KO TE KARERE MAORI. Akarana, Pepuere 26,1852.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 83, 26 February 1852, Page 2

KO TE KARERE MAORI. Akarana, Pepuere 26,1852.

Kua pa te tono ki a matou kia tuhituhi atu ki nga hoa Maori ki nga kino e rere mai ana i tera take, i te nama UNKNOWN Ko te pouri UNKNOWN ngakau ki UNKNOWN i(v,i:,.i, ekoic iai:ei i: korerotia. II • kup'i wlia!tatn|i:ito enei ki iij;a lioa, kei pokaki ■ e tivig.i i te ra-va o to t,tn:jata, ki If me a kalioie lie rawa bei titn a'u. 1 l;mtif-> rawn nko nutoii ki tenei kin > i ivto i n<j;a iwi Alaori lie rmu<>a no to lin ki lotalii lanolin. Tend tc nulio kunru nci, torn tc maliia imatia ra tana lie, etc t.uijjjata Maori. Ho in -a kino to r.ama; lie iitii aim litta ho. I in.-a niaioit kei n<;a iivi luaiau nuake loin i whakaaro.i, leuei tc nialiia n.-i tora li. o ti iwi orokoinaun mai i to koliu o to kitat'Olanp;a. I wlioiiim o tuw;\!n", kua tiolioiu i> o luuuata wliakiioapai-auija, li« mii ano nga ho i |>ilii ake i tera pakiaka mo ona wcri I »va o mini, iiMlina o nolio n-i. i wliakaiituia ti> litm.lja |>al, t- Ini'-y.i tika, tc liungn wlmkiipoiio ki to pclii i leva Uo, ki-i wnibo boi niatiia lit > t" kin >,ai(i c lia a ; ni i tinfija to ratoti nko ki to t uigatn> kia liokoa mariotia nga inea aioiia ki una

