TE KAI WHAKAKO MAORI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 7, 1 August 1855, Page 8

TE KAI WHAKAKO MAORI.

I te haerenga o te Kawana, kia kite i nga Rangatira o Waikato; i mua, atu, ote whakawakanga ote Pakeha nana te he mo te kopi; i moe a Kawana ma i te kainga o te manihera minite o Waikato ite po ote 17 o Pepuere. I haere hoki a Kawana, kia whakamabaratia nga tangata o Waikato, ko te tika mo nga he katoa, ma te whakawa o Kuini, me nga Ture o Te Atua e arabi, kia tupono ai kite tika, kia kaua he he kite tokomaha; kia kaua nga ritenga Maori e kaivmgatia; koia ko te toto mo te toto. Kua kite te tokomaha, i nga korero o tenei haerengao Kawana kua taia ki tenei Nupepa i mua ake nei ; ko aua korero i pai, ko te pai, he whakaaro tika no nga tangata o Waikato, he whakamana no ratou i nga ako, a Kawana kia ratou; a he pai, no te mea; i kitea i aua kupu o nga tangata o Waikato, te ngakau atahau whakapono, ki nga kupu ote Atua, mete ako o a ratou Minita I te Ratapu o te 18 o Pepuere, ka noho a Kawana ma ite kainga tawhiti o te Manihera i te wahapu o Waikato; a no taua Ratapu te teina o te kopi i kaubau ai ite aroaro ote Kawana; he akonga hoki taua kai kauhau na tej Manihera; te take i kauhautia ai taua kauhau he ako kia ratou whakatangata Maori kia rongo kia mana, n<*a ture ia ratou ; he mea tuhi tuhi nga kupu o taua kauhau e Te Waiti, kai whakamaori kia te Kawana, nakonei i riro mai ai ia matou mo te Nupepa nei: a he pai no matou ki taua kai kauhau koia i taia ai ki tenei pukapuka; whaihoki he mea kia kite nga tau iwi ote ao, kite pai mete matauranga ote Maori ki nga Karaipiture. Te kauhau nei no te 10 o nga upoko o "nga Mahi o nga Apotoro" no te 6 o nga raraugi, "E noho ana ia i a Haiiuona te kai mahi hiako r ko tona whare kei te taha o te moana ; mana e korero atu ki a koe tau e mea ai koe." 'He keneturio a Kororia ; he Pa a Roma. No te here herenga o nga Hurai, ko nga R« mana o ratou rangatira, ko Herora i meinga bei kingi mo ratou; i kerero ano a Ihaka, kia lha, kite kingi kia ratou, a i mea a Ihaka (koia hoki te matua oIha) ko te teina hei tumuaki; ako terahi kupu ano ana i mea, ka whiwhi koutou ite kingi ko reira te ioka oto koutou kaki te makere ai. He tamaiti a Herora na lha; ko te tua toru tenei o nga Herora, e hara tenei ia Herora nana a te Kaia : ti i rapu kia patua,, ko te mokopuna tenei © taua Herora.

Kihai i patua nga Hurai e nga Romans. Ko te mana o to ratou mngatiratanga te mea i tan<n)hia, na nga Hurai a Herora i men bei Kingi mothuharauia. a he Hoia nga kai tiaki o Herora; ko Koroniria te tahi o aua Hoia ; otira kihai te ngakau o koroniria i na i te mahi Hoia mo te kingi o tenei ao, i mea aia hei Hoia aia mo tekingi ote Rangi, mo Ihu Karaiti. He tangata tika a Koroniria, i paingia aia e nga tangata

nunui me nga tangata uiokai, i wbakaau tana whakaaro kite Atua tana kai wbakawa, ako te uiea teoei i noho pumau tonu ai te ngakau o Koroniria ki ala i inoi tonu ai ki tona Atua; a i mea hold a Koroniria ko te mea pai kite Atua, kia inoi puku te tangata ki aia, kaua e pera me to te Parihi inoi; ko te korokoro ote Parihi i puare, ko tana ngakau i kapi. E rite ana hoki te Parihi kite putea.anaherea ki waenganui, kite mea ka hoatu he mea ki roto kite puteapenei ekore te mea whawhaoki roto e tatu ki raro, no te mea kua herea a waengnaui. E penei ana te Parihi; ka inoi aia ka hamatna tana rnangai, ko tana ngakau ia e kapi tonu ana, e inoi a ngutu tia ana e ia nga mea kihai i mate nuitia e tana ngakau ; a ko tetahi mea ona, he inoi tana kia rangona ete tangata. Mehemea lanei ka homai nga mea e inoitia ana e te Parihi, he maumau mea pai raona, no te mea, ko tana ngakau e kapi ana, na tana whakapehapeha tana ngakau i kopi ai i rite hoki kite putea i horea a waenganui, a mehemea ka homai aua mea e inoitia ana eia, ekoro e tatu ki tana ngakau. Nakonei i mea ai kahore aia c ora no te mea kei tana korokoro te takotoranga o aua mea pui. Kahorc a Riria i penei, i whakarongo aia kite kauhau o Paora. a e whakar ono ki taua kauhau. ivi te u:a, he tangata pai a Koroniria? Ka raeatu ;ihau, Ae; no te mea i aroha aia ki nga tangata satoa, ai moi kite Atua; ko tana inoi kite Atua mc tana aroha kite tangata i haere tahi, na <tonei i puingia ai ete Atua. He mea nui enei uea, ko te mea ia hei whakauu mo nga pai katoa o tenei ao, ko te inoi kite Atua. Ko te utu o te hara he Mate; ko nga mahi a o mua tangata .Maori he kohuru, he kfno, he kai ia ratou whakatangata ; ko nga mahi enei a o tatou tupuna otira kihai ratou i kite i te he o enei mea, ko tatou e matau ana kite tino he o enei mea; kua taemai nei hoki nga ture ote Kuini • me nga ture 10 o te Atua. Ko nsa ture ote Afua he paianake; me nga ture o te hunga tika, a kia mana ia tatou enei ture; me kape e tatou ;sga mea he omua, a me tango mai te whakapono ici uga mea o te Atua, hei arahi ia tatou. io te main o te Hoia he patu tangata, he whawhai, ae pai ranei tenei mea te tangata patu tangata ? ka meatu ahau Ae, e pai ano te hoia, he doia hoki a Koroniria, otira he hoia i paingia e teAtua. L pai ano te hoia, e tika ano te hoia o pai ano ratou e atawhai i te tangata, mehemea kua paingia ratou ite Atua. Na te Atua nga Kawana katoa l whakamea hei Kawana, a mehemea he noia aua Kawana, me whakarongo tatou kite ako mai a ratou ; e karakia ana tatou kite Atua, ko aua ture hei arahi, a ko nga ture o tenei Ao me whakoroDga ano hoki tatou ki era. Mehemea, kia kaua nga tangata nci e haeremai kia tatou,

kua hemo tatou ia tatou ano te patu ; he baerenga inai no ratou, i penei mete ra e whiti uei, i raahana ai tatou, kite kore e whiti te ra ka mate noa iho te tangata i te maeke."