Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 111, 24 March 1853, Page 4

He Pa Whakamanu kite Wai .—Ka rere nei matoa. a, haere rawa ake ka tata kite wahi e tatu ai te punga. ka puta te Pa o Pangiko. pai ana te ahua o aua tini whare, lie men pan! a wnlio kite lit; lalakiiun In rarangi, lalal-.iloru, lie papa iu-i nga whare. In' men lianga ki runga ki uga kauoapa pamipapu. whakaiuauu rawa Ki le vai. Takiouo, lakiwhilu Ic wliarc Ki lc l>i)i:papa Kolalii. lie mca pupil nga l.aupnpa ki lc inckamekn, lie uic:i lu re :ma niekanieka Ui Ic poll, lie nica tin, Ic pou ki Ic 1.-ikcrc n Ic awa. Tan liiuii o tnalou kanohi Ki Icra mcii iiiiliaiM. Tit ana i lc faha nana whare lc lini. n lc l.aipuke llaiiiii, Knrcrorcro ana nga langala o uga whare Ki lc hunga o lc lini KaipnKc c In ana i nga laliii; i Icwailia petaiiga mail) matta puke ko le I'oaiuKi, porolnluki ana Icra Ki iina wliarc, a. Ka iiiiilinil alii i a ia Ictahi o :iua Kaupapa whare riro tonn :ilu era Ki lc liiku o liiiia puke In liiierc ai ki lc inonna. VI limil ana le lai j le rironga alu o uga wliarc, no K;i Miaiiiiii mm nga whare ra i tana |inKc, Ka knperca [alnaiia c Ic lai limn, Ka icre-a-maiui. a, lan riiwa :iln i Icra lalia ole awa i tua i te rae, ngaro tniv.i situ i lo malou tirohauga. Aiie una ana nga (audita o ana wliarc, uiealia (e lai limn. Oliia, kiibnrc i alia ana wliarc, i lac pai aln ; lie penei Imki le likanga i) lana iwi tia hialiia Kia nekencKc aln raton lie walii kc. Ki Ic mcii <> I.ino ana lelahi luranga, Kn 111:11111 lc kaupapa ka talari Ki Ic laipari, :i, Ko rcira luKiiii ai Kia lerc. Ka man uga laugala kite toko roro;i mi> l(» terenga kelauga o lc Kanp;ip:i, 1110 lc ra nci ki Ic lini o lekaipnkc, e la ana i Ic iiwa. I Ic nica, e wliiikalcrcKia nci, Ka parare nga inaugai o nga langala i runga i :111a lini puKc, o era lioki i nga Kaupapa, engia ano, c tc lauliou, liealia, licalia ra nci lenci nica nni e karangaraugatia nei. Mca ai lo lanlio lie pa laea ra nci, liealia ra nci le auctia ra. Ko I'angiko Ic lino Pa o Hiaina, 111 c lc nohoangn ole Kawannlauga o Iliama. I lc \v:x c korero nei an, i loku nohoanga Ki rcira, c niciuga ana, cwliiin 111:1110 n 111,'.1 wliiirc hokohoko c niaiiii ana Ki lc wtii. TiinliiKorinia langala Ki lc wliarc Kolalii, lini kaloa Ki nga waliine, ki uga lamariki; Ki le liuilmia cnci, Kia u.'il),ooo Inngala o ana lini wliarc. Ko nga Ilainii, 70.0 DI) ; Ko nga Pnaini, 50,000 ; no nga Arepa, nie n;-;:i Iniaua, 50,000; Ko uga mea i loe, 5 10,000 lie Iliiiinilii. li mca ana :in c tiKaana lenci latanrangn :il 11 ; Kiliai lioKi i iilii lacii le latau liiiiori i uga taugnla. ,\ni aln le pi.i o lenci pa na liroliia aln i lawliiii. I an, i lc whakarercnga o liuia lc pa lawhilo o nga llianii,' i te haerenga inai ole king! ki I'angiko, lie mca lianga uga wliarc ki lc parcpare o Ic awa. Oliia, no lc lino Keraia, ka lonoa c Iclalii o nga kingi, l.ia hanga wliarc Ki walm ki lc inoana Kia

iilici :ii in liorolioroi kia pai :ii. He mca lino milium Icnoi, lo malalan o torn Kiii;>i ki it- moa o nolio |i;ti ;ii to langiUa i »K-'' niaie, lo lioroiiifiii « wlr.iro 1110 ara aln moa Ki to wai, pora, ia, In: iwi knaro lana iwi, kiano i maoa ako i to |>(irotcilin o lo poiirilant;a. Oliia, wliakaaro Uau ana li" kiiii?i ra, katalii alio ha pai lo liDi olinnii o nga v.liaro, no lo imi a Ua maim tonn i lo wai, ko tana iwi ia, kaltoro kail i inaliara, kilo wkakapai i o ralon wiiaro; kalioro lie lioroinga, kalion- o. Iti lonti nija ra i to Kolalii alii kino o linoi pa w liakaniann ki to nioana l.ii kail c mall' ana ki lc lalia o In awa. 1.0 n.;;a knri. ko ni;a n;;oiii, lie mca ami ko 11:4 a lam;ala male, o tore mai ana ki rai oki ana wiiaro, ka man ki n»a pou ;ka piila ako lc pirn ki njja lan.nata ka man liiiiii, a, ma lc lai pea i lc roauga o nga ra ka icrc kcam ; riro rawa aln ia ana mca male ka pa lo male ki njja kai nolio o ana wliarc, i< ra mca kino, Kolalii aln kic.n o omi lr wiiaro ko lo liaiimakn, no lc mca c lata ki lc mala o lo wai, no rcira, ka pa lc male <• ni>an nci i v.licna —-Yo lr Ji'<./».<ui>/n /.(' Ilium!.

