HE KORERO HOIHO.
(He roanga no tera kua taia.) Kua kite katoa koutou i nga tikanga whakamate o te tutu, me ka kainga nga karihi e te tangata, he nui te kai o te hoiho ngaro i tc hiakni 1 nga tamtam mala, niakuku, ka penci tana mate me ta tc tutu kite tangata. E moa koutou kia nui te niahi o to hoiho i tetahi rangi, kia roa ranci tona haerenga, katta e tukua atu kite ata ote rangi oto haerenga ki waenga ranci o tana haerenga kei whangainga ia ki to kanga ranci, kite pare ranci, ki tc oti ranci, engari nic whangai ia i tc rangi i mtia nut o tana haerenga, Ko tc kai c whangaia ai ia i te rangi i .uni.i atu o tana haerenga, he i whakakaha i a ia. Ko nga kai e whangai ia ia i tc ata o te rangi haerenga, i waenganui ranei n tana haerenga, he whakiinianawamti kau i a ia kia kaha mo tetahi wahi iti, he whakaweriwcra i a ia i tana mahinga, engari me waiho kia tu i intiri iho o tc kainga. Tetahi tino tikanga mo te hoiho, kia or.i ai, kia titiro ki tetahi wahi ruin iiiona i nga po niaekomulitnga haerenga, kotcialii whariki pai hei moenga mom. Ko to tiui o nga mate e pa nei ki tc tangata opa ana nno hoki kite hoiho. Ko te hoiho e whakamahia aim, ka waiho atu ki tc koraha hacre ai c mahana ana ia i nga po mackc, i te haerenga loiiutanga, otiia : ki tc hcrca ia c kore iac mahana. Ki tc men ' ka hcrca noatia te hoiho ki waho i tc mnt'inga haerenga ki nga wahi matao, ka kore he whariki hei takotoranga mona, tcna pea c mate i te mackc ranei, i tc kohu ranci, me tc tangata ka mate, me pena ana tana tiakanga kore i a ia. Ko tc hoiho kna ngengo i to roa o le haerenga ka tac wcrawera mai ki to kainga mc miri katoa tana kiri kia ma i tana taenga mai, ka titiro ki ana waewac, na ka whariki i ctahi kakait witi tamtam ranei, rarauhe ranei ki tc wahi ritrti, pai hoki, hei moenga mona, kia tino tupato kei waiho, i tc wahi maku panga hail, makariri ranci. Akakoa nui tc tutu oto hoiho, kite moa ka atawhaitia tomttia, ckorc wheau ka marie. E atawhaitia ana nga hoiho o Arapia i nga tail c kttao ana, c ona rangntira, rne ona tamariki, a, ka kaumatua akc, ka whakahokia tana atawhainga, ki tc nroha. Kotahi ano whare, cnohoai nga Arapa.vatou ko nga hoiho. Ho mca ano ka waiho te kaki o te hoiho hei iiriinga mo te kai eke, a, e takorohta noatia ana c te tamariki, e kore e whara. Me he men c taka ana te Arapa i tona hoiho, a ckoro e ara ake i tc mate i a ia, ckoro to hoiho c haere ko, otiia, ka tu tomi i reira tangi ai kia t.io nine ra ano tetahi tangata ki te whakaara i tona rangntira. Mc he moa ka moo te r.mgatira o tain tu hoiho ki ivaenaa koraha, ko rcir.i tiiki ai; a, kite mea ka haere mai tetahi atu tangata, karnrchc ko r« nei, ka tangihia e ia, ka ivinkarnhia hoki c ia tona matua. 110 mea am tenci, kia rongo ai koutou ho mea tika te atawhai ite hoiho. E mat tu ana nu, e aroliaina Bin o koutou hoiho, oiiia, kia pai tc tiJki, mc wiungai, mc mttkiiiuiikii, 11:1 ekengia, mc tuku ki to wahi mahana i n ratou, in a in itao, ina ua. E tae.i ana tc whakararnta i le hoiho, in t.-itigohia i te itinga, e rongo alio i te kaiwu.-a o tana matua, in i ivliakaliu i inn te ing'ia ; a, ck«;-c ano to hoiho e nsjaii, ■• w!i;m:i, c Mm.--
pekc, ua t(! kino o to hunga, hoilangotango i a ia. N;» tctalii rangatirn liacio atti ki Arabia tcnoi korcro, mo tc arohaonga tangatn o ruira ki a vatou lioiho, a, tc panga • to pouri ki araton ina hokoa ki tc langala nga lioilio. Tukaki pu tana rangatira i ict.thi Arapa i runga i tona lioilio c liacrc nna; auo tc pai o tc momo, aue ! 'lliininric kau ana. Knkopikopiko taun Arapa i runga iwna kuri,i|)Miaki atti o to tatau o tc tcncti t; latin rangatira (no Tugarangi,) he nica pea kia tiroliia ntu ai. Mca ntii Mia to rangatira ra ki ato Arapa kui hokoa tc hoilio. Ka mca atu oto Arapa " Kia hia, ki tan whakaaro?" Ka mca atu tc rnngatir.i, " Koi nga tau te tikangu—rapca kiia pnhika i tc rima (" Ka mca tc Arapa, " Tona, karnnga ano." Am) ko tern, " Ewlia tan." Ka kata i konei tc Arapa, ka mca alii, " Tiioliianga nilio." N» to tiiohanga o tnua. lioilio, ka kitca kiliai i nlo tnka ki tc torn (> nga tnu. Ka ata kitc.i tc pai o to momo r tana tirohmign, n, karanga nna to rangatira ra, " Kia rim i tc kau puma m<» id kmi." Titiro.ana tc Arapa ra i nga moni i wliakarin inai, otira, kiliai i tanga atn. J'- rawa korc ana taua Arapa—ho mca tarcparcpa.nei ngi kaknhu—c ngaua noatia ana 1c wahlue, mo nga tamariki etc liia kni—me langohianui moni etc Arapa, ka wlmi tapnga ia, a inato noa, no tc mca hoki, lie wlienua rawa korc tora. Ka mca atn te rangatira, " Kia warn to kau paiun." Ka kata nkc rno lu lingata ra, ka mca ntu " Tcna ! whakakakea." Ka karanga mni (era, " Kotalii ran." Oiui ana tc matonga otc Araju. Muri ilio ka wlr.ikakcaka ki nga ran paima c'rna. Ka mca ilio, tc Arapa i konei, "E pii ana! otira, lie main in, wliakawai tan, i aliau. He tangal i nni koff —he tangatn wlmi taonga. lie tint o lioilio, mo o niinra, n, e mcinga ana he nui to luiriwa mo to koura." Ka mca iho nno, "He hiahi i tail kin rim taku lioilio i a koc, kia rongo koo —okoro tuku -kuri c tiikua ntu mo o t intja katoa." Alarcru kau ano cnei kupu, ka poke ntu ki tc tu.ira o tona kuri, inhuri rnwa uko, ngnro whakarcro ana i te tirohanga ntu. (Koi mm i to roangn.)
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18490412.2.13
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 8, 12 April 1849, Page 3
Word count
Tapeke kupu
1,051HE KORERO HOIHO. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 8, 12 April 1849, Page 3
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.