T E KO RERO MO TE NGAKI WHENUA MO NGA RERENGA KAIPUKE HOKI.
Mo Akuhata. I roto i nga korero mo Hurai, i mea matou me ake pea kake te utu mo nga witi, mo te paraoa, me ara atu mea pena, i nga makete o Poi Hakena. Kua tika to matou wbakaaro ki tenei mea. Kua u mai ate Akari ni rewa rua i te 45 ote Marama, nana i kawe mai nga rongo o te kakenga o te utu, ki Hirini ki Mereponi hoki. E mein ?a ana, ekore e roa te kakenga ote utu o enei mea; otiia, kua pa mai ki Akarana nei te kakenga ote utu. Kua kake te utu ote paraoa okonei 51. te pikinga ake, a, e pera ana ano hoki te kakenga ake o te utu o te witi Kote kakengao te utu ote wili i tenei wahi, he pai mo nga kai ngaki whenua, ki nga mea rere moana, ki nga kai hokohoko katoa. Ka rua nga kaipuke u hou mai i Ranana i mun mai o tera tubituhinga o matou. Ko ?IL kaipuk ? enei ' ko Te Eakaba Wiwili, <836 tana, he hoia i runga; ko te Rori Parei, 622 tana, he taonga noa te utanga, ko nga tangata eke mai 140. He kaipuke pa* pai noa atu enei erua,—pai atu i ara kaipu?ai«j. N . u ! lireni: ara ko tetahi ko Te Rakaha Wiwili, a nui rawa alu te tere. Rere mai i tawahi, a, u mai ana ki konei i roto i nga ra 105, a, wbakau ana kite tuku hoia kiuta, ki Hopa Taone ki Hirini. ki Voneke. 9 Ko Wiremu Tene te tima, 600 tana, kua u mai ki Poi HdkeAa he mea uta mai i nga mea o tera wtrenda, 5 kaii, me nga tangata 17. Ko te rewa rua, ko te Moa, 236 tana he taonga noa iho te utanga, 4 tangata eke mai. Ko te rewa ma, ko te Abirini hoki kua u mai, 160 tana, tomo tontt i le taonga, 7 tangata eke mai. No Poi fiakeoa enei no roto i te marama. nga kaipuke rere atu o konei, ko te Karaua, 346 tana, rere atu i Kaipara ki Poi Hakena, he rakau whakapakoko manuwao te utanga. Ko le Rakaha Wiwiti, 4386 tana, ko te Hanipore, 624 tana, be kauri mra rakau, he riwai, ki Hangai; Kote lima ko Wiremu Tene, 600 tana, irere atu hoki, 350 peke paraoa, 20 peke aniana, 4 pouaka heihet, 403 peke kauri, 57 keke pata, 240 peke oriti, 444 peke riwai, 7 takai huru hipi, 7 takai herebere wuru, 93 tangata eke atu. Ko Erenora, te rewa rua i rere atti, 480 tana, 23 peke wuru, 432 hiako kau, 354 peke kapia, 9 kaho hinu, 500 peke witi, 401 tana riwai, he taonga noa etahi, ko nga tangata eke mai 25. Ko te Moa, rewa rua, 236 tana, nga kapa 69-£ tana, 49 takai taura, I
tana muka, 418 peke witi, 999 peke kapia, 60 peke paraoa, 43 langata eke alu, ki Pot Hakena. Ko te kune ko te Karawhitana 77 tana, 5000 pulu rakau kani, 43 tana kapia, 30 lana laonga, 6 langata eke atu ki Mereponi. Eono le kau ma rua kaipuke, 1982 tana, ko nga tangata o runga, 429 kua u mai whaka-le-lahataha 7264 puhera wili, 920 pubera kanga, 42 kele aniana, 60iana riwai, 2 tana whakapaoa, 7 tana, 9 kalio poaka, 1 kaho piwbi, i pouaka ngohi, 4 kabo hinu, 300 pauna binu, 7 peke pitili, 20 puhera oti, 49 kau, 250 bipi, 88 poaka, 4 pouaka beihei, 41 keke pata, 7 tana binu tohora, 30 kabo binu, 424 tana kapia, 38 tana kapa, ,639-J tana wabie, 210 putu poro rakau, 300 toetoe, 2750 pou taiepa, kabo laiepa, 73,000 putu rakau kani, 444,500 toetoe, me nga taonga noa. Eono te kau ma toru, kaipuk?, 4898 tana, kua rere atu whaka-te-tahataba, 125 tangata eke atu, rere ana kite kawe haere i nga taonga i utaina ki aua puke. Ko. te mea i muri nei, ko nga utu ia o nga makete o Akarana mo te marama o Akuhata. MEA PAR AO A. Paraoa, tualabi, 251, te tana. Paraoa, tuarua, 231. te tana. Taro pakeke, e piki ana e beke ana ngautu, 255. 30s. terau. Taro, te robi 21b., 7d. Papapa, 4s. 3d. le pubera. Poaka Me Aka Atu Kai, Te piwbi mete pirikabu, 7d. mete 9d. mo te pauna kotabi. Poaka, (mea tote, mea tote kore,)sd. mete 6d Mea o te Mara, Witi, e iti ana taua kai, Bs. Od. to Bs. 6d. te pubera. Kanga—he nui tenei kai, 4s. ss. le puhera. Oti, 4s. 4s. 6d. te pubera. Riwai 21. 4< s. 01. 40s. te tana. Aniana, 4£d 2d. te pauna. * Tamtam maroke, SL 61. le tana. Kai Ke. Pata, 4s. 6d. 4s. Bd. te pauna. Hua beihei, 4s. 6d. mo te tckau ma rua. Heihei, 4s. 6d. ss. takirua. Parera, 6s. 7s. takirua. Kuihi, 9s. 40s. te mea kotabi. Pipipi, 40s. 445. te mea kotabi. Poaka whakapaoa, 40d. lid. te pauna.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18560830.2.14
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 8, 30 August 1856, Page 15
Word count
Tapeke kupu
838TE KORERO MO TE NGAKI WHENUA MO NGA RERENGA KAIPUKE HOKI. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 8, 30 August 1856, Page 15
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.