Ko te taenga mai Kapene Kuku.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 3, 1 February 1849, Page 3

Ko te taenga mai Kapene Kuku.

Ao ake te rangi i te whakahokinga o nga tamariki ki uta ka rere atu a Kapene Kuku i kona. Tapa iho eia he ingoa mo taua wahi ko Poverty Bay, (ko Te Wanga rawakore) ta te men kahore tetahi o uga uica i kimiliia e ia i riro mai i a ia i kona, ko te Oneroa te ingoa

maori. Ka marino te moana, tan una iho taua kaipuke ka lioe mai etahi waka tokoniaha ka tatatata kite kaipuke, otira kaltore i rougo ki nga karangiitaiiga o Tupia kia liaeremai ki runga kite kaipuke ki ana kiauga <: kore ratou e wharawharangia e nga tangata o runga. Ka puta mai telalii waka i Turanga, tokoivha nga tangata o runga, kiliai ratou i titiro ki nga waka c tau ana, otira hoe tonu mai kite talia o te kaipuke, ka tonoa kia liaeremai ki runga piki tonu ake. No te kitenga o era waka i teiiei ka liac mai koki ratou, na kahore alio i tavo ka witu nga waka e tan ana i te talia o te kaipuke, e lima tekau takitalii nga tangata o runga. 1 (o:\tu noatu e liga pakelia lie lianga. 1110 ratou, otira kiliai i ngata o ratou puku i te. 11 ui o ta ratou liialiia ki nga mea i> nga papakelia, koia i hokona katnatia ai nga mea o

i runga o a ratou waka, kakaliu nei, hoe nei, aha nei, alia nei—c rua nga patu pounamu i kitea e nga pakelia ki runga ki enei waka. Mini iho ka ui atu ratou ki nga tangata maori, ino nga tauiariki kua ahatia ranei, ka ki mai te tangata liana i piki wawe ki luuga kite kaipuke kei nta ano kei la raua kainga e. noho ana—ka ki mai hoki ia i rongo ratou ki te koieiiilanga o aua tauiariki kite atawhai o nga pakelia, kite ni\Tki o nga mea lioti o rui nga o te kaipuke, ko\\atou i hoe mai ai ki i runga, ka tono hoki niton i nga pakeha kia hoki atu ki ta ratou turauga tanliito, ki tctahi . kokomtauga i tahaki inai ranei i toliutoliungia e rato.., otira, kahore a Kapeue Kuku i pai, i mea ia kia haere ia kia kite i etahi atu wahi, he ivliakaaro hoki nona tena tetahi turanga kaipuke pai e kitea e ia. No te tawhararatanga o te ra ka hoki atu nga waka ki uta, otira e torn a latou tangata i nialiue ki runga ; 110 te kitenga o nga pakeha i tenei ka kaiangatia nga waka kia hoki mai kite tiki mai, otira kiliai i rongo. Ka rapurapu nga pakeha ki tenei, otira i rapurapu raua ratou kite alma o nga tangata i whakarerea, kiliai i pawera, lie waiata tonu, ke kanikani tonu ta ratou mahi a ka kai i ta ratou kai, liioe inarire aua. Ka pa ka puta te liau iti noa iho nei ka rere atu te kaipuke whakarunga i walio lata atu ano o te whenua lio te weherua ka tu ano,— Kua maliue noa atu nei te wahi i tae mai ni nga waka, no te kitenga o nga tangata maori i teiiei i te aonga o te raugi ka pouri uoa iho ratou ka ha.tiamlo ratou walia kite tangi, me te heke nga roiuiata. Ka whakaiuarirctia ratou e Tupia, ka puta ! tc hau ka rere whakarunga ano te kaipuke. I Maringa nui i konei ka hoe mai nga waka e. rua i uta, a ka aim mai kite kaipuke. no te | tatanga ka mutu tc hoe, ka pouri nga tangata maori o runga o te kaipuke- ki tej nei ka karanga atu ki a ratou kia haere mai, ka ki atu kaua e wehi i uga tangata o runga, e hara ratou i te iwi kai tangata —ka wliakapakehatia enei korero e Tupia katahi nga pakelia ka ivliakaaro lie pano pea, e kai aua enei tangata ite tangata. Muri iho ka hoe mai tetahi o nga waka kite taha ote kaipuke, kotahi te koroheke i piki ki ruuga, he rangatira pea, mete pai o tana kakaliu, mete pai hoki <» tana r.ilcau lie patu paraiia. Kahore ia i ro:i ki runga ka haere, a ka utaiua atu nga tangata i whakarerea kite kaipuke. No raro iti mai tenei o Waikawa, o te inotii ctu ano i waho oTe Mahia. Tokomaha noa atu nga tangata i kitea e noho ana ki runga i taua motii, e titiro ana mai kite kaipuke, no te takanga ote kaipuke kite wahi papaku ka kite atu pea ratou e raruraru ana nga tangata o runga, ka hua pea ratou lie niataku, a ka wakareivaia nga waka e rinia ki tonu i le tangata rato katoa ratou i te rakau. Ka hoe mai ratou tata tonu mai kite kaipuke, ka alma liri ta ratou ahua ka pakaua ka wakakakapa i a ratou rakau. Ka wehi nga pakeha mo ta ratou poti iti e wakatatu ana, ka. puhia tetahi pu maori ki runga ake i a ratou, kiliai ratou i oho i tohc tonu, ho konei ka puhia tetahi pu repo ki tahaki o ratou, lie inalia nga mata ririki o roto, engari i teiiei, no to ratou rongonga i te pakutanga ka inatika katoa mai ratou ki lunga ka hamaiiKi. muri iho ka huihui i a ratou waka ka korerorero,kote hokinga mariritauga atu. Ka taka te kaipuke lei Ilia i Waikawa ka mate te hau ka tnkua te punga ki reira. K tu aua ratou ki reira ka hoe mai nga waka e rua i uta, kotalii waka i rato nga tangata i te rakau, kotalii he waka hi ika, tokowha nga tangata o runga, ka tata tonu ratou kite kaipuke, korerorero ana ratou ko Tupia otira i liori ki taua tououga mai kai piki mai ki runga kite kaipuke, ka maka atu etahi lianga mo ratou i tc kaipuke koa rawa pea ratou ki a ratou mea, a ata haere matire ana. Ao ake tc langi ka rere ano no te ahia'ii ka kite atu ratou l tctahi wahi tuhcra, ka reie atu ki reira ka wliaia ratou i tctahi waka mil hokorua nga tangata o runga ahakou kahore i man te kaipuke ka pukanakuna ratou, ka wa-. •

