KO TE KARERE MAORI. Akarana, Heftema 12, 1850.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 45, 12 September 1850, Page 2

KO TE KARERE MAORI. Akarana, Heptema 12, 1850.

E hari pea nga hoa Maori ua rongo kua tae mai i Ingarangi i runga i te " Rori Wiremu Penetiki," nga ahua erua mo Te Waru raua ko Hone Papita Kahawai. Na te Kuini pu te kupu i utaina mai ai enei ahua. Ko tana whakakite tenei i tona aroha ki aua rangatira tokorua mo to raua mahara ki a ia i te utanga atu ki Ingarangi, ma te Kuini, nga paraoa i hurihuri ki to raua mira, i nga witi i whakatupuria e raua ake. Ko tetahi tenei o nga mea i tukua mai ai enei ahua—he hiahia pu no te Kuini o Ingarangi kia whiwhi nga iwi katoa o Niu Tireni ki nga ritenga e marama ai te hinengaro, e matau ai hoki ki nga tikanga pai mo te tinana. E whakaatu ana te wahi korero mo enei ahua i te pai o te tangata Maori, koia i mea ai matou, me haere i te timatanga te kupu kia ata kitea ai te orokotuhituhinga o te tangata Maori i riro mai ai nga ahua nei. Ko nga pukapuka timata mo tenei korero, me nga pukapuka utu mai, ka tukua atu nei ki a koutou, me kore ra nei e penei me matou, te ahuareka ua kororotia. Ko nga pukapuka enei: Rangiawhia, Waikato, Niu Tireni, Maehe 25, 1849. Ki a te Kuini o Ingarangi, Ka mihi atu ahau a Kingi Hori te Waru, raua ko Hoani Papita Kahawai, ka whakapai atu matou ki a koe, mo tau pukapuka e mea nei, ekore e tangohia te whenua. Otiia ka mau pu ki nga tikanga o te tuhituhinga ki Waitangi, ekore matou e pai ki te Whawhai ki te pakeha—ki a matou ano hoki—engari me atawhai tonu te Kuini i a matou, e pai ana matou ki nga tikangi, Pnkelia, kite Kaivana aim lioki, e nrolia mai ana ki a ma>ou. Man e tn Kuini o tuku mai lie Kaivana pai, mau kite karakin ki tenei motu —e pai ana matou ki tc Kar ikia atu ki tc Atua, kaun c ivli.ikaliuatia te Karakia Mihenare Pikopo ranci. ileoi nno ko te Karakia tonu ki tc lino Atua. Etc Kuini c liialiia ana matou ki a nolio pai matou kite ngaki Witi, ki tc ataivliai kau, ki lc ntaivliai lioiho, kia ivliakatupn pakcha ai ma'ou. Kua tae mai a Kawana Kerei ki Otawhao, ki Rangiawhia, kua homai lie par.iu mo matou i mea ia, ma te Mokena e ivliakarite lie pa- ' kelia liei ivlinkanko i a matou kite parau wlienua, pai tonu, matou ki tenei ka timata te Parau wlienni i tenei tan. No inua to matou liialiia ki tenei. Otiia lie iivi rawakoro mitou, ko te lini o a matou poaka i riro mo te mira, koia matou i kore ai tc lioko parau. Tena ko tenei, na Kawana te ataivliai ki a matou, ka talii matou ka koa, ka tolie matou kite parau wlienua, kua oti ta matou mira ivai. Na matou anake nga moni i ulna ai. IS ma ran pauna moni, i tuna ni te pakelia, nana i lianga le mira, lie mu poaka, muka, erua te kau pauna i riro mai mu n.'ii muka, kotalii ran ewaru te kau mo nga poaka. Na matou n.ia mnlii miori ara, le lianga wliakamatc, mo te ivai—te alia —te alia —te limatanga i ivliakatupuria ai te witi, ki Uangiaivliia, te lake i lianga ai te Miin, ko talii tau i rapu ai matou i nga moni ka rite. E Te Kuini, —e arolia atu anajwou ki akoe, ta te mea kaliore a matou meaTiei lioatutanga ki a koe, —ta te mea he iivi rawa kore matou, nei, te tangata mo.iri. Otiia e pai ana matou ki a kite koe, ki a kai hoxi koe, i tc Paraoa, i wliakatnpuna ki Rangiawliia, kei 'whakakino koe ki ta matou i tulii nei. Alnko.i run", aliako* iti, e ill ana i te aroaro o te Kuini o Ingarangi, kaliore a matou mea —liei lioatutanga kia koe', ko tenei walii pa, raoa anake, kia pai koe ki to matou aliuakia marama mai o matou ng-ikau, ko nga kura, mo a matou, tamariki ka nui te pai, ka talii ano matou, ka whakatupu tangnta. Otira

