Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 14, 5 July 1849, Page 3

I tera Nupepa a tatou tukua ana ki a koutou etahi o nga tikanga kino o te hokohokonga parau; i tenei wahi me tuku atu nga korero whakaoho ngakau, me nga kolmru ininui o te hungti lioko parau ; kia puta ai to niton walii ; kin ova ai ratou, mo a ratou kaipukc i te kai am.

Paukmotanga o xga I'akau i: onq k.u;.~ I to tan 1830 i kitei ntu tclilii kaipukc rciva run, c rererc ana i te taha-tika o Aivhirika—ko Ilpmana te kai whakatere, lie maia tana koioke. No Ingarangi ia taivjjata ; i hacrv tc rongo o Uomana, puta noa i to tulia-tika, a tae noa ki Ktipa. 'J'c men i haerc ai tona ingoa, tie maia nona kite utauta i parmi liei lioko mona. Tokorua nga tangata : 11a vaua ake tc Kaipukc—ko Hawana te ingoa ' 0 tc kainga i nolio ai, lie Ingarihi tetalii, he i Paniora tetalii. Ivia 0110 ran - i 11 i taua )iukc, kua tekau nga rercnga o llomana—erinia nuno wangumangu i whakautia j e ia ki Kupa. Tekan nga repo o laua puke ; j etoni tcknu o nga hoe ; c 0110 tekan o te kaimahi o runga; a, he pera mc to kai-whaka- , tere tc tokomalia o ratou, te main, te tahie, I me tc hopoliopo korc. Armnia ana taua pu- ; he, c tetalii puke manuwao Ingarihi, tahurila- , nga iho, kckcriana, a, mum rawa iho, tnrepa- , repa kau ana nga whakaheke me nga ra, o tc : JManuwaO) puarearo kau ana nga papa i te | kainga inata, roa tata iho, totoliu ana. Wha- j kamaiautauria ana tc hopu o taua puke ki tc poti o tetalii atu puke mumiwao ; otira, kilini 1 taea, a lie tokonviha te lumga i nga poti'i nrtatc. Puta ana nga rongo o to Montana re- 1 renga ki tc talia tika ; whakaaroa am kia hopukia ia, kia kitca ai taua I Kir a ; kia kitca ai nga Parau c kahakina ana cia. AVliak<iritcrit6 nvirire ana tc kai nru; a, tuku.i ana ia kia uta •i nga parau, kia rerc. Kilmi taua puke i toiengi ntu i tc talia tika' ka kitca ake e te kai whakatere te kai aru. | i E torn nga kaipukc Ingarihi, kotahi' puke I Marikcna i'reira e whnnga ana, ka wliaknaro 1 : "ia ckorc tona piikc c puta. Me [he men, ka , oma i tetalii ka man i tetalii. Ka hncrc ka , po, ka tau tonu nga kanohi o IlOmruiu ki nna [ kfli-aru. Kihai i roa, linitii pu te pupuhi o tc i "linu, 'mftrino ana tc moana," a, manu noa te . puke uta parau. Whakaugalioro pun a 110L tiiana i nga" pnngarehu o tana ka-; ka nnm- ; ninu, ka moa, " Kkore tenci e pii— meakcto - ratou.'poti tae mai, kiano i.atea." I tenei - mcatanga ana, kata puku ana ia. Ano te ki- • no o nga kanohi, rerc ana te tnataku. 1 pes net te aliua ine to te tangata c whakaaroaro ana ki tciahi kino mona. r Tekau nga hoe i lukua ; a, ka nekenekc iti - tef kaipuke i te moana. Pouri hacre ana, a, r ka watca te walii hei whakaarongo mo te tai ngata ras Ko tc mekameka o tc puuga nui i whaka- , nmrokia-hacretia i tvaho t tc kai-ahi o tc puke e —i tc ihu, a puta noa ki tc kci, tetalii talia, >1 me tetalii (aha. ana nga tnnpoki o r tc Kaipuke, tukua ana nga niangumangu ki

