TE POROPITITANGA A TE POTANGAROA.

Mareikura, Issue IV, 1 November 1911, Page 1

TE POROPITITANGA A TE POTANGAROA.

(Copyright.) Ki te Etita o te "Mareikura" tena koe; me tuku atu e koe nga kupu ate Potangaroa, kia panuitia kite tini p nga marae, hei titiro, hei wbakaaroaro, ma te ngakau o nga tangata e aro nui ana ki tenei poropititanga a tenei kaumatua [o runga i a lakitimu, i a Kurabaupo, i a Tokomaru, i a Nukutere, i a Horouta, koia tenei, Maehe 18, 1881.—Ka tu a Paora Potangaroa, ka mea mai, e te iwi, Ngati-Kahungunu, whakarongo mai ki au, tenei ahau ka tu ki o koutou aroaro i tenei ra; ko tenei ra kua oti te hiiri, ko tetahi tenei o nga nui mo nga ra e heke mai nei kite hunga iti o Aotearoa.

Ko te aroha o te Kuini kia tatau, ki nga iwi Maori o Aotearoa, kotahi no tenei ao, kotahi no te rangi, na te Kuini Wikitoria o Ingarangi tetahi, kotahi na Ihowa, na te Atua o te ao katoa, kua homai kia tatau, i timata mai i te 40 o nga tau .■ ko te tau tena i timata ai te kapo kia tatau i konei, ka marara noa atu te haere a te whanau o te Aotearoa tae atu kite Waipounamu, ta te kapo taana mahi he tutuki, ne hinga ki taana wahi, ki taana wahi, piki, heke, kaore he mutunga mai o tenei rongo, koia nga ra o te whakakake i puta ai ki Aotearoa mete Waipounamu,

E nga iwi o Aotearoa, o te Waipounamu, wahine, taane, tauiariki, kua tae mai te ra e aue ai koutou, ko etahi e waiata ana i nga waiata Maori, ko etabi e waiata ana 1 npa himene karakia ; ko te reo, he reo Maori o aua waiata, o aua hiinene, e rongo te ao, erongo te Atua o te rangi i taua reo, ko reira hamama ake ai te waha o nga kohungahunga i roto i o ratuu piringa, ko reira tahun mai ai te taringa o te Atua, o Ihowa, ka tukua mai tona wairua kite mataki ia koutou, kia marama he reo kotahi to Ihowa, kaore i rua, i toru, kotahi tonu.

Ka mea a Pacra Potangaroa e te iwi whakarongo mai ki au, he whakapuaki atu ana ahau i nga korero mai ate Wairua o te Atua, Ida koutou. Ko tenei motu kua riro 1 te Pakeha te mana. Titiro kite Haki e rere nei, ko te wahi pango katoa nei, he taua no te motu nei; ko nga wahi kotin?ofcingo e kite nei koutou, ko nga mana tena o nga motu o te ao; te wahi puruu nei, ko te wahi tena o nga motu e run nei i riro te mana i te Pakeha: ko te wahi ma e piri haere nei 1 nga taha ote puru kei a tatau enei wahi e mau ana ; engari ko te mana e tangohia ana e nga tauiwi ki a la. Ko etahi o enei tohu e mau nei, he tohu no nga Hurai, otewa 1 puta ai te Atua, a Ihowa, kia ratau; ko te korowai e mau mai ra i te pifco ra, he tohu tera nou, no te tangata Maori o enei motu e rua, He wa kei mua ia koutou e heke mai ana, ka ara ake etahi tamariki i waenganui ia koutou, e rua nga reo, he kiri kotea ka rongo ratau i te reo waiata himene a o ratau whaea, a, ka aroha ratau, ka ara ake te reo tangi ite whenua, ka whakakotahitia te reo tangi ote kiri kotea kite kohungahuoga, ko reira te korowai e mau mai'ra, haere mai ai ka tauumia e ia nga tohu e mau nei, ka tae mai te korowai kite taha o te koti hoia, e mau nei ki konei ia tu ai. Kte iwi whakarongo mai, ko te kupu tenei kia koutou, ko tetahi waewae ote Atua kei Ingarangi, ko tetahi kei Aotearoa nei puta atu kite Waipouuamu; taku kupu, me whakatika atu o tatau hoa tauiwi, me haere atu ki nga wabi ia ratau, ko o ratau take whenua kei te tarewa noaiho, kaore i tatn ki raro, he pakiaka toro haupapa e kore e whaitipu. Ki te kore a te Kuini e whakaae ki tenei, ko reira takiritia mai ai e te Atua tona waewae maui, ka tu rurua taua ki runga 1 tenei motu; no konei e te iwi kia kotahi te reo himene ki to koutou Atua, mete reo waiata taogi, koi tata ana mai to koutou Atua, a Ihowa, kia koutou. Ko nga mahi a nga Kawanatanga kei te kaha haere mai i runga i te whenua, ano he poaka e tuki ana i te whenua. Ko ahau, ko Paora, e tu atu nei, he reo Atua toku, he matauranga Atua, he mana Atua hoki toku, ara, kua pahure te wa e korero ai te Atua kite tangata,

