KO IKARA RAO KO HARIKO.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 96, 26 August 1852, Page 3

KO IKARA RAO KO HARIKO.

He maha nga rerengaketanga o tenei korero kohuru i Ingarangi. Erua rau tau ka pahure i te meatanga ai o nga kino i roto i enei korero. I taua wa, e kaha ana to hoko tangala, hoi laurckareka niahi kai, alia noa. 1 niuri mai o ia \va ka nui noa mlii nga nioni o lugarangi ka riro alii hei pehi mo lera he nui—to liokolioko tangala. He mea whiriwhiri mai leuei, no nga korero 0 Hikna ki tc moln o Pnperoe. "Ko Tamati Ikara, crua te kau ona tau, i eke am ki ic puke i Iniaina nei, ko oi "Akiri" i rere mai i te Ilaiinc i l'irilene, e anga ana le puke ra ki nga Inia ki tc Tai 'l'ikumu. No le Hi o lluiio, i le 1017 i rere ai, le lake i liaere ai leuei langata, lie kohikolii nioni mona, lie liokolioko ki tern wheiiun lawhiti. Ko te lualoni ia o nga tania o tctalii kai hoko i lugarangi, a, i lona tailamarikiiauga ka akona « lona matna ki to ritenga o lenei, o lera mea i roto i nga hoko. Kiliai (ana madia i mea, mana ano nga likanga o ana mea e rapu, otiia, i whakarii'oiakelia ona whakaaro ake, a; he apo nnake te mea i tohiitohuugia am e tana mama ona. Ataalnia louu (enci koroke, a Ikara, he kiritea pahaiialmiia ana nga papariuga, liua nui ana te tangala, ko le upoko, he mawhatu, to nga pokohiwi tc iniitiiiiga. Ilokohaugauoalauga ka male It: puke ra a le Akiri i le kai i le rerenga alu ai, whakau noa ki lelahi awa iti i nga tahalaha o Marikena, kite liki o. I le hae renga kiula o etahi o nga tangalao le puke, ka wliakauru alu a Ikara. 1 le nroknunga kiula, o li' huiiga nei, kua kilea mai e nga Iniaua, whaknngaro ana i a rat on i roto i le olaota. Kiliai i tupa'.o nga Ingarihi, laea ana (awhili, to ratou haereiiga, haere rawa ka lioki, ka maranga nga inaiua e lakolo ra, tangi le palu, lukohia ra uei nga morehu i pula. 1 rere a Ikara, me' chiiiu alu, lomo noa ki to ugaliereltere, tc kilea. Ka rere nei, a, ka waca nga wao, ka paugia e le ngeuge, no le taenga alu ki lelahi wahi ara kore, ka takoto noa ki ruuga kite aliualiu ki le okioki, rere noa mai he koliro Iniana, tu ana i le aro aro o lera. " Ka imiln to raua miharo ka alma pai lelahi ki lelahi. Ka malakilaki le tangala ra kite kiri, me le ahua ole wahine ra, a, ka litiro whakalan alu lera ki nga kaliu pit o le tangala, ka arowhaki kau te ale o te Iniana ki a taiuakoro, ka ahua rangalira mai, whakaaro noa te waliine kia waiho le lama hei ipo uioua. Ka tupu le hiahia o te. waliine ra kia whakaoraugia tana lahu. Kawea ana le laugala ra ki roto kite ami kohalu liiiua ai, ko nga orauga maiia, he mea lari alu ki reira. He mea reka rawa nga kai mana he hua rakau uei; ka muni te kai, ka arahiua ki le awa wai, ki le inn. 1 a ia c wllaugai ana i lana makaii, ka takaI'inorino i nga upnko, kl ana riuga, ka hura i nga kakaliu ole tuna, a, ka kataina no tc mea ka hipokia. "He raug;itira rawa le wahine, mei tc mea, he kahu ke i nga ra kaloa, Ka whakaturiituru i a ia, kaheia le pupu, ine t<; poroporo; lera alu lioki elahi mea i kawea atu ki a ia, lio era alu whai-a-ipo ona. Ka lirohia nga laouga ole ana o te laugala ra—nui alu. Ko le liui ole hum kararehc o lera wheiiua. puraiiga tonu ki le aroaro o Ikara, ka lirohia le kai nei, a le ho, hei lia mo le rangi" heaha rai;i i keivroiia ai! I nga ahialii, i nga aliirau lioki, ka aratakiiia haerelia te tauia ki nga wahi alaahua, ka whakaatii alii i le wahi e takoto pai ai ia, it whakaalmareka ai ona taringa kite whaka rongo kite " tangi winiwini, wanawana mai ole uiaiiu," —ki nga wahi e "pupu koa ra nga wai i o puna," I nga wahi e arahiua alu ki le whakarongo i "nga iiianu korero ata," ka whakatakolo i le nialeiiga ki ruuga ki a ia, I.ii le wahine ra, hei liliro whakalan atu, kei rokohaiigaiioalaitga e ona hoa Iniana. Ka whakaakona lioki laua tangala ki le oma mana kite mea, ka kilea ia e le iwi. " Ko te kahua loan leiiei ole lo!;orua nei, uiatau noa ran ki le korororero, lera ke ano ia lioki to rao ivo, kiauo lioki i arolau noa ki uga reo tupu, he niri whakapiki tc; arero, he. mea konieine noa iho elahi kupu. Korero una a Ikara ki tana ipo reirei, me he mea i lona v.heuua raua ka whakakakahuria (era kite Hiraka, pera me to koutua e matt i a ia ra, a, ka kawekawca haerelia i rolo i le whan.', e ia to e tehoiho, li> lala le ua, ir.c le hati ki lana kiri. Ka mea ano tana koroke, ko aua paiuga kaloa ka kilea e laua lahu ka lumautin nei e ia, mai rain, kahore he wehi o reira, kahore lioki he whakaoho, kahore he 'ana lukii mai. Alalia noa uga mamma e peuci ana nga whai-a ipo nei, ka kilea lie kaipuke e llariko e rere ana i nga lahalaha, lawhiria ana e lera, no te pi>, ka oma alu rao, a, eke noa ki laua puke e anga aua it! rere ki Paperoe. " I te whakanranga ole kaipuke ki lera wheiiua, ka haere ihu nga tangala o reira ki

