TE HERINA.
Ko te roanga tenei o nga korero mo te hi, mo te hao, ko nga ngohi o nga wai o enei moana e tirohia ana e matou, no konei i vliakaaro ai kia whakahaerea te korero ki tenei ngolii ki ic Henna, no le mea, c korcrotia ana o to taugaia kei konoi ano lenei ui ika. " He tini nga taugaia n whiwlii ana ki ic nialii i tend ika ; lie lini huki e ora ana i tft kai. Ko tona roa, kotalii tekau inilii, le kau ma nia lioki. K alma kanapanapa ana lenoi ngolii, no reira i mataiiria ai; ko le kamvac raro i hi'iipa am ; kopiirepuro ana nga lioehne me le aniwaniwa. ko le alma ole kiii i pcnci me le kuni pouiiainii, kopnptire ana nga liwha, ntca pan go noi; nuiiui tonu nga karu; kahorc lie nilio i Xiiea ; niiiiui ana nga pilia; tna ririki ana nga annalii, taratara ana le polio, raralii ana nga lioelioe, rahi ana lioki le liiku. " K nieinga ana, ko te tino iiolioanga ole Ilei'ina kei nga inoana o leTnaraki, a, e korcroiia ana, ko nga ranga nuiiui e kitea uci ki o laion nioanti e aim inai ana i ana inoana inatao. Otiia, i ngatakiwa i mini rawa iho, e koreiolia ana e nga tolimiga litiro i enei mea, lie knpn parau tera, ekore lenei ngoli le Ilerina e tero liaere ki lenei kainga, ki lera kainga; cngari e luturii aaa ki nga kainga ara nga inoana e kau ai ia. E meinga ana e nga tolmnga litiro o lenei ika, ko nga Diarama ole llotoke ka lion ki raro riro ki nga kopua ole inoana, a, ka paliurc ana maraina, ka wliukataf.i alii ki nga lalialalia ki le wliakarere iho inga hakariko reira, rokohauga ai." I He nialia nga lan i wliakaaioa ai e te tangala, lie ngolii kau luieru te Heiina. I koreiotia e to langala, lie mea kau liaere inai i nga inoana liukarere a, —nga taliataha o l'irilini Nui; inano lini oncone i tc kauuga inai. Ko le llarea le langala nana i kite to lie o lera tikanga, lie tini kc ana kiiem vlia-
karnaraina mo tana likanga, a, c wbakaae ana.matou ki to pono o nga tikanga e whakabaerca ana c ia. "Me whakakite" eai laTe Harca " ehaia le Herina i te mea kau mai i nga nioana inatao, a, nga lahalaha o Ingaraugi. Kia mea alu an, kiano i kilea noatia lenei ngohi te Herina, e hira rawn ana i nga nioana matao. Kahore i kitea e nga kai wero tohora o reira ; kahore hoki i kitea nititia ki nga nioana haupapa. Kahore he. hinga mo nga ngohi ra ki Kiririraua, ki Aihirana. E lakilahi ana te Herina ki era wain, ko nga mea e kilea ana kite taha Tuaraki, inakari ake nei ana ngohi ra. Ko laua Herina Hi, i kitea c Ha Hone Parakirini i te rna o ana haerenga ; i kitea kite taha o Pora Pahini. " K toki ana le Herina i le hakari i teniulunga o lluiip, a, lac noa ki le inutunga o le Holoke e inomoiia .inn, ko reira wlt.ikarerea ai ana hakari. 1 nga Marania o Ilurai o Akuhala, ka lae alu ki nga lahalaha nga Herina nonohi, puta mai i nga hakari; he hawbe inihi elahi, ko ehinu erua iuihi. Ko nga Tatihi i tamala kite hi i lenei ik.i ile tail 110 V ; ko te wahi ka pnhiuv ito ratou mahi ki lenei ngohi, whano taea nga lau 700. Ko Peiiekehana te ingoa ote langala nana i limata lo tole ole Herina; i male ia i tctau 1507. Ko te l> ?raa HareleTuarinia, i haere kia kite i te urupa o laua langala, a, tiuioa ana e laua rangatira kia \vhakaar;ihia ki runga ki lona urupa tctahi whare pai hei whakamahara niona. I laua takiwa, lac noa ki lenei wahi, e kaha tonn ana nga Talilii kite hi ite Herina. He kupeng.i trie haere le mea hei ban mo te. Herina ko le po liaoa ai, ekore e inahia i te awaica. Ko le walii pai e man ai lenei ngohi. kei le hiuakipouritanga, kei te nioana ka karcknro, ko reira man ai. Ko in hinga ole Herina, hei whnkawhairawa, i Ingaringi, i Ilorana, i Parani. He nui te nialii e. aim mai ana i le hao Herina. He nui nga kaipuke, me nga langala e lapoko ana ki lenei mahi. K tolea ana nga ngohi e kawekawea ana ki nga walii kntoa ole ao. E lakolo ana le Herina i roto i le whare hoko o nga langala taonn; ko elahi he mea tote, ko elahi he mea whakapaoa.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18530922.2.12
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 124, 22 September 1853, Page 3
Word count
Tapeke kupu
778TE HERINA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 124, 22 September 1853, Page 3
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.