NGA KORERO O TE HOKOHOKO MO TE MARAMA O HUNE.
Te mea i tuhi tuhia ai tenei korero; he mea kia matau ai nga kai ngaki Maori, i te utu mo nga kai katoa, otira, kia rongo ano hoki, i nga mea katoa, o tenei mea o te Hokohoko. Mo nga Mararua katoa e takoto ake nei, ka tuhi tuhia ho korero mo ia Marama, mo ia Marama, nga kai puke a mai me nga utanga o runga ; a me whakaatu ano nga mea o tenei whenua i utaina ata ikonei ki tawahi. Ame tuhitulii ano nga mea katoa, kua utaina mai o nga taha tika e o tatou kaipuke nonolii; a, ko nga utu me nga tikanga o aua mea, me tuhituhi e matou; kia ngahau ai te mahi a nga kai mahi Pamu o te Maori; kia hua ai he moni kia ratou; a kia kaha ai rat<>u te whakanui i tenei whenua ; ko te whakanui tenei ; ko te ugaki i te kai, kia rangona ai tenei whenua, he whenua kai.
[ Ko nga utu mo nga msa katoa, e taia ana ki jre Nupepa nei i nga Marama katoa; e re re ke iua tera i tenei, he utu Taonc era, tcna ko tem-i be whakaaatu tenei ito te ln.ko tikanga. I.nga katoa o tawahi, he utu ano to te kai ngaki, ana hokona ana mea; lie utu ano to te kai hoko o ana mea. E rerc ke ana nga tikanga ote ngaki, ito te kai hoko; te take e ngaki ai te tanite kai, he mea kia ora ai aia, i te moni i te kai ano hoki; wliai hoki te tikanga ote kai hoko, he pera ano; he hoko tana hei whakaranea morti mana ; kia ora ai aia. Ka utaina mai nga witi a nga kai ngaki ki e Taonc hoko ai; aka hokona e ona kai hoko, otira, e kore e taea te whakanui e te kai hoko ana utu e hoatu ai ki nga kai ngaki, no te mea ka hurihia aua witi kite mira ; ko e tahi o nga utu mo tana mahi; a ko tetahi, hei utu mo tana whare, a ko te tahi utu hei hoko kai ano mona. Tetahi tikanga hoko, koia nei: ka utaina nga kai ranei, taonga ranei, ki tawahi • ko nga utu i te hokonga ai e te tangata mana e ata ki tawahi, kia iti te utu ; no te mea, he utu tana ite kaipuke e kawea ai; he utu mo te kai uta i aua mea; koia nga utu e tenei mea ote hoko i iti ai; Nakonei i iti ai te utu ki nga kai ngaki Maori; ako nga'utu hoko hoko o Akarana, e kore e rite ki o nga kainga tawhiti he nui hoki te utu ki Akarana he iti ki nga kainga Maori, no te |mea, ka hacre atu te kai hokoki tawhiti kei tana hokonga i te witi riwai ranei, nga utu mona i hacre ai aia ki tawhiti liuko ai; koii nga utu 0 te hokohoko e taia ana ki tenei pukapuka, i meinga ai, e kore e pera te nui o utu ki p. I", nga Maori, me o nga u*u o t-.- 'i'a' r.o lie imu amu ta nga >!a:--rl ki • --.-l !v :• • e meinga ana hoki he lie ; otira, k u inatau, e penei ana nga utu ki nga kai Pakeha, mc nga utu kiakoutou, kahore be rere ke 0 te tahi, 0 te tahi; Nga mea i utaina mai i tawahi ki tenei wheima ite marama 0 Ilune, erua nga Kaipuke, he taonga nga utanga 58 nga Pakeha i ike mai mo konei ; E whitu Kaipuke i rere mai i Poihakena ki tenei whenua : he ta :n<ra utanga, 06 n:Ta 'oC 7 O Pakeha eke mai mo konei. A e wha kaipuke no Merepana 104 nga Pakeha i eke mai mo konei.
I tana marama ka rere ata i konei ki t'oihakena 4 kaipuke, 8836 pulicra Witi. 128 tana Rei*vai, 10 tana Muka, 48 poke Aniaiia, 3 hanareweti Paukena, 31 Pakeha i eke atu ki tawahi. hi rua Kaipuke i rere atu i konei, ki Merepena; 200 tana Riwai, 850 puhera Witi, 10 tana Aniana, o tana Muka. 11. Pakeha i eke atu ki tavahi. A kot:ilii kaipuke i rere atu i konei ki ilonoruru 10 tana riwai i utaina ki aia. Nca ;nca i utaina mai ki Akarana e o tatou kaipuke uonolii; haunga nga mea o nga waka maoii; no te marama o Hune, 6G20 puliera o Witi, 1388 puhera Kanga, 158 tana Riwai, 1 tana Aniana, 1 tana Paukena, 73 nga Kau, 58 Poaka, 7 Hoiho, '27 Hcihei, 6 Pipipi, 9480 panua Poaka tote, 50 pauna Iloni, 15 tona Muka, tana Kapia, 300 pou Wliare, 2000 Taepa, 5115 pou Tacpa, 133,100 putu Rakau Kani, 130,000 Toetoe, 470 tana Waliie. Ka tahi ano tenei wli nua ka mahi ite kai; otira, meliemea Ire lnahia to tatou kia rangona te nui o tenei whenua e te Ao katoaj koi tc nui o te kai o lionci te rangona ai ; be wbenua pai tenei, ma re kaba mahi, ka hua te kai 3 i he ai tatou he iti no te mahi witi, a e kainga ana e tatou ano; na te ouou i pau ai i tatou; mehemea pea, c manawa nuitia ana te ngaki o te Witi, Kanga, Oti, Pare, Paukena, me nga mea katoa; ko reira te whai :uoni ai te bunga ahuwhenua kite ngaki. He nui ano hoki te utu mo tc Kau mete Hoilio; heaha ranei te whakatupu ai te maori i enei mea; ina hoki te utu mo te kau momona, i te marama o Hune, 17 pauna mo te kau kotahi, a mo te Hoiho, he kuri ano i iti he kuri i nui 00 mo te kuri pai, mo te Kau whakatete waiu 13 pauna, mo te kuwao uha, 8 pauna, mo te Hipi 25 heieni mo te kuri kotahi. He Iloiho to Kata mete Hoilio to Parau, e nui ana te utu mo tenei tu kuri; he Hoiho ano 85 pauna, he Hoiho ano 145 pauna; he kuri uta hou mai enei no tawahi. E nui ana te utu ote witi mete Parao, Kanga, Oti, Riwai, me nga kai katoa ki tawahi.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18550701.2.10
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 6, 1 July 1855, Page 13
Word count
Tapeke kupu
1,046NGA KORERO O TE HOKOHOKO MO TE MARAMA O HUNE. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 6, 1 July 1855, Page 13
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in