TE KAI-WERO TOHORA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 58, 13 March 1851, Page 4

TE KAI-WERO TOHORA.

I te 28 o Mei, i te tau 1817 ka rokohanga etahi tohora e ranga ana, e te Roara Pauti, he kaipuke Ingarihi. No te kitenga ka taka kite wha o nga haora ote ata. Kahore kau he whenua i kitea alu, kaliorc hoki, he haupapa otc moana. Tiikutiikua ana nga poti ; eke ana nga tangnta, haere ana kite xvero. Aru uci, aru nei, a, rima noa nga haora c hoe am ka rokohiua tetahi tohora o te poti matamua wcrohia ana. Ka xvhakatikaia te ihu o tc puke, e te rangatira, kite xvahi whaka-tchoenga o nga poti. Note warn o nga haorn, ka kitea a tit tctahi o nga poti me tc tohu i runga—he tohu ia mo tc tohora kua rokohina. Muri tata iho o tenei, ka puta tctahi o nga poti, werohia ana tc tohora ; a, ka tu tonu te ra ka puta te toru o nga poti, werohia ana te tohova ra, ko tc torn tenet o nga xverohanga. Otira, lie tohora knlia rawa tenei; ho mea noa ki a ia te to haere i nga poti civlia, eono. He rere tonu I una mahi; kihai i tata atu he poti kite haehac, puta kau ano tc poti ki atu o tana niamiranga ka ruku ia. Te taea tc koripiripi ; ka nianii nga poti ra, a, ka toia haeretia c te tohora ra. I tc warn o nga haora, ka tvhnkamarokia he xvhakrthcke ki tc kaipuke ; tukua ana nga r.i, me korc ra iici, e man te tohora ra, otii.i, maunu mai ana ic lino i xveiohia ai. I nuiri iho o tenei, i nga haora c torn, ka kaxvca ano he xvhakaheko ki tc puke ; kihai i taro, ka poro pu tera! I tc wlia o nga haora, o te muri axvatea, i te rua o nga ra, k.i horea ki tc puke nga xvhakaheke orua—nga xvhnkaheke i man ki nga riuo i wcrohia ai tana tohora. No te warn o nga haora o te po, ka mate te ika ra. Erua nga ra, e rua nga po ka taea tc nan.ikia ra. Ko tc tino kaha o tenei mca o te tohora i kitea kite EUeka te kaipuke o T'ene l'orari. I rerc mai i Marikena, ki tc Moana Marie, i Akuhata 1819. lie mutunga oia tau c rerere ana taua pnkc i tc moana, kite noa i etalii tohora paraoa o ran/a ana. K toru nga poti i tukua kite moana liei aru ; ko to tc itthimeti; i tain kite hiku o tctahi o ana ngohi, a, hoki ana tcraki te kaipuke, ki tc hanga i nga pakartt. I a ia o hanga aua i te poti, ka puta tetahi tohora ntii, civaru tc kau pea putu o tenei ngohi, rite talii tc terc kite kaipuke c rere ra. No te tatanga otc kaipuke ki a ia, ka ivhakaarahia tc hiku ki runga, te taiiua kite ihu o tc puke, iviriwiri kau ana, me tc raurckaa nei; ko te tohora i ruku ma raro ote takcre, rongona ana te panga o te tnara kite takcrc. ■ No tc put anga, ka pohutiiliutii tera i roto i te wai, ka taia te ngaru kite hiku, ka xvhakatirara i nga hoehoc. Muri tata iho ka kite i ka tuku tc ihu o tc puke ra, a, ka karangalia kia mupua te wai. He mamactanga hoki tera e hiirihuri ra i tc moana a, he xvhakalakariri. ! Kihai i roa ka oraora kau ake, a, ka kau ano xvhata-te-rcrenga ote kaipuke ra. I nga tang.ita c mapu ana, ka karanga ake tetahi " E te Atua, tohimgia matou ! ka hokia mai ano!" Kihai i roa tc kaunga o tc tohora ra, ka hokia mai ki tc puke ra, ano :e horn mai ! koropupu ana le huka o tc moana i te kaunga mai. Tc rcrenga whakarere mai kite ihu o | tc puke ra, taia ana, pakaru tonu atu nga papa, puta tonu ake tc tin, totoliu tonu iho te puke ra. I ruku ano tc ngohi ra ki raro ote takerc. Ngahiiru ano nga minute ite panga tuatahi o te tohora ra, a totohu noa te puke. Erua te kau o nga tangata i tc puke ra; tokorima nga momo i puta. Tera tetahi tohora atu i iirttuiia etc poti, a, me ake pa ka tahnri imii ki muri taua ngohi; kihai nga tnngata i tc poti ra i maiiara ki tu mate kua tu tata ki a ratou ; kihai i anga kc tc poli i tc ahmiga mai o tc tohora, a, wahi ili kua laka tc kai hoc, i oho whakarere hoki i te panga ki tc tchora. E pa ana ano tc poti ra, ka icro nga rino o tc kai wero, erua kite haere, rua iho ki roto ki nga kiko Otc ngohi ra; a, huri ake ana te tn.ua. Tenei te puarc nei te maugai o tc tohora, i tenei te whiua nei tc poli e te ngaru, nawai, \ a—ka taia e te ngaru, a, tapoko pu ana ki tc maugai oto tohora. Ilohoro tonu te peke o nga tangata ki tc moana, marere kau ano nga tangata kite parata, ka kopia nga kainv,.e o tc tohora, mangtmgu kerc ana tu poti ra i tc waha, tituri ke, titari kc ; ko nga tangata ia, oi'u katoa ake ratou.