HAERENGA KI TAUPO, I Akarana.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 36, 9 May 1850, Page 2

HAERENGA KI TAUPO, I Akarana.

Pepuere 28.—N0 te whitu o nga ha ora ote ata, ka eke maua ki o mana kuri, ka whanake. Kua tukua atu nga kai waha mea kotahi tekau i te 27. E haere ana hoki maua kia kite ito roto nui. Me korero ako i konei a maua mea i haerv ai, kia ata matanria ai e te taugata liiallia kite iiaere i tauaara a imiriiho nei. Tokorua maua, erua ano teneti ; i to ivhakapainga o nga moenga, kapi pai ana i ana teneti. Erua te kau ma rima pauna tupeka hei lioko riwai, me era atu mea e paingia ana hei kai. Kuha tekau ma waru o nga paipa, hei hoko kai auohoki era i nga taugata Maori. ICrima panna ti, ewlia tekau pauna liuka. Kwlia tekau pauna taro, kotahi tihi, Die nga heihei niaoa ewlia. Krua nga arero, erua tekau ma wha hua heihei, he mea koliua kia pakeke. Na Mihi Matenga i taka enei mea, ko te waliitie taka kai ia 1110 te Hapu o nga huia te 58. Kahore he kai ote ara haere atu i Akaiana, ki Waikato, engari, me mahi atu he kai i konei e te hunga haere. I ra roto maua i te taone o Otaliuhu, a, 110 te 12 o nga haora ka tae alu kite mara ote ltaika i Papakura. I peka maua ki tahaki, kite ara lata, i whakaaro kei roa te kawenca ua haere i te ara nui ; otiia, lie repo kei nna ara peka, he pai kau kei te ara nui. Inu ana maua i te wain i te whare o te Ilata i Papakura ; piipuri 110 a a te Hat a raua ko tona waliine pai kia keke maua ki raro kia 110J10 kite kai, otiia, kihai i taea te 110110, e.oke ana hoki kite haere. Tamo, ana maua kite ngahere, erua macro o tana nehenehe, he rahuralm te putanga ki waho. Kihai i roa te haerenga ka tutaki ki a 'le Kaika, ratou ko nga tangata Maori, e haere ana ki Whaugaroa, kite whakamarie i te tatauranga o Te Wherowhcro te tiuo rangatira o Waikato, ine etahi atu rangatira Maori o tana ixvi. Kua titiro noa atu ate Kawana ki tana tautolietolienga, i u'lkikaaro ia kite kahore e whakamarietia ka ara he tiuo whainga, a, ka tokomaha te tangata ki le mate; ko te mea tenei, i tonoa ai aTe Kaika ma kite n-awao. Ite haerenga tuatahi, kitiai liga tangata i rongo ki a ia, utirn, to he tomi a tc Kawana o Niu Tircni kite wawao i taua hmiga kei nui te u hafcaliekenga o te toto o te tangata, ua tohe tonu a Waikato kite ngaligare. Kiliai i ata puniau te whakaaro o nga tini rangatira o Waikato, e mea ana etahi, ko te tika, kei i a Potatau, ko etahi e mea anjifto te he kei a ia, ko te tika kei nga hoa wl'.'iwiai. Me he mea, e ara ana tc whainga mo tenei whenua e tautohea nei, ka anga te matua ki te tamaiti—ko te tuakana ka aliu mai ki to teina—a, ka walii ke tenei hapu, me tcra whanau, e nolio talii nei, e kai tahi i roto i te 111arietanga. No te taenga atu ki a Te Raikama, ka tuku ki raro, ka tangohia mai le konra, mete taro kotahi, porelic rawa. Na Mihi taua koura i tuku mai ma maua. JChara i te wahine te mea mnhara nui ki tenei mea, ki tera mea ? No konei ka whakahokiaa maua hoilio ki Akarana. Haere ana niatou i runga i nga puke rahitrahu, i roto i nga rcpo, tae noa ki To Horomanga, lie manga ia no Manuka. Ko

