HE KORERO MO NGA KURI O NGA WHENUA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 82, 12 February 1852, Page 3

HE KORERO MO NGA KURI O NGA WHENUA.

Ko Te Kaihi. He kuri ranea—te kaihi he kuri e tau aua ki nga tini mahi—otira kahore e matenui matou ki tenei kuri. No te mea kua whiwhi matou kite hoiho, kite kuri ataahua. otira e mea ana a E Pupona, me i kore he hoiho, a ka pera te atawhai o nga tangata kite kaihi, mete atawhai e hoalu ana kite hoiho, ka nu' noa atu te pai o te kaihi. E kitea aua e nga tangata kua tae atu ki nga whenua kite Rawhiti kite paittga o reira kaihi no te mea, e ata whaitia tahitia ana mete hoiho. Kahore he tino pai o nga kaihi wakararata kei Orope, otiia,ko tana pai tenei, ko te man aua nui kite mahi, ko te marie. He kuri ata kai—he pai noa atu ki a ia nga taru katoa ; ekore e kainga e te hoiho, e rangi te w.\i, he kuri wakaala, kite inu. E kino ana to te kaihi alma, me tana tangi, wakatakariri ana nga tangata kite turituri. Na te Kaihi Moho o Tatari i wakalupnria ai te kuihi e waka ratatatia ona, lie maia ia, he tere hoki ia, e korerolia ana e nga tangata o na mata ki nga pukapuka. Otiia he kuri puhoi, he kuri kuare rawa te kaihi rthakararata i roto i tenei wahi. No te mea e lata ana te kahua o te kaihi ki te kahua o te hoiho, e whakaaro pea te tangata hejatri k lain raua i te oroko timatanga. Otira kihai i pern, he kararahe ke raua. Ka wanau te kuwao o te hoiho raua ko te kaihi—he mura te mea e puta, e kore te Mura e whanau tetahi kuwao mana, ko te tnuta te miilunga o te waka ranntanga o aua kuri I mtia kahore he kaihi i rite ki ta nga kaihi o nga whenua o Ahia, i tenei wahi kua whiwhi nga Pauiora ki nga kaihi lino papai i Oropi, he mea pai ano hoki nga kaihi o te laha o raro o Mcrikena, i mua i te wahi i whai mana nga Paniora ki reira i tupato ratou kia pai te wakattipurnnga o nga kaihi. Kei nga tvenua kalou i tupato ai nga tangata kia wakatupuria nga kaihi pai rawa, kua whatto rite a ia kite hoiho, mo ng i mahi katoa, kei nga wahi kino, e kaha rawa ana ia kite baere, He pango—he mea toogatapu te kara o te kaihi, he wahi pango ki runga kite tuara haere atu kite hiore, penei hoki ki nga pokihiwi, tekau ma tahi nga marama o te uwha e hapti ana, ka whanau he mea kotahi. E pai aua te waiu o te kaihi hei rougoa turoro, e tau ana tenei mo nga mate i roto i te kopu, mete rewharewhhoki, he tikctike te kaihi moho i te kaihi wha kararata, he iti rawa ona waewae, he pai noa atu te hanga o taua kuri he huruhuru ngaivari ki tanakaki,ctoru,ewainihiteroanga, he hina te ahua o tana tinana, e rite aria te kara o te kauohi, o te kaki o te kaokao, kite muka, he mea pakaka ki runga kite tuara, a haere atu kite hiore, ki >-unga hoki i te poki hiwi. K haere ana te kaihi moho o Ahia, i te taha ki runga kite taha o raro, ki nga rautnate ki nga hotoke te tikan,>a o taua wahi, haere ai, e kainga aua te kaihi e nga iwi o Talari, o Pehiano e mateuitia ana tera kai e aua iwi i nga kuri katoa o waenga laliora. E mea aua nga korero tapu, me nga pukapuka noa onamata kite kaihi moho. He pena ano to korero o te Atua ki a Hopa i roto i nga hau awioiviu o te rangi, tirohia te pukapuka o Hopa, te 39, onga upoko, S. 8, Na wai i tuku le Kaihi Moho kia haere 1 — ko wai i ivcivete nga here o te kaihi o te ko-

r a ha. Kua mangatia e au te tal.ora liei ware, te whenua kai kore hei haercnga mona e tahuri ke ana aia kite walii tokoiualia a e kore aia e rongo kite karangatanga o te kaj whiu, kei nga raranga maunga tana kai, ka kimi ia ki nga otaota mata kakariki. Ka wliaka mutua tcnei, kite kupu aluiareka no nga korero o Paraone kite lioilio. 1 roto i te marama a Mailii, 181 C, i utaina tetahi kailii ki runga i te maniiao Isler ki Hiperata e aim ana taua kaipuke ki Merita i paea ki uta taua kaipuke kite taliuna o te turau kei te Kata—ka whiua te kailu kite waj mana e kau ki uta, otia kei te wbakaaro o nga tangata ekore e taea, lie imi no te ngaiu i taliuri tetahi poti.o te Manuao, i mea kia hoea ki uta. Kihai maha nga ra i pahure ite aituatanga o te kaipuke ka puta taua kaihi i le ata i (e wakatuwheratanga o ngajtuwhaha o te pa o Hcperata kai tukua a ia ki roto, ka tika .onu ia ki tana whare o mua i roto i te whare hoiho o te wiki—i kau ki uta i tana whiunga kite wai a tika tonu ite Kata, ki Hiperata c rua ran'nga mairo te roan<ra a taua walii, kaliore he mea hei lohu i te ara tika ki aia, he maunga, he awa—maha noa iho ki waenga, likatona tana haere, kahore hg kopikotanga, ona, inei tana holioro mai ki He perata.