kakakupa i u latou rakau. /' No u> ata o hat-re atn ana nga poli e »iitr,.k i ilia ki to kimi uai iiiaori ka kilca mui uija

, waka tokomaha e hoe ana mai i utn, ki tonu i i te tangata,no reiia ka puriitia nga poti i Muri ilio e lima o enei waka i hnilmi kite , korero, na k.t aim mai kite kaipuke, e wha • tekan nga tangata o runga, muri iho i enei e wha nga waka. Ka tata mai nga waka o mua kite kaipuke, ka turia tcngeri o ruuga, mete wakakakapa i a ratou rakau. Ka metia a Tupia kia korero atu ki a ratou, kia matau ai ratou he vakau a ratou o runga o te kaipuke, he watitiri te tu ngaro noa iho katoa ratou a kia kite atu r-tou i te kalia o enei men me pupulii i tet >lii ki tahiki o r.tou eng'iri kite tolie tonu r.itou, ka puhia atu ki a ratou a no, 11:1 ka pallia tetahi pu repo ki tah'ki o ratou, ka rongo ratou i tepiknt ng ; i, ka kite hoki i te i.lii, ing 1 111 ita itu kite wai, k« wehi, ki u ua ti ri-toii hoe kite t *huti, otira, k 1 k--ranga atu 11 Tupi Iki a r ton, kite hoe rikuii kore tetihi wak>, ka at -wh iti 1 ng:» tmgata o runga, k 1 hontu nga r. kail o tet :hi o ng 1 waka ki runga ki tet hi, ki hoe mai tern ki tc t« o te kaipuke, kn hoatu 110 -tu nga p.ikeha he hang.i 1110 ratou, km piki 111 i alio ratou ki runga ki tc knipuke, mei kore era w >ka te hoki nisi pukana ai tutu ai, kiriri ratou njji t>ngita o te waka i h ere mariie mai ki tenei, a taro iho ki hoki k itoa ratou.