runga ; u pu te ui:mnga o ki tc (akakau ringa. I!u riiou ki 111113 a ka a to ta to iiiiiwiva, k ;>ni 1 e titUo. — E olio to aroha <1 l<- r 11 nfA i;i ki ;i r.Uou ; tena ko te waa'na kin-i o iiu mil:', liariS lia arolr.t. Ko rg.i in.:: :11110k limmki to ti.vikan o Io ringa, Ii a:vi ki !i' ni'.'kamck 1 11111 ote kaipukc. lie i.ia'ii \v!i:i!;aroi il, o.ii:i, i nga liaora e wha IiOO o !i.;-a Anliiri;< 111 i tu--01111 ki to kaialii o ti* >1 :':c —■ taie ci iln, lia wa'iine et.ilii. Ile ;v.i:v»a i t.' pi.;> ote niokimelci, ko to p'rr; 1 km i li.'iv:; !:i to v.inkalicko; koratoalna 11i hr m.:'; lawka, », 111.1mae ana ratou i to t^ii.il o :a ia hum, 111.1mae ana lioki i te kino o ia r... »:i iuraivn. Tirqtiroliia an 1 e ilo::n:v: U 1.1 nuija o i.i tmgata, o ia ki ;o 1:1'" ka:.! ;!c 1 iiui.—■ To otinga o tenei", ton >:i ana ki.i tikina ma r.ikau nohoaivra o maug.i n.tn.ol ; ukaia ana kite tapau, riagiliia an t!i j !i->: 1 lui v.-li ikataimali i, !i Ink '.' a;a kia totoim kite moMia. Moake tnkiri to a: i, k:i oii to malii o Ilomlni. llcoi nci ng* toiiii <> to Ilomana. liara i too, ko nga luangum m;u i lieroa ki tu mckaincka. Talmri ana a iloni mi ki to tnlii niete o tc puke, kata ana ;•< a, me 1 ake ana ia ki le reo l'aniora—"E! tangoliia tctaiii to'.:!. !i">c;c ki to iim.' Sloake pea puta te li:ui. Yl'iia'iarnngn ki to niakaiiga atu oto kupit ; !;a nvyn Uoe i ie kupu, poulukia tc ivliakaiicke." i I acre ana to tangata ra ki le ?lm ; tiro--tiro noa ana a flomana i ro'.o i tc potirita!iga„ te kitea atu lie men. iMoa nke nna ia,— " I'jkoro ail e pai kia liro atu i an liana noi; olira, ekore e laca to talari to nonga ake. E ! tc matau au kite wa'.ii o nga kuri c nianu ana." I reira pu,.ka rongo ia i te xvliborotanga o tetalii rcpo; muri atu l;a .tetalii, aka t nigi tetalii iko atu. Ilckaraiigaranga tonoL 110 nga k<ti-aru. -Mea ake nna a flomaui, " Knti nci, hoc matau au ki to koutou niaminga.', 1 WhakanuKi alia te rco i konci, ka mea, "K! e watea ana koutou ? Jlcakc i;\ tatou pangia cto liau." Ka nioankc le kai tatari, —" Ao, ka rite!" ■ Itoaroa ilio, ka toki nga ra i tc liau ; a,' rere ana te puke ra. ' Talmri ana a [loinana ki tc ' tangata'i te urnngi, ka mea atu " K liia ra xvlianganja tci liolionu 0 te wai nV'i ?" iMeiko ana tetalii, " Eriina te !;au whan--, ganga." iMeake ana Ilomana, " Kati to lioliomi,", a, liaerc ana ki tc iliu, kite lirotiro i nga mangumangu i liuaina e ia te " lira mekameka." Tare noa ana aua nmngumangu i voto i nga liaora malia, i wliakatnolmtia ai o ratoutinnna ki nga knrupac o to kaialii. Ka kalia i konei te liau, mouliiti ana to puke parau i rnngi i te kate o 10 lai, ano o koe, auana! Karanga una a I loinana ki ana tangata; a, liuiliui ana fci-tc p ipa runga ote puke, horeraive lie olioolionga ki nga parau e auo ana; horeraiva lie nlni.i mam 10 o ratou 1 to otinga ai o te tikanga kino tvhakaliniM o Ilomana. Karanga nna a Ilomana i konei, " Ekoe, o aloa ana Rica atu ana tetalii, " Ac, cmara." 'J'ifotiio am a Ilomana i 1 konci, ka kite ia c vvawa 011 a tc pou.i, mcako takiri mai te ala iti. I'arare ana to walia o Ilomana i kiiiici, ki mea—" Taia !" Kotalii ano tangilianga o te toki i I'.mfnli.i, pohtitu ana te wai, keko aua tc inckaiuol:a i te takanga ilio i te puke, a, kotalii auetanga nui—ko to tangihanga wliakamutnnga ia o nga Awhivikana i kolnirutia. l.ihai wlicau, unit 11 pn, 000 ttnigata i tuim piuiga, me to mekamcka i totoliu ki nga wai liolionu o to iiioana nui. I teaonga o tcra, ka mau.taua puke parau, otira, kaliore lie tohu i kitca ai, ho puke parau ia; no reira, tukna ana ki 1 rere noa atu. I aua wa e koro e tangoliia te kaipukc, kia kitea ta ano lie parau to runga.