aua koe. e tuku mai i nga berehere ki konei ki 10 mutoit irliemia, ku rarur.ini matou, ka wchi maton, kei whakinuia he kino ki to matou motu. Heoi auo. (Signed) Kingi Hori te Waru, (Signed) Hoani Papita Kahawai. (True Copy) John Grant Johnson. Whare o te Kawana, Akaraua, Akuhuta 27, 1850. E Iloa e Hori Kingi Te Waru, e Hoani Papita Pungarehu, Tena ra ko korua. Na Kawana i men maku e whakapuaki atu kia korua, tona ivhiwhinga i te pukapuka o te Kerei (Lord Grey) tetahi kaumatua o tc Kuini, korero ana tana kaumatu.i ki tc tacnga ntu o ta korua puka puka iukun<za atu i nga pekc parana kia tc Kuini Wikitoria, ara, tc parao.) i hoatu ki te tau kua pahure nci. Ekore e tika 110 a ia te Kuini i nga wa katoa te tni]j:o e ia i te ohauga o tc tangata, otira, i tcnei wa nci i whakaaro n ia kia korua. Ka 111 ilnie tcra tikanga, a Inhnri una ki ta korua ohanga. E wbakapai ana hoki aia ki tc pukapuka 111 c(e paraoa hoki, tc loliu o ta koutou aroha ki 1 a ia. I koa hoki tc Kuini ki tc rongonga o to koutou nana ki le nialii, tc ala rongoa i o koutou iiioui mo tc Iliui. Ilari am a ia ki ta korua wbakaaro nui ki tc whakaakoranua o nga tamariki. Ko tc | mca tenei e tino maharah ira a ia. Ko te tohu tenei o tona aroha ki ta koutou ni'hi. I Kua tac mni nei ki 3 Kawana nga whakaahua cruatahi mo korua, o te Kuini Wikitoria, o l'iriniha Ar.ipeta, ratou ko nga tamariki me nga kotiro. Man te whakaaro mo tc tikinga mai o aua men ki to korua kainga, me hari atu rauci c an, tonoa mai n;:a kai-tiki mai, maku c hoatu nga whakaahua kia ratou. Naku, na ton boa, C. A. Dillon. Ka kitcn nei te aroha mai o te Kuini ki nga iwi Maori. Kia ata whakarongo ki tenei—Ekore nga Kingi nit* nga Kuini e tango i te mca c hoatu 110 a ana e te tangata; na te whakaaro pai o te Kuini ki te tangata Maori i nieinga ai kia kapea tera tikanga, a, kia tangohia nga men i tukuti atu mona. Me ata korero atu, kei mca ho kupti noa. Ite whaingu i Inia, i naia tnta nei, ka kit?a e nga lioia o tc Kuini tetahi taimona ntu nui; urn kati:a nga tangata kite wliakaae, me tuku ki a tc Kuini; otiia, no te taenga ki a ia, ka whakahokia ki a ratou i rtmga i te kupu pai. Mo konei, kia matau nga boa Maori, na te pai pu o te Kuini i tango ai ia i nga men i tukua atu nci mona. E takoto ana aua ahua i te whnrc o te tahi o nga tino kai-tuhitulii a to Kawana, kia matakitnkiliia cte tangata. Ko nga tangata enei o aua ahua:—Ko tc Kuini, ko tona hoa, ko Piriniha Arapeta, ko a raua tamariki, ko te Piriniha o Wera, ko Piriniha Aperira, ko nga men taue enei. Ko te Pirinihi Roara, ko ti- tuakana tenei o nga mea wahinc—ko tc Pirinihi Arihu, ko tc Pirinihi Ereua; ko nga tamaliine enei. He nui nga whnkairo onga rokau o enei ahun, he nui hoki nga koura, me era mea wbakapai i nmgn. Kia hoki iho koia te pai o nga ahua e rite a'ia ki era e tare ana kite whare e 110110 ai a te Kuini P E torn te kau, ctoru te kan ma 0110 ranei inilii tc ron, me tc whanui, a, he wa konra kau. Na koa nga tohtmga kahore, ko te liunga i whakairoa ai enei ahua ! Ko nga tohu otc Kuini kei runga i nga ahua, he tini nga mea whakapaipai o nga koki, kei te tuha ko tetahi o nga kahu rangatira e kakahuria ana ki a te Kuini i nga meiicnga nui. E liari pu ana matou, no tc mca, kua whakakitea mai a te Kuini i tona pai kite tuku mai i enei mea ki nga tangata Maori; a, "kauiihi mamao atu'' matou ki a Te Waru, raua ko Te Kahawai mo te rironga ki a raua o enei mea uuiiui. Me waiho enei ahua hei manatunga mo raua, a, mo nga mi, tuku iho, tuku iho.