Kua u mai a Wikitoria ki Akarana, i rere mai i Poneke, ka pouri te rangi, mangu kerekere te ra, he rongo wawai no runga, kua ngangare nga tangata maori, me nga Pakeha, kua mate tetahi, kua mate tetahi. Kia tatou, kua he ngatahi, ki to teTangata me to te Atua ritenga, otiia ko nga mea katoa o te ngungaretanga i hinga ai nga tangata maori me nga Pakeha, kiano i tinb rangona; e rapu ana matou kite take o tenei ngangaretanga. Ka tonoa e te Kawana e tahi o ona Rangatira ki nga tangata maori kiarongo ai i a ratou korero, kia tino mohio ai ia; taria e tatou, kia tino rangona te tikanga mete pono o tenei pakanga. Kei meinga, na te tangata maori ra nei, na te pakeha ranei te he. Ki a tatou, kua he ngatahi, kua maringi te toto o tetahi o tetahi, he mea wakapouri ngakau te wakaheke i nga toto o a tatou hoa tangata. E mea ana nga tangata maori me nga Pakeha he oneone te putake o tenei pakanga, e rua te kau nga tanga-
ta i hinga, he mea nui te oneone i te tangata ? E mea ana nga pakeha o Poneke, kua wakaae a te Rauparaha raua ko Rangihaeata kia te Peina raua ko te Karaka kia wakaritea te oneone. Otia oho ana ate Rauparaha, haehaeaana ngakara, turakina ana nga rakau tietie, tungia ana nga ware o nga kai tuhi wenua, peia ana ia me ona tangata; no reira i haere atu ai te kai tuhi wenua kite kainga o nga Pakeha kite Kai Wakawa, mea atu ana ki a ia he teka ta te rangatira maori korero, "me waiho kite kai wakarite oneone." Ka liaere te £aiWakawa me ona tangata, kia mauria raai a te Rauparaha raua ko Rangihaeata kite Kainga o nga pakeha, ki reira rapu ai i a wai ranei te he, i te tangata maori ranei, i te pakeha ranei. Otiia kihai raua i wakarongo kite korero ote Kai Wakawa; ki hai i tae; no reira i mea atu ai te Kai Wakawa ki ona tangata i mau pu " haere, hopukina nga tangata maori." Ka tangi te pu o te pakeha, ka hinga tetahi, ka hinga tetahi, ka kite a te Waireweka i
tenei mahi ka mea ia kia wakamutua te wakaheke toto, tukua ana e ratou o ratou pu, tu marie ana nga rangatira smaori me nga rangatira pakeha, : kahoreoTatou pu, hua noa, kamutu te wawai. Pono atu a Rangihaeata, e tu ana nga rangatira maori me nga rangatira pakeha, ka tupu ake te kino i roto i a ia mo tona wahine Jcua maru, a na ana ringaringa ano e tahi o nga 'rangatira Pakeha i patu; na te Pakeha tenei korero, he pono' ranei,. he teka ranei. E mea ana te tangata maori ki ano i h6kona te wenua, na ratou ake ano, hua noa ratou he tango wenua te wakaarahanga kara, mete tietienga o nga rakau. I turakina nga rakau kia mohio ai qga Pakeha kiano i tukua, kiano i wakaae ki a ratou, he pokanoa te mahi o te Kai Tuhi wenua kia hianga ware, kiamakatia te wenua, e tika ana ki a ratou tikanga, kia ahatia kia ahatia a ratou mea e tupu ana i runga i ta ratou oneone, kihai i rongo ki a ratou korero.; koia i tahuna ai nga ware, kahore a ratou ki wawai, kahore a ratou wakaaro kia wawai, ko te kitengaatuinga pu, no te puhanga o ratou e te Pakeha, no te hinganga o etahi o ratou, ka oho ratou, >e mea ana te tangata maori, kia rongo nga tangata katoa, na te Pakeha te timatanga, tokotoru nga tangata maori i hinga i te puhanga o te Pakeha, no reifa i timata ai te wawai ki nga pakeha, otira ko tahi mea kino rawa kite Pakeha, ko te mahi a Rangihaeata, no tana tukituki nga i nga rangatira pakeha, e ana ringaringa ano rnuri ino i te tatauranga ; e mea ana nga Pakeha katoa, he mahi riri kino tenei, me he pono. Na, ko te wha tenei o nga tau i noho -marie ai nga tangata maori ratou ko nga pakeha, no reira nga hoia i tonoa atu ai e te Kawana, kia mau tonu te ritenga pai o te ata noho, aua koutou ko nga pakeha e mau i te
pu, ite hamanu ranei. Kahore waiho nga hoia hei tiaki ino tetahi mo tetahi. Ko te wakaaetanga o mua o te Kawana kua mate, ekore rawa e wareware. E penei ana ano hoki tenei Kawana, mau tonu. Ko nga kainga kiano i hokona e koutou, ekore e rhro i te pakeha, hore rawa, otiia, tukua marietia, kei te kai Wakarite wenua ano te tikanga. E meamai ana te: Kawana ki au, kia tuhituhia atu tenei pukapuka wakamarama-ngafcau ki a koutoUTkia wakaaturia hoki, ki nga tangata katoa tana pukapuka wakatakoto tikanga~kua*taia ki 4e 4ahi wahi o tenei Nuipepa.
He pukapuka 7iate Kawana he wakatakato tikanga, he mea wakamaorL Kia rongo mai e nga tangata katoa, he tikanga, he maunga rongo hoki tenei mo te wenuu, mo nga pakeha, mo nga tangata maori hoki, kia kaua e tupato tetahi ki tetahi, kia raau hoki te korero o te Kuini ki nga tangata maori. Pono pu Tana korere ki nga rangatira maori, i tana mea tanga ki a ratou. "Ki nga rangatira maori te tikanga, te rangatiratanga o o ratou wenua, o o ratou kainga, me o ratou taonga katoa. Na ko-ahaa te Rangatira e wakarite ana i te Kawana tanga o Nui Tireni, ka wakatupato i nga tangata katoa, kia kaua ai ratou e poka noa kite hanga whare, aha hoa iho ki nga kainga totohe, ki ano i hokona e te Pakeha, ki ano itukuae te tangata maori. Tatati marie e nga tangata katoa, kite kai wakarite wenua, kei aia te tikanga mo te wenua, mana e mea, ma wai ra nei, ma wai ra nei te wenua, te kainga totohe.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18430712.2.2
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 7, 12 July 1843, Page 1
Word count
Tapeke kupu
998Untitled Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 7, 12 July 1843, Page 1
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.