TE WHAKARIKONATANGA O TETAHI TANGATA MAORI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 8, 1 November 1855, Page 1

TE WHAKARIKONATANGA O TETAHI TANGATA MAORI.

I te Ratapu i te 23 o Hepetema whakamine mai ana kite whare karakia o Hana Paora i Akarana, te Pihopa o Niu Tireni, te Ahirikona a Te Aperahama, a Te Roira, minita, a Te Patihona, minita, me ara atu minita o te IJahi o Ingarangi, kia whakapakia a Riwai Te Aku hei rikona, a, no Jreira ka tapoko ia hei Minita i te rongo pai o te Karaiti. Kiki tonu te whare i te Pukeha i te tangata Maori, hiahia nui ana kia kite i tenei mea whakaaroha, pcra mete whakarikouatansa o Rota ite 22 o Mei 1853. He mea mana nui to whakapakanga ringa i nga wa kutoa ; otira, i te karangatanga o nga tangala peuei, i tirohia tatatia nei e te ao, e nobo ana i roto i te pouritanga o te kuare, i roto i te whakahekenga toto, i nga he nunui—i te karangatanga o nga tangata penei, hei kauwhau i te whakapono, ite aroha, ite marie kite whenua, mete ngakauwhakahoa kite tangata, ekore ano e miharo te ngakau ina nui rawa te kai-matakitaki. Na te Pihopa nga karakia i roto i te reo Pakeha, ito reo Maori; a, puta aroha ana nga kupu o te Pihopa pera me ona kauwhautanga katoa. I te kauwhautanga o te Pihopa, ka whakahaere ia ki nga mahinga miharo o te Atua ki tenei ao, me tona karangatanga i te iwi i araia nei e te pouritanga kia kite i te maramatanga nui. I mea jhoki ia, kite ata marie, mete matavi o ns;a tangata [Maori, me ara atu mea.; i mea hold kite ngahau o nga iwi Maori kite tango i nga ritenga Pakeha, kite main i ana tini mea. I whakahc ate ! Pihopa kite korero kua whakaturia nei, ae, e ngaro nga iwi kiri parauri.ko nga iwi kiri ma ka tupu haere ka whakatini i a ia. Ka mea ate Pihopa, eh ara i te iwi kiri mai ngaro ai nga iwi kiri pango, engari, ko nga kino i kawea mai o

nga iwi kiri ma, na reira ano i ngaro ai. Ko tetahi o aua kino e ai ta te Piliopa ko te haurangi. Nui noa atu te kaha o nga kupu o te Pihopa mo tenei bara whakamataku. Ko nga kino ote Pakeba e ata riro ana i nga iwi orokomaea mai i n<*a ritenga ote kuaretanga ; ko nga painga ia ote maramatanga, ekore e bohorotia te tango e ratou. He roa ke te takiwa kabore i pangia nga iwi Maori e tora bara ete baurangi; otiia, i teuei wahi kua taupoki whakarere taua kino ki runga ki nga iwi Maori. Ko nga ture i whakaturia hei pehi mo tenei he, kua pareketia e te tangata ; a, e waiho ana nga he o te kaurangi i roto i nga iwi hei whakapouri i nga ngakau a o ratou hoa aroha katoa. E rua hoki he e kitea ana, ko te mate o te tinana, ko te mate o te wairua, E mea ana matou i roto i te hiahia nui o te ngakau, kia puta tonu ki nga whakaaro o nga iwi Maori nga kupu pai ote Pihopa ; a, ko ratou, kua pa, ki tenei hara, kua whakawaia e tenei he nui, me whakarere i konei. Aua hoki e kiia na te hoari, na te pu nga tupapaku i tini ; engari, na te waipiro nga parekura i hua ke ake, nana nga patunga nunui e kitea nei kite ao. E mea ana matou, ko nga tangata Maori tokoma nei, kua karangatia hei ako i o ratou hoa kite ritenga ote Karaipiture,—e mea ana matou kaua raua e wareware kite ako ite iwi kite tini otehe a ahu mai ana ite haurangi ao te mea hoki, e tukua iho aua te tangata ki raro riro e tenei hara, kei raro iho tenei hara i te whakakararehetanga. Me tohutohu e raua ki te matauhaereo nga iwi Maori ki nga ritenga d te Pakeha, ki to ratou kake haere i roto i nga takiwa kua mahue ake nei. Kei konei he akoranga mo raua kua oti nei te whakatu hei minita mo te Hahi. Ko Rota me Rhvai Te Ahu e tu pai ana kite atoaro o nga Pakeha Karaitiana me nga tangata Maori. Ko to raua tikanga pono kua whakakitea nuitia kite aroaro ote whakaminenga Pakeha tangata Maori hoki i roto i te whare karakia. b matau ana matou, kite nui ote mana ka ata whakama nei ki runga ki a raua ; a, kihai ano pea raua 1 kuare kite nui o tenei mana. Na e mea ana matou, me whakakite e raua te kaha o to raua mahi ki nga hua, kite whakatahuri kite pai, te tmio te tangata.