HE PUKAPUKA WHAKAPAPA.
Upoko 1. I tenei wa. i te mea e rapu te mahara o te Tangata Maori whai whakaaro ki tetahi mea e mohio ai ia kite ahua o nga tangata me nga. whenua kiano i rangona kautia nga ingoa e ona matua, he whakarebunga paitenei Karere Maoii hei whakaatu i enei awhio ana tatou e rapu ana nga tangata katoa kite matauranga : a, kahore te tangata e kapea i tenei tikanga. Ko te tangata kuware e ui kau ana ki nga mea o tona kainga ake: tena ko te tangata whai whakaaro nui e rapurapu ana ki nga mea e kimihia ana e te ao katoa. Kua whakaritea hoki te mahara ote tangata kite pepa kiano i tangia : ma te ahua hoki o nga kupu e tuhia ana ki runga e whakanui e whakaiti ranei. Mokonei ra he mea tino hui tenei kia aratakina tikatia te ngakau o te tangata ki nga mea e tupn haere ai tana mohiotanga. Na, ko nga whakapapa o te tangata Maori e whakahua ana i te ingoa o nga tangata kihai i I whai tinana; a aha koa parekareka nga taringa S i tena tu korero, e kore rawa e tupu haere te matauranga. Tena ko tenei e korero ana kite tangata i tona ahua ano: a e whakakite mai ana ki a tatau i nga tikanga o mua. Otira ahakoa kapi nga korero mo nga whenua katoa i te kupu whawhai, i te kohuru, i te kino, he mea tika ano kia mohiotia e tatou, kia kite ai tatou i te rite tonu o te ngakau Maori i nga wahi katoa; me te pahemo noa o nga whakaaro tangata. Tenei ia te mea e tino nui haere ai te maharahara, ko te whakaaro kite tupunga haeretanga ote tangata no tana mohoaotanga a tae noa ki tona tino mohiotanga. Kite tahuri o tatou whakaaro ki tenei tikanga whakapapa ka kite tatou i te timatanga o te tangata ki nga mea e whai kai ai e whai rawa ai ia whakamutu rawa ki nga mea
Iwhakapaipai; kia tupu te rapaki rau piki hei kakahu taniko. ' Na, kia tino mohio tatoa ki cnei korero he mea tika ano kia matau tatou ki nga whenua kite wa ano hoki i pa ai nga mea e korerotia ana. He rama nui hoki enei e rua hei whakamarama i nga mea pouri. Kua taia ano ki tenei pukapuka etalii korero mo nga whenua ke ; kua korerotia ano pea era e koutou. Memahara rapea koutou ko tenei te korero e ahua ke ana i nga tau katoa tena ko te whakapapa te korero ki nga mea o mua, a e ngaro haere ana i nga ra katoa. E hara ano i te mea kia maharatia e tatou nga tau e pa ai aua mea : otira me whakatakoto kite ngakau o nga tan-gata me nga tikanga i puta mai ai aua mea; kia takoto marama ai kite aroaro o tetangata nga mea o te ao maori, ano e titiro ana ona kanohi kite mapi oteao e takahia nei e tatou. f* He iti ta ta'tou matau ranga kite tangata ite oro ko meatanga, a he mea rapu noa ake e te whakaaro te tini ote korero mo reira. Otira i pera ano pea ratou me tatou i timata kite hanga ki hei whakaruru i a ratou, kite ngaki kai, ki te whakararata ano hoki i nga kararehe maka. Tuku iho te korero o enei mea e nga matua ki nga tamariki: ano te take tenei ote whakapapa. Konga korero tuatahi e kitea ana e tatou ki ngapuka puka ote iwi o nga Hurai: a, heoti ano nga korero e taea te whakapona e tatou mo te hanganga ote ao mete timatanga o nga mea katoa. Ko te mahi tuatahi ko te whakamaramatanga o te ao: muringa mai ko te wehewehenga o nga wai ko te tuatoru te hekenga iho o nga wai k: nga marua i puta ake ai te whenua maroke, takoto ke ai nga moana, aka whai tarutaru te papa o te whenua. Ko te tuawha te wahi i turia ai te ra, te marama, me nga whetu. No te tuarima no te tuaono ka timata te hanga i nga kararehe me nga mea whai oranga katoa : muri rawa mai ka hanga ko te tangata, hei upoko mo nga mea katoa kua whakatupuria ake hoki ete whenua te kai mona, me nga kararehe katoa.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18550901.2.16
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 7, 1 September 1855, Page 13
Word count
Tapeke kupu
738HE PUKAPUKA WHAKAPAPA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 7, 1 September 1855, Page 13
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in