inaianei he wairua te Atua hei korero ki te tangata. Maene 21, 1881.—Ka tu a Paora Potangaroa, ka mea, e te iwi, whakarongo mai, e hara au 1 te pukenpa no te matauranga, ahakoa kite aha, kite aha, ko toku reo, ko te reo o koutou whaea ake, e hara i te reo no nga taulwi, he reo kotahi, he kin kotahi, he matauranga kotahi; te kai whakawhaiti i enei e bom, ko te aroba, ma konei ka taea ai te korowai e iri mai ra i te flaki nei. mai e te iwi, e hara ahau i te Poropiti, he reo ahau no te Wairua Ko tenei tau, 1881, ko te tau o to whanuitanga, timata mai i te tau 1841 mo nga Kiiogi, Kuini, Rangatira enei ra, he ra harakoa, he ra rehia, na ratau ake, e hara i te Atua, la lhowa. Aa tatu ta'au kite tau 1882, kua mea te Wairua ko te tau tenei o te kopinga, i kopi ai te matauranga Kiingi, Kuini, Rangatira, me ahau boki e tu atu nei, kua mutu te man a Kiingi, Kuini, Rangatira, me au hoki. Ko te tau o te honore kei te 1883 ka timata, na Kingi Tawhiao i wahi, wbakawbiti atu ana ki Ingarangi Ki te wahi 1 a Aotearca kia rua paranga, ka kumea te aho rino i konei, koia te Euri, te Rerewe e nei i te wbenua, koia te poaka i tau ai ki taana ngakinga e tuki nei i fca wbenua, takoto ke, takoto ke. Pataia te Kmgi Maori, kei awai te he o to tau '4l tae mai kite tau 1881 ? kite ki mai la kei a te Kuini me ona Kawanatanga te he o te motu nei; he wairua to te Atua, he wairua toku, ka kaungia e au to moana nui a Kiwa, ma te Paremata rnaua e whakawa; e te iwi kia papaku te matauranga kite whenua, kia nui te aroha kite Atua, kia lhowa, kei reira te ofa mo koutou e rauhi aua mai, na ko ahau te Arepa mete Onaeka. Ka tukua inaianei ki n?a iwi e toru, kite ma'apo, kite turi, ki nga kohungahnnga. Waiata. " Kaore hoki e taku manukanuka, ki aku tini mabara, e pupuke ake nei i roto i te Hineugaro, e kore e taea te peehi iho ki roto ra, me panui atu kia rongo mai te tini, te mano, kite rau e pae nei, e hoa ma e, katahi ano au, a Tamairanpi, ka akoako ake kite tito, kite banga hanga rau e, ka perea taku pere ki

te Tai rawhiti, ka Hmaowioro, e kui e, tenei tonu an kn te kitni kmn akj, kai te wawae ake 1 roto l ta u urua kia kite au 1 to bihi o fee ra, kia pa mii te mahanttauga ki taiva kin, kia kohakoha caka noho kia tae te mahana ki ta tau o toku avj, ka papa pintia, ka haka tun tia 1 te avni anga a to ma&aotao, a k li kia bun ako to ta-inga. ki ts w&akarongo ki to Unyi a to Matahi, e taagi mat nei, tui, tuLuia "Ka pare taku pare kite fibi o Hikuiangi, e ia mi a. kia huri mai ra tetaringa kite whakaroago kite tangi a te Maiuhi, a taagi nei,, tui, tui, tui, tui*

"i*i, ka para taku pare kite I'ai Tokerau. kite Tiribi o Waitanyi, e niara ma e, kia huri mai ta ta ioga kite wbakaronpo kite tmgia te Matuhi, e tangi nai, tui, tuia, tuituia.

