Te Matauranga o te iwi Pakeha.

Mareikura, Issue III, 1 October 1911, Page 10

Te Matauranga o te iwi Pakeha.

(WAAHI TUATAHI.)

(Na W.H.M.)

Me tiki atu hei waahi tuatahi mo taku ret a, ko le Pakena mabi. 1a ia ka whiwhi mahi, ko te utu mona e rua pauna ite wiki, te utu reti mo tona whare e ono hereni i te wiki, te utu mo ooa kai, ara raua ko tona wahine meta raua potiki tekau hereni i te wiki, mo etani mea pakupaku e wha hereni 1 te wiki, ka pau te pauna; kua hiahia te wahine ki tetahi tmhini tuitui kahu, ko te utu tekau ma wha pauna, ka utu e ia e rua pauua; ka utu ia ite wiki mo taua mihini e rua hereni mete hikipene ite wiki; te oranga e puta mai ana ki aia i te wiki, tekau ma whitu hereni mete hikipene, tona mabi he whakatiputipu i ana hereni, pau noa te tau, nga wiki e 52, ko nga mom o aua wiki, £45 13s 4d, ka hiko atu he tau ka huihui ona moni e £9l 6s Bd.

Ka wbakaaro te kai mabi nei, me riihi e ia he whare ke atu mona, bei te mea e rua nga eka, ka riro maiiaia mo te £3O pauna i te tau, kei te mahi tonu ia, Kua tango kau miraka ia, ko te utu e £5, ka tangobia mai e ia e rua nga kuao poaka, e 20 Bga tikaokao; te

kai-whakahaere o enei mea katoa ko tona wahine, hei miraka Ite kau, hei whanpai i nga poaka ; hei whans;ai i nga tikaokao. Nga hua ote kau, he pata, he miraka. Ka toe e wha hereni ite wiki mo a rasa kai; ka hokohoko i nga heeki a nga tikaokao, ka puta mai nga mom e waru hereni ite wiki; ka tiria kite hua rakau hawhe eka, ka hokona nga hua, ka puta mai npa moni e £'2G. Ka piki haere tonu to raua oranga, ka nui hoki te toe o nga mom mahi ate tangata ra, ka nro mai i a la e tata ana kite £IOO ite tau.

Ea tae pea kite rima tau ia e mabi, ana ka wbakaaro o me rhbimai ano e ia tefcahi atu whenua, kia tekau npa eka, be pauna mo te eka kotahi, ka whakaaro ano ia me tiri eia kite bua rakau, kia rima nga eka, ko tetabi rima eka, me tiri eia kite taewa, me era atu abaa, ka puta mai ki a ia e tata ana ki te £3OO i te tau, me tona rnahi tonu mo te rua pauna ite wiki; kei ona takiwa watea ka mabi ia i tona whenua, mete piki baere tonu te kai-mabi nei raua ko tona wahine, pau rawa ake te tekau tau, kua nro rawa mai i a ia te tekau eka mete rua eka, nona ake i tena wa, kua tae hoki ona bereni kite £IOOO me te mahi tonu i tona whenua.

Kua karangatia tera tetabi kamupene bokohoko taonga pea, etabi atu ahua kamupene racei, ka wbakaaro taua tangata, me tango bea ia 1 roto i taua kamupene, Ka tangohia eia kotahi rau ona bea, be pauna mo te bea kotahi, e rima nga tau i muri mai ka wiini taua kamupene. ka utua ki npa tangata tango bea e rima pauna ite hea; ka wiini te kai-mahi nei. I nga tau e rima i muri mai ka piki te utu mo te hea, ka noho e waru pauna mo te hea kotahi, ka piki haere tonu te wiini o taua tangata. Kaati na te manawanui i puta ai tenei tangata. E tino mobio ana au ki tenei tangata, mete kamupene i tango hea nei ia. Ko taua kamupene, ko te Wairarapa Paamu Kamupene, liaua noa au e whakaatu ite ingoa o te kai-mahi nei, bei titiro ma tatau, ma te iwi Maori. Kaati mo tenei wa,