TE NGAKINGA O TE OTI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 29, 31 January 1850, Page 2

TE NGAKINGA O TE OTI.

Kua mea ake matou kia tukua atu nga korero mo tenei mea whakatupu, mo tera mea whakatupu, kia wawe koutou te matau ki nga tikanga pai mo tera mahi, kia wawe hoki te wliiwhi ki nga inoni e r.apua nuitia nci e te tini. Ko tenei, ka wliakaliaerea te korero kite main i tera tarn i te oti. No te orokolianganga o te ao, tenei inea te ngaki whenua. Na te Atua pu. i mea atu kite tangata kiangakia te wheniui; a, kite mea, ka whakaponohia tenei tikanga e tehea iwi ranei; ko tc iwi nno ia e ata liaere i roto i nga raruraru o te ao, ko te iwi alio ia e wliiwhi kite taonga. I nga whenua katoa ote ao, ko te take ano tenei mo te malii whenua, ko te oncoue; ko te mahinga paitauga o te oneone. Ko tc whakapainga ote oneone kino, ko te whnkamimititanga o te repo, ko te whakaahua ke i nga one o pakira ana i te tarn kore o runga, me era atu malii penei. Ko te tohu tenei o nga

iwi e noho matau ana, o nga iwi c nolio kuare ana, Tera ke nga wliakaaro o te Pakeha mo tenei mea te ngaki-whcnua, ekore ia e mea, he matau te tangata, kia kitea ra ano te painga te kiuonga ranei o te oneone mo tenei tn tarn mo tera tu taru. Ko tetahi wahi, ko tc malii o te tangata, mo te matau kite whakainahi whenua kite tint o nga kararelie e motuhia ana mo tera tu malii. Heoi nei koa te malii jiai, te malii rangatira o nga iwi o te ao, no tua iho, no tua ilio, a, ka liaere toim tona tikanga, ta te mea hoki, ko te take te a o te raugatiratanga o ia iwi, o ia iwi. Ko tenei, kei mua atu o nga malii 110 a; ko te tiinatanga tenei o nga malii katoa. He malii [whakaora tenei i te tinana o te tangata. Ko te malii hei whakatika i tetahi walii o nga wliakaaro o te tangata. Ekore e poka te kino o nga malii o to tangata e ngaki mariro ana i tana whenua. Tenei ano nga kupu o tetahi rangatira mo tenei tu malii, ko Rata Honetana te. ingoa o taua ranga/ira. "Kite rue", ka kenio nga koura me nga hiriwa te ken", ki to mea ka mahue nga moni i hanga i aua mea ; ki tc mea ka ngaro te taiinona

ki roto ki nga roro o te whenua—ki te i mea ka ngaro tonu te peara kite takere : ote moanu; kite mea ka whakainutua i te hokohoko ki nga iwi kcke—ki > te mea ka whakahoretia nga mea ' rangatira, me nga mea e wha- ■ kapnia ana mo te kahua piata—ki te mea ' ka ngaro katoa enei—ekore te pai o te oneone e ngaro; ka ora nga iwi c main ana ite oneone; a, ka ora nga iwi e waiho ana c ratou, hei tail i nga boa riri. Na kaua tntou e miharo kite aliuwhenua o to naHiata tangafn ; otira, ko to tatou tenei e miharo ni, ko te whakarerenga noatanga o tera mahi—te mahi whenua e to naianeitangata, no te mea lioki, ko te upoko tera o nga main katoa." Me he mea, i ngoikore te tangata kite mahi whenua i te \\a i tuhia ai nga kupu 0 ißata Honatana ; me he mea i whakakino te tangata ki tera mahi; kua mahue tera ritenga i naianci. I Ingarangi, ko nga tino rangaiira hei whakaaro mo tenei mea; e tukua ana o ratou rawn kia taca ai nga tikanga pai mo to ngaki-whenua. Ite wa e nohoia noi e tatou e tara aua te tini kite rapu i nga tikanga nunui e pai ai te ugaki whenua; kahore he wa hei rite i tenei, mo te whakakaha o te tangata ki j te mahi ite oneone. Ho tini nga rangatira Pakeha c rapu tonu ana i nga tikanga e pai ai te one kino hei tupuranga kai—e rapu aua hoki i nga tikanga o puka ke ake tc pai o te oneone e moniona maori ana. Nunni te rangatira, ahu tonu mai kite tohutohu, kite korero ki teiui tikanga, ki tera tikanga mo te whenua —mo nga mea whakatupu. He mii to inatoii hiahia kia riro i a koutou nga nmtauranga tika mo tenei, tu mahi. K hiahia ana hoki, kia whiwhi koutou ki te matau o te Pakeha mo te mahi whenua ; e rahi ake ana hoki te matau o te Pakeha ki tenei tu mahi. Ka roa o mahi ana, ka roa e whakaaro ana, ekore ianei e matau ? Ekore e taea te korero ki a koutou nga ritenga katoa mo tera mahi: otiia, me kororo atu etahi i tenei wa, i tenei wa; ko ate roa oto akoranga ka riro i a koutou nga tikanga a tino pai ai te mahi-whenua. Kua rongo koutou, kua matau hoki, ki tc whakatupu ite witi. i tn kapano, i te kanga, i te puka, i te kelia, me era mea penei. Kua kitea ta koutou mahi tika i te witi; ae ra, he mea ano poke ake te pai o ta koutou witi, i to te Pakeha. Aua koutou e whakapehapeha mo teua; aua ra 'e mea kua tino riro tc matauranga i a koutou ; engari ano ra, he. timatanga kau tenei—ko te pareho kau tena, kei muri ano te kihu. Na te momona o te oneone i tika ni ta koutou mahi. Ehara teneii te kupu whakapouri mo koutou, engari ho kupu ako tenei;—he kupu whakakite i te pono, kia we te tahiui kite whakaaro i nga mea i tika, ai te ngaki i nga niara kua whelenr/itia- Kua kitea to mahi penei ki Hopa Taonc, ara, i kahu, i kahu nga mea a, ka hirorerore te tupu, a putututia noatia, i nga hanga o te whetengi. Me reira, whakareiea ana nga niara kua pera, a, kino noa iho i te tirohanga atu> liore he pai kite tangata, bore he pai kite kararehe. He niara ano iSO puhera witi i tupu kite cka kotahi, no te roanga o te niahinga ka heke haere, te tukunga rawatanga iho, he kore rawn. Ko a matou whakatnpato nnei kei pera ta koutou mahi. Kia matau ki nga mea e pai ana, mo ia maramn, mo in mamma, kei ruia noatia he mea i runga i te kuavetnnga. Ina hoki enei tikanga—ko te wahi e tupuria te keha, i tukua ra, kia kainga e te pirikahu, me rui tera ki tc pare ; muri iho me nii kite nti, kite tarutaru maori, ara nga taru penei mete parukuri. Ko nga mi-a penei te timatanga o tc r.gaki whenua, tera atu etahi. I kohekohia ai enei korero, lie mtn kia whiwhi koutou ki etahi o nga mea e tika ai to mahi whenua. Ka poto nei, nga korero mo tera mea, me whakahaere te kupu ki tc ngaki mo te Oti. Kei mini te roanga.