TE POWHAITERE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 59, 27 March 1851, Page 4

TE POWHAITERE.

I nga tau ka pahure, ka tae au ki Heperi, kite noa i tetahi powhaitere i reira i te whare o tetahi hunga; ko taua manu i kawea atu i Marikena e te whai-a-ipo o tetahi o nga kotiro o taua whare. U rawa atu nu ki Mura, kua inaba nga tau o te manu ki taua wharc ; a, kua waiho hoi m nnatunga ki nga tangata n taua kainga. Ahakoa ite wbaro bercherc ia, he niea ano ka tukua ki walto, a, hoki ninrinr mat una kite whare nobo ai. Ite orokokawenga nuii,i matau kite korero, ruarua uci in nga kupu. Kihai i roa, ka tini kc atu nga mea i mataurii e taua manu. I matr.u kite karanga heihei, tnc tc tangi o era atu manu ; i matatt ki tc kowhetewhete, kite kata, kite wbiowhio, ki nga kupu karanga o nga ponomahi o taua whare; i matatt hoki ki etahi rang! waiala. He nui te pai o tenei manu ki nga tangata I ole wharc; ki nga tangata katoa hoki i kite i aia, Rere net n;a tau, rere nei, a, roa noa, ka koroheketia tc manu ra, ka iti li ore ti korero, mete wln'owliio. I taktt kitcnga luatahi i a ia, kua bina nga huruhuru, kua alma mate. He tini nga kupu ote tnmariki b i nhakaoho iaia ; otira, kihai i aia kite a te mate ote manu ra. Nui atu te aroha o nga tamariki katoa kite maim ra, engia ano, he tangata e whakaarohatiu ana. I te ata o tetahi rangi, ka ptita he kaipuke kite awa, a, puta mai ana tetahi rnngatira Pnniora kite korero i te. tangata otc whare. Tenei ano te mea i a nga mai ai tera rangatiru ki tenei wahi ; kua nui cna korero i roto ' ana pukapuka tuhituhi mai. I meingn, na te hau tera rangatira i kawe ake ki .Mura, otira, tera ke, he raptt mai i tana pnhi. I Ka mutu te korerorcro mete mi'ii, ki m'a tangata o te whare ka kite atu ia i te manu e noho mai ana i tonn uhate, ka rere atu taua rnngatira ki rcira korerorero ai, t te re.> Pnniora. Erua te kau o nga tau i pahure ite rongorongon ao tenei manu i te reo Paniora. No te puakiianj/i oiua kupu o taua ra gatira, ka ulmkuromjoroiiio tc ponhuiterc r>, a, k..

ii>|)ckopL'ke, ka huri ake ana karu matapo me korc ra nci e kitea te korero atu ki a ia, a, ka korero inai 'ana manti kite laiwaia ra i te re> Pniiora. • Kihai i roa e liari ana c tangi am, c tupekepeke ana ka taka ilio ia i nga rakan o lona wliaro, mate tonu ilio.

Te Witatoni.—E tu ana tenei mea te Witatoni i te o Katenc i tc liuaralii. K meiii'.a ant i lucre i rcira tetahi taliae kino i imia ai; welii katoa n.a kai nliangai pirikt'lm kit iia korokc He ia kite li'iro lilpi ; ko naa mea irliai kali ikina c ia. lie tini noa iho n-/a pirikaliu i k >lia:iina, no tenei, no tera ; hui k.itoa n#.« kai-wliaii£ai kite wh.inga i tana taliae, kilio.e k u i ki'ea ; ki'.iai kau i rangona i inai i liea, i liea ra nei. Naw»i, a—ka kitea te taliae ra. Ko njja linen-nga kite tiki pirikaliu, ka wliiiiivliiria e ia te mea nyako luTclierc r<\va n;»a peke, me lua wae o imiri, ka liikiii i ake kite pokokiwi. Ite liai-reiigi ka loia mai e ia te liipi nui ; i te l>aereii>;.i i te ara, ka tinia e te if-'enac, a, nk'oki ana i i te po:i koliatu ; icna c oke te pi ikahn, ka taka ki tin o te koliatu i ko te taura ia i herelierea ai te liipi. mm tomi ki 'e kaki o te t ihai" ra, tohe noa. tolie noa ki le ueivete, te taea, ka roa te "kenga n te kararelie ra, ka maro liaere te wliakalieke ote k >ki otfn> i; te taea te korikori le alia. Olio raiva »ke i te ata. kua mate ke ie taliae ra; ko te kai larona i a ia, ko ie pirikaliu i kah-kina nei kia patua e i i.— Nupe/iu kohikulii mea lohungu.

