Tai-Hauauru.

Mareikura, Issue V, 1 December 1911, Page 8

Tai-Hauauru.

He Paiuii na Pepene Eketone,

Tot.a kop, mete mi i tona vrahi: non t« mi i rnto i fce ra o m Warn. Km pai mai kit« whakaa'u ki n»a ki nga hapu, ki npa huihmoga a laane, wabiue, e nobo aua 1 rolo 1 te tabiwa Pooti Mtma Maori mo to Paremata whaki-tfl taihauauru ; ka mobio imi kua ukinki mai to iwi, a, kua whakaaetia e ah an ku tu ano ahau hfei pootitanga i tti iai ote pootilauga meina mo te Paremata e h»ke iho m;i. i

Ko nga take o nuiaana e toko ngakau, me whakarapopoto lho ki roto i enei kupu e toiu e whai ak-i nti, ara : 1. Ko te Maoritanga. 2 Ko te Ture. 3. Ko te Whakapono. T roto i enei kupu, raene katoa nga tikaoga nga hiahia, nga whakaaronga, rae nga hihintanga ote npakau mo rnnga i tenei take i te mema

Ko nga wbakamavama enei rao te Maori'anga; ko to tiuo take nui rawa teita hei whakaaronga ma tatou, note mea he take e | a ana ki katoa o te iwi Maori, pma nca topfto e wha o te motu nei; ko te mana i takahun raai l nga wbaka'upuinn«a, l te po raoo, i i u o ra lto Apa Whatukuia mete Apa Mareikura, te mana toi-whenuo, te mana o te rangauratang-a, nga tikauga me nga wbakabaue ataahna o roto i i« Maoiitanga; ko enei taonga be rnea wh*k»ln-ki ino i nga wbakatupuraaga mai nno o te oi\lolaoganga o te ao, a nohoa noa uei. Ko te maDa to mea nui i roto i te wbakaaro o katoa o teuei iwi ote Maori, puta noa te .motu, I pakanga te'iwt Maori mo te maua, i ma:e te iwi Maori mo te mana, i wbakamoinori te iwi Maori mo te ma-.a, i hereherea te

iw,i Maoti mo te tnatui, i vvhakarikiriki te iA.i mo lo n ana, a, e whakarikinki nei ano te. iwi mo la raa a. Ko te Maoricanga kei te tu tika tonu i teoei ja, no te mea kei te tu mana te Tinti o Waitanai, te ture nui o Niu Tireni o te tfiu 1852, to Kin«.i, te Ariki o te iwi Maoii, ie Mioita mo te taha Maori, nga Meina e wha o te ParetmVa mete nohoanga i roto i te whare o ruopa. E kore e ia?a te horoi o te mana Maori, cote mea kei te Maori te mana toi wbetma, apUi kite wbakapumautanga a Kami WjkttoiH i rofo i te Tiriti o Wai'aigi, enj?ari ko nga akoraaga me nga matauranga o enei ra kei te taami haere i te Maoritanga, kua what atu ki ngahuanui o te'iwi Fakeha, i te mea kua piki inai te la o te Pakehatanga, kua heke ko te ia o te Maoritaoga. He tika ano te atu ki roto i nga huanui o te

iwi Pakeba, kei reira ano oca ahuataoga, me ona ahua*eka:anga, otiia ko to rangatiraianga kaore 1 reira; tuarua, he tokoiti rawa o te iwi Maori, e kaha kite tu 1 era huarabi, ko te nuinga e kore. iSa konei ete iwi, ki taku whakaaro ko te tika mo tatou ko te raau,

mete kaha kite hapai ito tatou mana Maori, kite pupun 1 o tatou tikanga ak<\ nga mea ataahu3, ko nga mea kino parea ake, ko te rapu i te koiabnauga, kc te ngohengohe kite ture mete tau toko H i te whakapono kia tuuru ai te Maoritanga. ki luopa i te kaupapa pumau, kia meiaga ai hei taonja ataa hua mo tauei whakatupuranga tae ata aua ki era a u whakitunuranga

Kaati ka hoki tenei ki runga i to tatou taki ite mema, i ko tenei take kei te lwi te kaha mete maaa apiti ki te mataurangaki to kowhin 1 te taneata totika hei t.u i taua turanga, heoi ta matou, la nga tangati, e tu nei kia whakningoatia. he whakaariari 1 a matou ki mua i te aroaro o te iwi, hei tirohanga ma tena o te hunga pooti, ko te mea e tawe ka whiwhi 1 te tokomabatanga o nga pooti, ka eke ko tera kite tuuru, mo tenei arouga koakapenei atu he kupu kia koutou, kia pai ta koutou hunhuri i te take nei i te pooti mema, a, kia tika hoki ta koutou maka ite rota, 10a tae kite ra oto pooti. Ko enei ra hei ra whakuita ma koutou i te ahua o nga waka ka rewa nei; tirohia ibo 1 to take 1 te tuatahi, ka tifciro atu ai kite waka hei utang'e atu mou ina tae ki taua ra.

