KO NGA PAINGA O TE PEKE TIAKI MONI, KUA OTI TE WHAKARITE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 14, 5 July 1849, Page 4

KO NGA PAINGA O TE PEKE TIAKI MONI, KUA OTI TE WHAKARITE.

(He roanga no tera kua taia.) Na, ko etahi, e maka ana i o ratou moni ki roto ki o ratou pouaka. Ko te pouaka e tu kau ana ki roto ki tona whare maori. Ko wai tohu ai, e pai tonu te takoto i reira, e kore e tahaetia e te tangata 1 Ka rongo te tahae, tera kei te pouaka o mea, etahi moni, ekore. ranei e minatnina ona ringaringa kia kapohia mai mona? Ekore ia e titiro kite wahi e ngaro ai te tangata nana te moni 7 Ka ngaro, ekore ia e haere noa atu wawaliiai ite pouaka? Tango ai i taua moni mana 1 Tena, e matau ranei tatou kite haora, e pula ai te tahae ? He aha hoki te pouaka maori? he mau pehea tona % ekore e pakaru noa iho ite patiti, ekore 1 ekore e riro noa atu ona kai o roto! Na, engari te Peke nei, ka takoto pai te moni ki roto kite ao, i te whare ingni o te Kawana, e tiakina tonutia ana e te hoia, i te po. Me aha e taea ai ete tahae ? ehava itc tanu noa iho, ehara i te whare maori, ehara i te pouaka maori e tu kau ana i roto i tt: whare e moea tonutia nei e te tokomaha, kuhore, i roto ano ite whare tapu. Na, ko tetahi pai hoki tenei o te Peke nei ekore e riro o koutou moni i te tahae. | Ko konei pea te tokomaha o te tangata i hohoro ai te hoko i o ratou moni. He tupato na ratou, kei waiho noa iho, a riro ana i te tall ie. Koia te kawe ai i ana moni kite kninga takoto ai; ka wliakaaro ia, EI ka riro te ulu o taku uaua, ite tangata, te tahae I Ka ngaro te utu o aku kai! Ka haere ahau ka hoko

