Te Taenga o Taare Turi ki nga rohe o Ngatiporou.

Mareikura, Issue XIII, 1 August 1912, Page 9

Te Taenga o Taare Turi ki nga rohe o Ngatiporou.

1 te taenga oka ki Turanga ka haere au ki nga takiwa o reira, kite tirotiro i nga morehu o era takiwa, kanui te pai o nga kainga me nga tangata, te ora me te mamahi o etahi, ko etahi i kite tonu au e moumou ana i o ratau taima i te taone o Rihipane, e kai pia ana, e haereere noa ana, ko nga mea ano i kibe au i nga kainga ake kanui te mahi me te ahua pai hold ko nga takiwa o Rihipane ake enei ahu atu kite Muriwai ma Ranui te papai o nga whenua o era takiwa. ahakoa te roa, katahi noki au ka tae ki era waahi he. iti nei te rereketaoga.

1 muri o tena ka haere au ki nga rohe o Ngatiporou, taku taenia atu ki Tokomaru ka pangia au e te mate, tino kino te paanga mai o toku mate, whano tafca au ka haepe kite waahi kei reira nei te iwi nui.

Kaati ka mini au i konei ki taku hoa kia Wiremu Potae me tona iwi, mo te kaha kite tiaki iau e takoto mate ana tino kaha ta ratou tiaki i au, ka hold mai taku koiwi ora kite ao nei. Na to ratou kaha kite tiaki ia au ka rokobangatia mai e taku hoa wahine; l taku ahua painpa ake ka hold mai au ki Kihipane nei, i reira ka piki haere mai taku pai, taku tino painga ake ka hoki ano au ki nga rohe o Ngatiporou, no tenei takiwa katahi au ka tino matakitaki ki nga whenua me ona whakahaere katoa.

I te mea ka toru tekau marima nga tau o taku taenpa tuatahi ki reira, ka kai rate kanohi mete mahara kite ataahua o nga mahi a Ngatiporou, kua tae au ki etahi wahi nunui o te ao, kaore au i kite kia penei te rite me nga whakahaere a Ngatiporou, kaore ra he rite iko atu, maholu he Maori tuatahi pea m ¥ ftga mahi teihaaa, kararehe, me npa wbakfybaere mahi paamu, kua neke ajiu i te toru tekau tau au e mahi paamu ana, kaore rawa taku paamu i rite£atu ):\ nga paamu a Ngatiporou te pai, tae atu |?i nga kainga noho, ki nga teihana, ki nsra taiepa, b te whakanohonoho haeretanga i nga taonga ki tena taiepa, ki tena taiepa, e tino kaha ana au kite korero penei kaore e rite atu te nuinga o nga teihaca hipi a aim hoa Pake ha 1 tenei ra ki nga whakahaere o nga mahi a Ngatiporou, maraae ana taku ngakau ite hari mete koa kite kitenga oku i enei tu ahua.

i Ina ra me korero ake au mo te taha M nga taiepa me nga keeti; ko te nuinga o nga kainga Maori, kite haoga taiepa te tangata Maori ko etabi o nga pou i tiketike ake i etahi, i rereke te whakatu 1 nga pou tereina, ko nga keeti i hereherea kite harakeke, kite waea, a kora noaiho be keeti? ka huihui nga kararehe, ka hfereere nga pbaka me

nga pikaokao i nga whatitoka o nga whare banga kino haere ai, ka waiho hei take paanga mate mai.

Kaati e hoa ma ko aku i kitea e aku kanohi 1 taku taenga ki nga rohe o Ngatiporou kaore rawa tenei ahua i runga ake nei, kaore he taiepa Pakeha hei rite ki nga taiepa o nga paamu a nga Maori o taua takiwa te rite mete ataahua, te whai hanga, kaore ra au i kite ake, inahoki ra kaore aku ake taiepa 1 rite, katahi ano au ka kite i nga taiepa pai te mahinga, te rite, kaore rawa i kitea e au tetahi wahi hapa, tae atu ki nga keeti me nga kararehe, wehe ke ano nga uha, nga hokete nga weta, nga kau, he taiepa ano. ko tenei iwi hoki ko te Maori kotahi tonu te taiepa o nga kararehe katoa a matemate lho etahi ite kai.

Kaati ko toku whakaaro hoki tera, he pera hoki era o tatou, kotahi tonu te abua o te Maori kaore l rereke, no taku taenga nei ki nga rohe o Ngatiporou e hika ma ka oborere au, tmo oho ana tera taku mauri i taku kitenea i pai ke ake a ratau na paamu me nga teihana, me nga taiepa l taku paamu, katoa nga kainga i tae ai au rite tonu.

Me ahu ake tenei wahi ki nga tars whounu. tera e pohehe te tauhou he kainga Pakeha. kei te haere nga waea ki nga whare katca, e tata ana kite toru rau maero te haerenga o nga waea korero, ko enei mahi katoa he Maori tonu nana 1 mahi, i whakatubu haere nga pou, poto ananpa mahi katoa a tera iwi i runga i te whakaaro kotabi. Me hoki ake ano taka korero ki nga taiepa ra, i kiia mai kiau tu ai he kura i nga po a nga tanpata mahi taiepa, e akona ana e.ratou ano te ahua nanganga o ia ahua taiepa, te mn o nga pou mo te maero, te nui o nga patene, waea me nga tepara, ahakoa piki, heke, he rite tonu te tutu haere o nga pou, kaore rawa e kifcea etabi pou e rewa ana, e parori ana ranei, he mea whaka* miharo nga mahi a era o tatou. (Taria te roanga.)