Te WiiANOvixriA ote ttuxr.A iiiakai. —Kua kiic sin i tc;a!ii mca mill ro. lie kiinu-te rakau i kaivea ki <c liu rWii takoto ai, he mca ulinkaki a roio ki le railii mao.i. Kiliai i roa o Hi arm kii pnta tctalii liraAiepn, pbpn tonii ki le kapo ake i te railii ki n«a ringa, iiiitiniili rawa nira in.itik.ir i. Kiliai i roa ka haiwarc te knniete ; ko u;a tan^ata' katoa e liiere •na i le ura ka karangali i kite kai. I ie knrupoiirwa o tana men ka pntu lie matiipii, ka liifcitii tera ki rnnga ki nga anganya ole liiuiga c kai ra kia n.iliia in li ai tctalii ki lona riiua. Ko nga tvilihie e liaere ana ite ara ka - i, a, no te mea, kiliai i »ta tika tc kai i nva arai o ngi kanohi, ka ivliak ikiia nira ringa, ka tnkna am kia liaere. Kotalii waliine i lioro wli iin mea i lioatn ki a ia, n, iinikna ann te para o n'ja rinua kite taiepa. Ko ngi tumiriki ira rnnga, i nga pokoliiwi o lua kanniaiiia ki nga nii'a in > raton. Ivorn pea nnn niineti o tenci meatnnga, ka marara ng.i tnnjr.it•, lie me.i lioki ka pan nira railii. Kmalii t.ingata i kupnki te kitmctc, a, liorohoroia ana nga talia, tvliikalioroa ana inn pact railii o talia, ki tc ivai. I a ia c kai ana ka pnta lie waliine, ka liringi lutrnt i tctalii am w i, ka lioro a nga lalia, ka Ur.i kato.i r ton, niitimiti raw i nga ringa, Ka rir<> era liiinga, ka puta tct'ihi, ka man ki le kumcie, ka iiiiikimnikua nga t;i|in, ka ringil.ia he wni ; hi injoa kau iiei ng-i par»para ; otii i, koa rawa ia i te tangolianga ake ki ng-i ringa cma, a ivliakapaupin i kaioa'ia ana kite koroknro. I miiri ilio o tenci, k i e an, lie me.i lioaiu noa ana railii ki le hnnga rawa kore ; lie morenatnnga ra nei, lie iriiringa lamariki ra nei, he niaienga langata ra nei.— Kga korero o Te llouni.

T?. MEA E WHAVAU TONU AI TK IltrifEt. Ka wlianan tomi te liciliei i tc him ua taiiL'oliia enei tikanga e te tangata. Kaua, lie hum ti'ne c tiikua kin line re i a raion ; me ivlianyia ki le kikokiko poakn, piwlii alia noa, me tupa'ap.hi kia ili uei; kia kotalii whai roto ite ra. Kia iti nei mo te lieiliei kotalii, kia h aunilii. Hei to hotnke anake ka wliangai ki ti-ra, e whai kikokiko hn-i i nga ranmaii, kite ngaro me ere atu mea. HA te n-aliiiru ka wliangai kite piwlii noa, n, taka noa ki tc putanga nisi o te ngaro i nga ra werawera i tua iitu o te "wai o to Koivliai." 'Kaua e wai ho lie Ima i roto i to oii'lian^a; kite rnpa kalmre lie tane i roto i nga lieiliei, kite mea lioki kahore he hua e wailio ana ki nga nohoanga—ko reira. wliauaii tonu ai i le roa otc tan, i te raumaii i te hotokc. I tvlianaii aku heihei ite hoioke, a, paluire noa, tatakiwhitu te te kau o nga ima, taiakiivnru. flJe he mea o tan.'ohia ana tenei tikanga e te kai wliangai lieiliei, ka whai Ima i nga I otoke. lie kikokiko kore liei kai, te whanau ai te lieihei i nga- hotokc; ko te r nnaii tini ai ntja mea ngokingiiki hei kai knia ka wlinnan ai i reira. Khara lenei i ic mea tito noa ake, kua wli kan ttauria le nei tikangi. a, kna kilea putia te pono.—• t\'uiirjiu \ftirikrna.