He hunga Tahae.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 27, 3 January 1850, Page 3

He hunga Tahae.

I mua ai e haere nui ana te tahae i nga koraha o Paranihi (te whenua o te Wiwi) o Heamane, o Paniora, o Itari; i tenei wahi e tini ana ano te hunga tahae e haere ana i nga koraha o Itari. Kihai i tino eke te tahac hacre koraha ki Ingaranii, otira, i te ran tau kua pahuro he tini te tangita penei ki ngu taha o Ilanana, whanga tonn i tc liunga haere hopu pit, a, tangohia akc nga inea. lie hoi--110 papai to nga tangata penei, he mea aim, kotalii ki tc hacrenga, he mea nno tokorua, lie mea ano, tokoinaha. lie tikitahi 110 a atu to ratou tahuritanga ki tc patu tangata; engari, he unirti kau i nga moni, i nga taonga. Kkore ano r.rou e man wawc i te mea c orunv'a ana kia kawea mai ki tc whakawakang', he lioro no raton ki tc 0111 a, lie mea lioki ka tnunua ratou ki nga nra otc koraha. lie aroha kc ano una ua kite i tun hunga e kaivc\ ana kia whakainatca, kihai a ratou liara i maharatia, no te mea lioki kiliore ratou i taliuri ki tc koluiru i roto i nga tahactanga. Otira, kua pahika nga ra penei. Ko te haere tika, ko te tiaki pai o nga I'orihimana, te kai [iitn o tern he; ko tc papai, me le holioro o tc liariata ki l'aranihi, ki Ingarangi, nga kai pclii o taua kino. Ka hacre ka poto te tsngata penei ki Ilenmane ; cnguri e man nei nno ki ctahi wahi o Patiiora, o Itari. Kei muri iho nei tc korcro mo tc tangata pera. I iiLia tau crua tckau ka pahcino e haere nn.i otohi tait : imariki tokorua ki Hom.i—lie Ingirihi aua tangata. lie katiohi tika ana tokorua kite pit. Tera tetahi roto whii nianu kei pahaki atu o tear 1 e hnerca ana c rain, a, vliu ana to raua haere ki reira. Kai an 1 raua i te wharc-wai-piro, a, tukua ntu ana ctahi kai arahi mo raua c te rangatira o taua wharc. No muri i aua tokorua ka tac tnai ctahi I'akcha ki taua wharf, a, pumpuru ana i te tangata. I lonoa kia hacrc ntu tc tokorua kua ki tain wliare kia watea he nohoaiiga mo te liunga hacre hou mai ; otii, kihai te tokorua i rongo ka paingiu (a r.iua mahi tc pupulii manu. Hangarcka an.i tetahi o to liunga haere hou mai—hangarcka ana kite rangatira o taua wliare, mea atu ana, lie rangatira noa te atu tokorua kua noho noa akc ki toua wharc, lie tamano ctahi rangatira nunui o Ingarangi. No te o taua tangata i te wliare, ka mii tona liari, k 1 whakapai tonu, lie whak'ipati tonn lan 1 mahi ki aua tokorua; lie milinro kau ta raua ki tenei, ka mea ran 1, he ritenga pea tera no tcra tu iivi.

lloa noa ka whakaaro rana kia lioki k ' • Roma. Ko te nia o to ra e liaerc ai raua i I whakaritca kin lincrc kite pupuhi nianu in; roto e liokilioki tonu nei r.iua, a, i te 2 o nga