Mo nga iwi e pnpan ana i fce Maori tanga, me ticiro ano kite waka e rite aoa hei utanga mo taua taputapu whakaata iho 1 nga taumanu, 1 nga kaiwae, ma era atu ahuatanga o te waka, ka rite ki ta nga whakatupuranga, koica he waka hei utanga mo a koutou pooti. Poua mai ki mua i o koutou kanohi ko te Maoritanga, te man a o te iwi Maori, te tihi 1 iti ai nga tikanga me nga wba kihaere o roto i te Maoritanga; koina ton a he whetu hei arataki i a koutou ki te whakaata nohoaoga mo koutou i run«a i nga waka kua oti nei te wbakarewarewa, hei moenga i te Mcana nui-a Kiwa.

Kei te mohio tonu koutou kite ritenga o tenei raea ote inerua, a r a, hei kcrero

rao a koutou biabia, whakairo tikitipa e rere atu ai ia koutou ki roio i te wba*e Pare in a a, kia puta mai ai ko te tika, ko te pai mete ora, Ma koutou e kowbiri 1 roto 1 a tnatou ka tu nei hei tanga'a e '..okomaha ai kite ae; no reira, mo te !aba kia abau. e penei ana aku whakaatu, ko te Majritaoga, mete whakalopu i te iwi Maori, ko ta Lapai i te maoa o te iwi Maori, te whakahonore kite Kiiogi Maori, mete pupuri i nga tika n ?a ateahua o roto 1 nga o te Maoritanga, apiti kite

whakarongo kite bure mete tautoko Ite whakapono. Mo te Ture. Ko teaei taonga kua horapa ki to mofeu karapoti, kua ekengia e nga taumata katoa o te Maorita r Jga. Ko tenei ra, he ra no te wbakaritßrite mo npa wahi e he ana, kia whakatikaia, nga mate kia wbakaorangia, mo nga taumahatanga kia whakamamangia. Mo te whakapono. Koi nei te tino kaupapa pumau mo nga whakahaere katoa, abakoa he aha te tikanga, te whakahaere ranti.

Tera ano pea tetahi rnahara e koropana ake i roto i o koutou hinengaro mo te mm penei na .ra, kua tare nei hoki te Maoruanga ki runga, kua attia e te mota, a, hei aha ano ra tenei mea te tneina. Kaati maakue wbakararangi iho ki raro nei nga ahuatanga o te mema, kia takoto pai ai aua ahua awai roto i o koutou ngakau Ida rnaraoia ai o koutou whakaaro me o kjutou ma'a, kite tifciro mai ki tenei o nga waka nei, kia tau ai hoki te pai ms te rangimarie ki waengauui i a tatou tahi.

Ko nga tikanga o te mema koi nei: 1. Hei kai-tiaki mo te Maoriiaoga, kei pokea e nga tikanga e te Pakeha-

tanga.

2. Hei pare i nga ture kino, teia e mahia e te Parema'a, mo te aronga ki te Maontauga; hei mabi i nga ture pai, tika, kia pai ai te tu o te Maontauga, me ona whakabaere mete mema.

8. Hei whakatikatika i nga ture kino e pua aaa ki nga wfceaua me nga whakahaere.

4. Hei mahi ture mo nga wheoua kua nro ki rato lte poari mete Kai liaki o te Katoa, me nga whenua katca Ida takapauria ki raro l te whakabasre o fce Maoritanga. 5. Hei rapu, hai waea i nga huarahi e kitea mafamatia ai nga takahanga o te liriii o Waitaogi, me era atu whakahaere e pa ana ki tera take.

6, Hei tono whenua i te Kawanatanga mo te hunga kore wbeoua. 7. Hei mahi i nga lake, i nga pifcihana, a ia iwi, a ia iwi, o t?na wain, o tena wahi, o ia takiwa, o ia takiwa, o te Tai Hauauru, puta noa atu ki waho atu, me era atu tini mahi kaore e ta- a te whakarapopoto i konei. Kaati nei nga kupu mo tenei wa, taiboa ake k-i taku atu ano etahi,

engari hei mutunga lho, ko tenei kupu : " Td iwi, te waka, e pa ma, e hoa ma, e tama, e kui ma, e hin.a ma, awbiaacia mai to ta'ou pooti " Mate Atua koutou ka oa e tiaki, e whakakiba i n<?a wa kiioa.