K1.111\.--Tatl rawa akcaku kaaoui l-.i (<• pai wh'iiua, no le al;i nci. I pai i;tv.:i akc It? iiliii.i i) Icnci kainga, lie roa le ara i liacre mai ai i i nga walii alma lie, tail alu nga Lant>'ii. In- Kino aual-.c. Ko|>nr< |niri• ana nga ka'iiwihiwi o lc puke i In ai li» pa <) Keilia, e vilicro ilio ana tc Ima ole orajigi, mi' If Ti'li, (•'. 111 pu ana lioki i rcira (c kowlni, a, i lc lalia o nga ara av.liio liacre e ii:pu ana le malii o lc rakau laralara, to pea. mc lc anta. Ngaclulie lean ana 'to malii i> lc kanga mc era atli lain, i rolo i nga inca e karcrarcra mai ana ka pnla lc kcokconga o lc wliarc until o Keilia, pt.-pu Idiiii l.i lc laliii i) i;i mca lc lini o lc wliarc. I niciuga, lio Keilia lc lino pai i> I'iiriiiiina i niua, Una ugaliorolioro nga wliarc o pa, ko nga koliaiu c kilekilea ana no lc teniepera i iianga nci i ;i I ra rnlo : milfoil i lc araitaniiuiaiiga liipapakti, l;e mi'ii wliakakcokco' nga tolm o aim unipa. I pcra te itlma mc lc laonc wliakareronga o lc laugata. Ka liacre i roto ilc walii maruniiirn, mom raUaunci, a, lc pulanga, tiipono w liaka n»r«; ki nga mara wili, kanga, alia, mc ana noa am lc poroinltiKilanyn mai, ano lie moaiia lc lirohia illu ra. He oriwa nga mca i pnla a lie l.i rmiga i ninga i ana niara, a, i le oioinga liacrcuga o Maka SViala, lakn kemara, I.a Kite aliran i lawliiii lie walii malomalo, i wliakalupuria iclalti walii o Icra ki lc kai, ko Iclalii walii <> lui'lu :m:i. Ilc lalia rangi wliaka-le-louga—mc to lanarai Kohii—l.:i Viliakatirara ki ruitga nga raraiigi inauiiga o litiria. I lc lalia wliaka-lc-llatiitnrii, k:i torrnge Itiicrc lc kartra i lc liioli;ui;;:> o lc kanolii, :i, k;i mauiai, nga lualiualiii oncpii. a, —lc moana ;iln. Alio lc ahna rangaliia o laua walii, n;ca una an kia koriliiriliiri maiiii ko lc riroriro e tangi liiicre ami i rolo i nga liilii olc ra. Ko lc mcliaiiiclia ia o liiiiii walii nni alii, iio rcira kaliorc lie ngnliaiilauga o lc niann ki lc wliakalina i liiiiii waiala. . I mna aln i an, i mini lioki, kaliorc kail lie taone, kaliore lie alia, mci le mca, kaliorc o rcira tangata. ( pcra me lc iiielianiflin o lc Kapcina o Hoina, kiiliorc ia o rcira (iipitrauga wili i tcnci laki\va, cngari ano nga \v:i o lima. Ko to alma, ko lc ro:i, i pcm.'i iiic nga inaiingn o llapi. o Woliiana i tc liroliauga alu i Itoma. Ka liiicre aln i konci i le ara c inpnria ana e ic lariilani, ka wliili alu ki lc walii pnkcpiikc, a, kit eke aln ki nga walii wliawliarua, im: lc rolo nci lc aliliii, kiui marukc i;i; ko tc: oiiconc, e pai ana ki le ngaki. K iiipu ana ano i rcira, i le roa am o tana ara o nga rakail oriwa, kaliore nga ran palickcliekc, aim liiriwa, me nga lake laratara, i wliakainaniii i lc ngakait, patu tonu mai to mcliamclia, a, ngoikore noa to ngakau. I le roa o tauaarii, ka tiroliia aln ng:i maunga pouri o Huria, ko nga kai loliu era i te ara alii ki lHi'iiharaina. Ngaelie ana lu pita kanga mc / lc wili i te nmriimiri o nga maunga. JVa nga kai e liipu liaere ana i nieinga ai In; oranga ta ana walii. Ko to lariitaro ole wlicniia e pcra ana mo te kaliu rolo? ko te. wili ia, e pcra ana mc le liiirulnii'ii kanapaj| r apa. liacrc nci, a ka pa ki nga walii mca ana. Han alu, ran alu nga ckc wlicuna i paraulia, e lakolo tawliili mai ana i to ilialon (irolianga, :i miliiiro ana te ngakau kite ngalian o le. laugata. I pcra its alma o lc; parau, mc le mca i kitca e Mori rausi ko llolicpii i to rao omaiiga alu i tcnci ara ki le wlieuua o lliipa. Ko nga kcinara iino, ko nga kailic, ko nga whin, Itcrerawa ickakaltu kite inatcnga lioi polae ; ko o ralou kaliu piiugoriingorii ka linia pea etc welii ta talon nci wliakakitcnga kararchc.—Te lun' I/<un- i Hiriu. r