tangata ara te iwi i rnuri iho o tenei tuhituhinga pukapuka; rniitu pu i Konei te takahi o nga kingi ite iwi. Kihai i roa, ka hiahia

iakia whakanoaina taua ture i whakaaelia ra e ia. Ka karanga ia ki tetahi ope, a, ka taburi ki le lau i nga langata i whakakino nei ki a ia. Na ka kitea i konci te he o nga r;i" ngatira i lohnnga ra, karanga ana ralou k* tetalii Piriniba o leWiwi hei hoa mo ralou. Me he mea i toa taua Piriniha kua waiho bei kingi mo le iwi, penei ka riro atu ano te i;angati rata nga o lngarangi i te langata iwi ke. Otiro, ka puta le mate kite whakaora i a ralou Ite haerenga alu o Hoani kite whawhai i a ralou, ka pa le mate ki lona it* nana, a, male ana ia i runga'u te pouri i te wehi. Ivahore nei i kilea te kahuaianga o ana mailt ite poauau o lasia whakaaro. Ka tana lama koiahi te kau ma tahi tau i waiho iho e ia, hei kingi mo te whenua i tiakina kinotia nei e ia.