te Awa Palieke te walii kino e wliakawhiliw hiti ai tc Pakeha i te nui, i te pahekchckc lioki o te kohatu. He tai ui to matnu taenga atu ki reira, e noho ana a 'i'akeic ratou ko nga tangata i te talia o te awa, e tatari ana kite tiimingn mil o te tai. li'rua nga ana \vai e liekc atu ana ki tana awa tai, ko te o ana awa kei nga puke, nie te ng'lierehere i te lalia maiii o Manuka. Ka wailio te tai kia tinut ana, ka man ki nga jm, ka liaere i te talialnlia ote awn wai. liwarn nga parcra, me te karnliirnhi i mate mai. Miliaro kan ana o mnuatangata Maori, itekitenga ai onsa mmin. Hoatu ana liei kai ma r.ilon, e wli ii kni nn l lioki mana, ite kainga mai. Erua nga liaora i tatari ai, ka tinm am te tai ; whakawhiti an i maton i tana awa liaere ana ite ara. Ata liaere ana i te whakawitenga i te awa, kei tapoko ki nga hopua, lie toko tc mea i kalia ai te liiltoi, a, whi'.i rawa ake ka to nga hope tc tai. Hokohanga ilio e tikaka ana tu ra, liouhou ana te liaere i roto i tc ra i nga kakaliu makn. He rahurahu kau te ara atn ki Tuiniata, lie kainga Maori tonei, i rolo i te ngahereliere, aweawe ana nga rnkau : i roto i tana wao e kaliu noa ana tc pnawai mc to tini otc raknupapaku. Hepaikeann to tana walii ite tirohniiga atn, > a maton e liaere ana. lie motu rnknu i rnnga i nga puke, i tetalii talia, i tetalii talia. Rite tonn tc alma o tenci walii ki nga Mannga i Mcimani. No tc (i o nga liaora ka tac matou ki Tuimata, lae kan atn ka kate alii. Ara aim nga j lencti, ka tnkn ki raro kite kai. Ka tangoliia irini to kete o Milii Matcnga, ka tuku nga nilio ki tc licilici, ki ic taro, mc tc hua inaau. Ko te poaka wliakapaoa, me era atn mea rekn, mo ruiiuri atn. I pmci te tohu i ta mana kai, 111 c te tamariki c liaere mai ana ki to wliare on'*a mania i te huriuna tau o tc I knia. Ko ta te tunariki lioki tonei, lie tolm i iiu'a pai 1110 uuiUiuga kainga. K vni ana Ic taii'-'ala, ntira, kihai i inilauria c ia to kai lirud ake. Tem-i aim te tikanga 1110 tenei kupu whakuito. Ko te poaka me nga hoihei i toliilngia liei kni 111 a mana, liaere ana i tknri, peto ana. Ano to maua whakalakariri ki ngi kai i pan! Kiliai inoe i te po i te niahi o te waeroa, ao ake te ra ko te kete kan i tare ki le rakan i rnnga i a mana, liore lie kai o roto. Tirotiro kau ana maua ki a mana ano. No te kainga maori nga knri i kainga ai ta mana liapainga, " Muma ana nga lliipiana." Te poaka whakapaoa. nga heilu'i, nie nga mea katoa, haerc ana, liore lie wliena i toe. He taro kau ta maua i kai ai 1110 te parakuihi, pakupaku ana nga korokoro i te kainga ai, a, amuaimi ana maua ki nga knri i rolo i te puku whakatakariri. K mcinga ana, ka aiuuaniu te Ingarilii, ka mania te wliakaaro, lie pono ana pea tenei, ilia lioki, amuamu ana maua i te kainga i te taro, mnri ilio ka kata maua ki le maia o nga knri kite piki rakau. Kia mea atu an i konei, lie iwi kino, he iwi apo lioki nga tangata o Tuiniata. Riro whakauaua mai te riwai liei kai ma o maua tangata, lie nui 110 a te ulu i karaugatia e ralim 1110 aua uiea kapaua. 'J'cna ra In ha»ga ! [Kei inuvi te rounga.J