liaora mo kawc niai to ram li iriata ki uwliare nohoanga, kia eko ai raua kia lioki.— Moc ilio, ao akc, ka mca raua kia kaua c liaerc ki tc pupuhi mauu, otira, kia tika tonu raua; i karangatia e raua kia kawca niai ti: liari.ua i te 1I o nga liaora. Taka noa tc liaora i whakaritca ui, kaliore kau i tac niai, e 110110 ana nga lioilio i te whirc, ko tc liariata e tokoto am lioki i reira. No konei, ka tono raua kite rangaiirao te wliare, tsmgohia mai ana te liariata me nga lioilio ka liaere. — Horo lie ngoi i te tangolianga mai ai, lioro lie ngoi i tc whiunga ai i tc ara aim atu ki Kom.i. Kiliai roa Ic haerenga, ka pcke ki raro to kai whin, ka ungo akc ki tet ilii o nga waewae o nga lioilio, a, roa nan c titiro ana. li ruaekc nga ki raro, e torn, he pera tonu ano ; liawai —n, ka tinia tc wliakatakariri, ka men atu tc tokorna ra, " Kati tou hianga, ki tc kaliore koe t liolioro tc whiu, titari ana ou roro i taku pi ." No te rongonga a taua koroke i enci kupu, ka whakahohoro i tc liariata, a, kiliai i roa ka tae atu ki Roma. U Itia ra nei nga raimuri ilio o tenci ka r.uigon a i toia liaerctii, i tukiuikia teUhi tangata i kitea ki taua ara, elma ko tctalii o nga tokorna 1 korerotia ra, he rang.itira raua. No te liopukanga o laua tan.jata, ka kitci, eliara i tctalii o tc tokorua, whakat.ikariii noa au.i t.ihae, koia i tukitukia ai. Kaliore, kua rite ke i te rangatira o taua wlnre, ratou ko ilsia talia: ki.i kah.ikina uu:i tokorua ki nga maunga, ki reira whanga mai ai i tc utu o 114 a wlianaunga, kia tae atu aua utu, ki tukua mai. Oiira, i he katoa 11 ratou wliak:tritcnga. Me lie mca, i Inert; rain kite pupuhi itc ata otcra i wliakari'.i-a ra —-111 c lie mca, no tc 2 o ngi liaon i liaerc ai to raua liariata, peuei, kna rokohang', a, kua kahakina. Nei ra, tuka rawa akc ki to 2 o nga hnora kui roa 110 a atu ki tc ara, kua taca tawhiti tc liaercngi. Whakavoa 110 a ana te rangatira o tc wliare i nga lioilio —whaka ■ roa not ana to kai whin o nga lioiiio—kiliai a tc Attn i tukua kia puta tc kinoo tau 1 liiinga otir.i, ivliakaorangia nna taua tokoru.i. Me lie in 'a i rokoliina taua lumga, kua riro ki ngu maun,a olc mamnvlienua, a, ka luku knrcre ki nga wh uiaunga, kia utua m li raua ; a, ko te taenga akc o nga utu nui wh ikahara ka tukm raua kia li icrc. Kite mea pe.i, kiliai nga wli.inaunga i rongo kite utu ite tono iga tuntalii, ka lioria ka tap ihia putia ra nei tctalii o nga taringr, a, ka tuku karero atu me tc mea atu, ki le kaliore nga utu e luntii, ka poroa tc kaki. Me lie mci, i man raua i nga taliae ra, lie mate tc tukua ja ilio ; inalioki, c iti ana to raua moni, ho manttivhiri raua ki tera kainga, i tawahi nga wliinaunga c nolio aii I,'wailioki kiliai i nui rawa tc tnonga o nga whan uiuga, lie kupu liangarcka kau tori i hoalu kite rangaliia ote wliare waipiro, otira, whakapono tonu ia, a, korcro tonu atu ki nga taliae, whakaae kato i ana r.itou ac, he pono taua kupu liaug.ireka. I taua wa ka rokokina kite arn liaerc atu i tto na tctalii rang.itira raua ko ton* ipu mircna lion. Knrapolia ant tc liariata e taut hunga lahae; he pupuhi tonu tc mihi o taua rangatira ra, i 011 a kope, pupuhi atu, puru atu, pnpuhi atu, puru atu, nawai ra c—puhia nni ana e tera, tu tonu ki le lioa o laua rang Mint i te liariati, n, iin'e rawa tera ; ko (e lane kiIni i mate, lie kainga nvila km. No to mutunga o te pulinnga ka tae mai to mca ralii onu i taliae ; no fona kitenga iuga in - papiku, ki tino w'.iakatakiriri, whete tonu n.'A k.irn, tnhuri atu ana ki nga 110.1, ka mea, " Na tclica o koutou to nialii pokanoa ki lu pupuhi i toku ngaroiig.i ?"

i (lore ho kiki o tana 1111113.1. Kua matnkn I' iv»:» talinc ra ki kupu o 10 ratou upoko. ' Ka inea ake alio ii, " He.ilia (en I ! Kaliore ■ lie kiki ?" Taliuri ana ia ki tctalii o taint . limijja, ka mea atn, " Ten i tail pu," kaliore, I koia raiva alio ; kiano i liemo noa te poa ole : liako.

Ivaivinga nui atu an.i laua niea r.ilii o ratou, " Kuarc kin.i! Hilar.i koe i to t lik.t mo tc in t!ii piiiei. Kua wliafcakahoretia c koe te rmva » o lioa i tenei rj. Kia kite r;» koc i 'an nialii, c poranyi! Ale lie me.i i wliakaoranjjia icnei waliine kua araliina ki iiijn nolioaiiifa, peaei, ki i nui una am iv»a ntu o tona in >k in, 1110 tona lnkim:a a'n. Titiro rn koe ki ion nulii. lie liikiri ouei mo te maim mc koe lio!<i, k i Wailio nei ion tinani kia kiinga, ka kainjja iiiiatahiiia koni.i nianc-i etc kalm—llaere fit, e mate! me wai--110 tonei lici tamr 11110 te lini, ki.i kana e pokanoa, makii alio tc kii])ii, katalii alio ka pnpulii! ' N'o te ivniluiiija o enei knpu, ka ai\> te kopa o laui koroke, lakoto ana laua taliae ki lua waen-nc o 1115 a lio>. Ka ara ano te p:i o Una tan jam, elma c 111 in toon te mi o

tetalii o ratou ; olira, kaliore lie liri, no reira ka tatu le vapavapa o taaa pn. 1£ koierolii an 1 kotalii iaii,'atira hoi 1 i kiliakina ki ii£a pera i.i, i rrii 1 ka'm 11.5 a hoa o tana me a ratou pit.

E haere ana nga hoia i mua, i muri tatal iiuii tc Kanara, puta whakarere mai' ana ana' tahae, kahaki lonu atu te hunga ra i taua rangatira. Kihai matou i ata rongo kite tukunga iho o tenei meatang.i, e mea ana matou, i patua katoatia ana tahae, a riro mai ana tc Kanara. Kati i konei tc korero mo te hunga tahae o Itnri ; cngnri, ino amua atu me korcro ki tc liunija tahae o Hcamene.