" Ehara 1 te Matuhi naona tohu kite whakamohio, me aba i te I J ukm2;a, te Pakoko tawhho a te Riakiaki, noa, punga ma'iara o tuaiho, o tua whakarere rawaei. "B, ka pare taku pere kite Tai Tuauru, ka Mahinaraagi, e pa ma e, ko te purapura fcenei a Potatau, i whiua mai kite upoko ote motu nei, mabau e ui mai i te aha tonu i to matau roa nei, ka whakahemo nei nga fcangata kite po, ka pau nei kite Reinga, maku hoki ia eki atu, e tai ma e, he ururua, he tifcobea uo te oneone, 1 te roa hoki ki ie whakatiputipu, kite rauhii ite uuanatai maaria mai nei e Rakaihikuroa kite upoko ote motu nei.

"E, ka pere taku pere kl te tihi o Taranaki, e Whiti ma e, tenei ano au kei te whakahou i te obaki a te tanqata koa mate ki ta po, e hoa uae, kia huri Hiai te tarmga kite wbakarongo kite tangi ate Matuhi, e tangi nei tui, tuia, taituia.

"B ka pare taka pore kite naka ote wneoua ki titia taka pere kite tihi o Toagariro, kia Hinana ki

ntrt, kia hinana ki tai. e hoa ma e, knti hrki ra t-e Hinana ki tai ra,

Hinana iho ki u!a ra, tirohia iho uga maim mohio e toru, e korero nei i runga i a Aotearoa, e tangi nei bki te Matuhi tui, tua, taiiuia.

" E, ka pere taka pere, ka kaa i te tuahiwi n Raukawa, e katitia taku pere kit« till I o Tapmenuku, kia Taiaroa, kia Tuhawaiki, kia Tamaiharoa, e tama ma kia huri mai te tariDga kite wbakarongo kite tangi a te Matubi e tangi nei, tui, tuia, tuituia. E rauna roa te WaipouDamu, te wahi 1 t»koto ai

te Kuril auhunga, te Kuru-tongare rew'a, te tiki Pouoamu, te Taramea, ta Tikamu, te Kauotitapu, Dga taonga whakapaicai o mua, nga tohu rangatira o te.iwi Maori, titna ki runga te upoko o te Pikikofcuku, te Pikiliuia, te Baukura, teTikumu, whakaheitia kite ta iaga te Pohoi Toroa, te Kuru-ahunga, te Kara* tongarerowa, heia ki tekakitehei Taramea, te tiki Pounatnu, liei aba, hei whakapiipai ra, hei whakva kunekune. kia pai ai, kia huro ai, kia mate inai ai nga tamahine karea roto o.Ao'earoa, e tangi mai nei hoki te Matuhi, tui, tuia, tuituia, e whakakoia nei hoki te Hma koia, koia, e tangi mai nei hoki te Huia, bu ; a, huihuia, e tangi mai ana te Wnarauroa, whifci, whiii, whitiwbiti ora, na mo nga tiu ohiDawa."

Ko te 40 tan ma te kapo, ma te turi. mi nga kohungahunga e toe ana, kia kaha e te wbaoau, ku kaha, ma te kaha, raa te u conu o te ngakau e oti ai te whakaaro, e ta"-a ai te kotahiUnga o te paihere ote iwi, kite oti tenei ka mama nga mea katoa, e hara to koutou toa i te toa takitahi, he toa takitmi he toa mo koutou, ko te Atua o luaraira he Atua mo koutou i mari iau nei. Kua hoatu te a'uaianga kia Potatau, heke kia Ta-vhio, nana i tuku kia te Whiti o Rongomai, takoto kimihia te mea ngaro. No konei, e te iwi, kia kiha, kai waenganui ia koutou e tu aoa te Atua o koutou tipuna, o Apeiahama, o Ibaka, o flakopa, he mea tuku iho l a Hama ko koutou te homo Atua i roto i nga iwi o te ao, kaore kia Hama, kaore kia Papefa. ko te whakarongo auake ma raua, ko te whakarifce i te whakahau.