to tiroliro, mo kahore lie taurekarcka e hokoa ana ; e peratia ana to lioko ole Iniiina mo era alu tangaia c whakarana ana, mo lalou e liokohoko nei i l(; lioilio, i to okiha. Kahore kau lie maihilaiiga o ratou ki icnei ritcnga whakalupu lialana. "Me whakapolopoto to korcro noi. No to mra, kfflao a Tainati Ikara ki to whenua c nolioia ana c to lugaiihi, ka whakaaroaro ki ona ra e nolio noa ra i a raiia ko tana tan c waroa ia ki to. ngahorehero, ka mahara ki to roa o tona aurakilauga ki a llariko, kahore noi i whiwhi kite inoni. Ka inahara ano lioki ia, kaliorc ho putanga kupu 111:111 a ki ona whanaiinga, kiano lioki i koliikolii 110 a i to laonga mcmolia noa, o apohiu va o ia—to inoni. No to laenga atu o nga tangata liliro, lioko tonu alu i a llariko, kaliorc ho aroha, kalioro ho alia. Ka aim to wahine ra ka tangi alu kia kaua ia e liokoa alu c lana lalui, whakaiuiuri ana tora ki Ki tangi alu o llariko. Ka wliakina ami lionri lo liapiilauga o to kotiro ra, i tana makaii i a Ikara. llcialia ki to whakaaro (ulna? wailio ana tora hoi manawapopore mona o nni akc ai nga moni, whakauiiia ana c to koliako ra lo karanga o to 11(11, 1110 lo wliaoa, luiia iho to lamaili; haoro ana, ka riro lo wahine Iniana ra,—to wahino pai ra. lioi laiirokareka mo nga tangata o l'apcroe."