rawiii kei oho noa to manri, kei " Kapakapa tu to tun o te matiawa" pa no;i te 'ponri, mo tc mate. " K penoi ana to noma mo te pa\t ma-, tali, kn ttikna ki to onoone, ton-it uga nk« mete rnkau niii." He pond tenei; nci k nei, me wlinknwliijitii te Inini;ii kaliore nci o nama i te mc-i m te puieno kotnhi. He pepi .:a lawhit > to ei no I lgarnngi, " Kite kahorc lie mea tango no.i, kaaore lie paoja <> i- lie.' i'ik i rawa tenei, lie nni noa niu tc lie m> tera litoiign, Kaliore kau lie taturanga on»a whnknaro » to tangata o iiama ana; ko ana rawa chara i a ia ake, ckoro ia o matau ki to wahi o tangohia i a ia. I nga pi katiia o t.tugotuiig-i whakanro an;)., me pi-licn, me peliea ia nei, e ea ni :url' mea tango ilea. li |-era ana ia me lo pata iiie;:ii, o tupu linere ana ki t? nu ; maiia, uatvai, :i,ka pan noa ilio ana ra\ ka liio katoa i lo liuiiga na ratou iitf-i men i rii'o atu ; na rawa i.'io ka puna ki wiilm i te wliaro te wuliino mo nga tnm:iijlii, ka pint'iiu haere ki to kai ma ratei, limv lie iiiugatu e tahtiii am ki to whainiui. Uit tango noa to tangaia i to taoii.;a, ka wliakakakta nijn mil, ki to mud lie sv.'iakaai'o kino. Ko te tangaia o tmiio aii.i kite wliaro kite lioko mete moni i to ringn. kii ng-iwaii te kai lioko, lie mea (■■•ki, ekore e ion te takot-.ranga. Kilo men ho lioko, utii tomi ilio, erua to kau lien ui e rito situ, evaa ano tc kau licrcni o nga ritenga o nga tnoiign, otira, kite mea ho nama, kia ma te kau ma lima lieieui mo nga taouga i hokoa neatia ra mo nga licreni f-rua to kau. Wnihoki. ki te roil to takotornuga o aua men tango noa, ka whakapiritia ctalii licrcni hei utu mo le whaknioauga. Ko e'alii enci o nga take o patua ai te tangata e tera lie e te naniii, riio una nga wliemta, me era atu ima, in te rawa ake kahore lie lawa o nga iamanki noho noa ratou i roto i te lie, i to rawakore i mini unit o tc iiciutiiga o to ratou matua. " Tiiiro" ka mea tctahi tangata ki tona tamaili i to raua ckenga kilo tilii o tetnhi puke, n, nngi ana te- wliakamaii ki to wlicmia pai e pae iimi aua—" Titiro ! Kia tan am to kan.'lii ki nga mara e takoio inn ra, nga puke nga mara kauga, nga a»va wai, nga ngaherelioic'—itiro lioki ki nga lioi'io, ki nga pirikalui, me nga ka'.t. A nga hok! nga kanoii ki 114 a wliaro ntmtii, ki nga wlinro iti, ki nga mara uonolii, ki nga mara Ima rakau. N'n wai ra euei mea kn'on i to inalia o ti_; 1 tail ? Neiia e rapu haere nei i teialii kainga hei nohoang.i numa. Ko t>>na ivhaua'i kua waiho liei pononga mo nga lautangata ke. 15 ns>i!ia ana to alii o to tangata ki tana alii tupu. a liaere r.oa iiio ia ki (e rapu noli anga mona i nga wliemta ke ! 1\ taku tuna, o whakuae ana iu nei koe kin u'ta-itaiia siku wiilii ra va, kia 11:1111 a an i te mea o te tingatap ]i mate aua lioki i tera patu, te kai lu>k», mete langaia o nama noa Ko to tangata nama, ckore i! utu i te kai malii; ko te kai malii, eko.ie o it! 11 i te kai linko mai ki a ia, nama me :o nhukakakc tonu o ny v 11 11 o aua mea e nama ana, na-ai, a—!;a pangia o te ngoikoro, te taea to wimkaea. ka peliia ilio e to rawa kore, tuoliu noa, pa nea te mate, wailio ilio nga wliaiiau kia iK'aiia noatia o te hi.ikai o te k<>ro rawa Nat -aim tenei ho? An !•■ ■: alii iiinna. na te tang > noa i t-j men, a, ka i-.io he rawa hei ulir" Kia tupato I c n«n tanga'a Maori e litiro a a ki ng'i koieio o te '' Ivarci'i: Mauri"—kia tupato rawa i tena mea. i te tango noa i te taongn, Wliakaroroa tera ri:enga engia alio he mate Wiiakaka-h-aViia raw.-iti.'i te malii nama i (o taouga. o nga kni Imlvohoko o Akarana. Ka hialiia koulou kite h »ko, utua nuo i reira ; ko reira tika ai, ko reira ili ai 10 utu mo le taouga, a. he marie te tnkunga ilio. Kei Imkou noatia to taougn ; engari, k>> nga mea anakc e tino 111 inakohia aua. V. pouri pti ami mntoii i te roligo kw i puta mai te whakana o r>g;i I'akeua ki etnhi tangata Maori i nnia tata nei. lie men uau.t tew link aw a i nga he peiu-l' c penei ana mete alio whiivhi tonu, a, kia roa te kawenga k.i maweto. Ko tetalii tenei o nga take hei whakaoho i te rangitiiarietanga o to whentin. K whakakino aii.i maiou ki H; malii o to tangata Maori o • anift uei i tc taougn; a, o \%hakalie ana i te ma'ii o nga I'akeha e tukua noa■ia mai nci nga taouga ki nga iwi Maori. Hkore iiiatoti o pouri 1111 whina ki svaho nga mea e whakawakia nei e te i'akeha i nga men nama e te tangata Maori. Un 11 atu te tini o to Ka'puko ki ia, ki ia nwa

ka kaiaiigarung-i nga ran„-.:::ra ki-i kail i he tni nga e tukua mni k nga kaulioe, ekoio ia e ulu i nga tini in ■<•» e naiua ana o ia. Me he mea, e p-nei ana to o k.-iiei, kia knua e w'.uikiiactiu ki le iangata Maori to nama tn. nga K mea ana mat>.u, kiantatitiro te kai whikawa ki U: nga m a nama o te tangati. .Maori, tena alio pea nga he o rolo, he poku ko ana hki to whakaaro ole Pakolia. Mi* ata wbiiKnaro o matoii boa Maori ki euei k>roi-o i rnro iho, he knpu pono lioki euei. Tera tetnhi rangatira i Ka'ornina ki t<> tonga i Marikena i ma i te rnwu .1 te tauguta a, kali, re no mea hei utu, am, omn 110 a tana tnngatn, waiho iho (una wahine me 114 a (amariki iol;nono lie lan - rekareka le wahina ra. Aa ki tern whe1111a wliakaruuia 1 a ia. ki Vj mea he taurekareka ts malua, ka tauekarekatia lioki nga tamaiiki. Tokuoui nga laman'ki ra, latir kart-ka kau. No le o ti' inatua ka tiro at 11 kite langata nana ra nga taonna, he pera 1110 ami p aka, me ana i;mi> iiianiita ! hokoa ka'.oatia te v3ahiae, me nga (aniariki hei utu 111 1 ni'-a i nama e te mataa, e te tane o ie P'liiouga ra.