katoa ki tetahi mea maku, kia ora ai te ngakau, kei waiho lici whakararuraru i ati. Heoti : ano, hoki 1 Ka riro, poto ati!, poto atu, kite i hoko hangalianga noa ilio. He wehi nona ki 7 te tahae. Na, katahi ka whai tikanga mo te tangata pera, ka rite hoki he takotoranga pai 1110 una nioni. 3. Tenei hoki tetabi pai o te Feke nei, i mea ai ahau, kia homai i nga taonga o o koutou moni ki konei; koia tenei, kei tcaiho hei 1 tohakawai i a koutou. E mahara ana ahau,k» ' te mea tenei e riro mai at nga mea katoa o te 1 ao, kite hoko, ko te moni. - E marere ite ta--1 ngata ana hanga katoa mo te moni; koia ahau ka mahara nei, kite mea, e nui ana te moni o tetahi tangata, kei a ia e takoto noa iho ana,, ka tupu te whakawainga rnona. Titiro ana ia ki nga mea, e ahuarekatia ana ete ngakau maori, ka titiro ano ki nga moni e ' iho ana; na, ka minainina atu ki ' ka kumea e te hiahia, heoti, ka whakaae te : ngakau ka mea, "ka hoko ahau i te mea maku, i te rama, i te puremu, I te aha ranei, he moni nei hoki taku hei utu." Katahi ka hoko atu, ka timata i tana kai i tera kai, me ona mahi i era mahi. Heoi ano hoki, kua toremi, kua taka kite huarahi e tika ana kite mate. Naona moni ia i arahi, i whakawai. Mehemea, kua kawea ketia ana moni kia tiakina e te tangata, kihai pea ia i torao ki tewhakawainga, pa kau mai ana te hiahia ki tona ngakau, me aha e rite ai? kahore nei hoki ana moni hei utu i te mea he, i hiahiatia ai e te ngakau. Na, ka pahemo atu tera whakawainga. Koia ahau ka mea nei,. kaua e waiho to koutou moni hei whakawai i a koutou, hei kukume i a koutou ki tewhare kai rama, kite puremu, kite whareinatakitakti akaro o te pakeha, ki era at it mahi he ranei. Engari, kia tupato, kawea nga toenga utu o a koutou mea kite Feke takoto ai. 4. Na, ko tetahi pai o te Peke nei, koia tenei, ka nui haere te moni. Kua ki atu hoki ahau i te timatanga o te pukapuka nei, ka malua nga moni e nga Kangatira, kua whakaritea hei kai tiaki, ka hokohoko, a kia riro mai ano tetahi atu moni. Khara ite mea, kia whiwhi ratou i tetahi utu mo ta ratou tiakanga, kahore, e kore ratou e mea, kia utua ta tatou mahi, he mahi kau hoki ta ratou, kite tiaki, kite hokohoko. He aroha no ratou ki nga tangata rawakore, ki nga tangata kuare* " maumau noa ana i o ratou taonga, i whaKarite ai ratou i te Peke nei, kia toe ai, kia nui haere.ai, te moni o nga kai mahi. Na, ka mahia nga moni e nga kai tiaki ka whiwhi i tetahi utu, ka riro te nuinga o te utiii ki nga tangata nana nga moni. Kei he ta koutou whakaaro ki tenei, kei inea ko te utu anake pea e hoki ki a koutou Huaatu, hoki ana te wahi iho atu ai, me tona utu ano. Kote utu, ka rite ki nga marama, ki nga tau ranei, i takoto ai nga moni i roto ite Peke. Ma korero koutou i te whitu o nga ture o te Peke nei, ka kite ai koutou i te ritenga mo te nuinga haeretanga o te inoni. Ne 1 Kahore he pai ote waiho kau. Kic hai ate Karaiti i whakapai kite pononga, na<lia tona taranata i tanu kite ivhenua. Engari nga mea tokorua, i mahi i o raua taranata* hoki raiva mai to raua Kangatira, kua tekau o tetahi, kua wha to tetahi. Heaha koa, he kupu whakarite tera nate Karaiti mo nga mea oTe Atua; e rite ana ano tetahi wahi ki temea nei. Ekore ahau e mea, ka pera te nuinga haere--tanga o nga moni me nga taranata e rima, kao, ka iti iho ano, otira, engari tenei i to te waiho noa iho. He tino kore raiva hoki, to te waiho noa iho. Katahi pea koutou kafnea, E! "ka nui te «itaromunga he iti ieputanga." He aha koa, e hoki katoa mai ana te moni i hoatu ai, me tetahi wahi utu ano hoki. He aha te iti ai ? ♦' Iti ana ! e iti ana ite aroato o Taiatea Iti ana te utu, toe ana te nuinga! iti ana iru?nga ite takoto pai !i iti ana kite rongoa!, Oti engari te waiho noa iho 1 He aha-i tepai ? waiho iho nga tinaku, aua e whakatpr ngia, ka tupu te kai t ka ura te tapgata? ka hua au me whakato ano, te tupu, ai. Waihoki, ko tenei, ko te moni, waiho noa iho ekore e whai tikanga, tena, ka mAhia, ina, katahi ka nui haere. 5. Tenei hoki tetahi tikanga pai o te Peke nei; Kia kake hoki te maori. Ko te mea hoki tenei i tino hiahia ai matou, nga pakeha, kia, kake koutou, kia whjikatiipu rangatira hoki. Kei whakapono koutoli, kite horihori o etahi,. e inea ana, he tango i o koutou kain£a\ he • whakataurekareka i a koutou te mea ihlwre mai'ai a te Kawana, me nga Pakeha katoa neiKahore, hore rawa: Ekore tenei whakaaro e kitea e mat on. Huaatu, e mea tonu ana ate Kawana, me nga pakeha rangatira katoa, kia kake koutou kia whakatupu rangatira hoki. Tena pea koutou te mea na, me aha e kake • ai matou Tenei nga tikanga e kake ai koutou. Korerotia ra. Kei muri te roanga.