KI TE ETITA O TE MATUHI.

Matuhi, Volume III, Issue 107, 11 October 1905, Page 6

KI TE ETITA O TE MATUHI.

Tena koe. Tenei nga kupu ruarua nei mau e hari atu i nga kaokao roa o Aotearoa, mete Waipouiiamu, hei titiro iho ma nga Iwi. ma nga Hapu, ma nga Huihuiuga taiigata e noho maina i nga marae o ratou kainga. I te \j27 o Hepetema kua tana nei, ka tae mai nga rangatira o te Tai Rawhiti mete Waipounamu Ida kite ia Taingakawa i roto i te whare o Kingi Mahuta, r,aua ko te mema o te Tai Hauaura, ko Hen are Kaihau, me nga Rangatira o Waikato. I to ratou taenga mai, ka mutu te Hongi A-ihu, ka tu mai ko Tuta Nihoniho o te Tai Rawhiti, o Ngati-Porou, kite whakaatu i ta ratou take i haere mai ai kia kite ia Waikato. Wiiakarongo mai e Taingakawa, kua tae mai o iwi e noho nei ahakoa he nui o tatou raruraru Aitua, kua ea tena i to tatou kitekitenga ia tatou. He whakaatu atu kia koe i o matou whakaaro mo nga mema mo te taue haere mai nei hei pootitanga:— Ko Wi Pere mo te Tai Rawhiti. Ko Hone Heke mo te Tai Tokerau.

'■ Ko Tame Parata mo te Waipounamu. Ko Te Heuheu Tukino hei tango i te turanga o Henare Kaihau i te Tai Hauauru.

Ka mutu i konei nga kupu a Tuta Nihoniho, ka tu - atu ko Taingakawa, kite whakautu i te take a te Tai Rawhiti.

Kia orakatoa tatou e noho j roto i te whare nei, kua panuitia e ahau te huihuinga i tu ki Waharoa i te 18 6 Maehe kua tahaineiy kia tae mai nga iwi, nga hapu me nga Rangatira, o roto i te Tai Hauauru. Heoi tae ana mai nga iwi katoa, ara:— - Ngai-Terangi. . Ngati-Raukawa. Mgati-Maniapoto. Ngati-Kawhia. Aotea. Tainui. Tahinga. Kgati-Whatua. Ngati-Te Uriohau. Ngapuhi. Ngati-Hauraki. Waikato. Katoa me ona iwi maha i roto i tenei moana i Waikato, ko te mema i oti te whakaatu i taua huihuinga ko Henare Kaihau, ano me- pooti mo te Tai Hauauru i te tau e haere mai nei, kaore e taea e an te whakarereke ta nga iwi o te Tai Hauauru i tohu ai. No reira kaore e mana i au to koutou taenga mai kite whakaatu i ta koutou mema ia te Heuheu.

Ka mutu nga korero a Taingakawa i konei. Ka tu mai ano ko Tuta Nihoniho, kua kore nei ano e whakaaetia mai e koe ta matou mema ka tukua kia pootitia ma te pooti e ruke mai ki waho.

Na e nga iwi, e nga hapu, tena to hanga e te mahi a te Tai Rawhiti me pewhea ra e tae mai ai kite pooti i taua mema, mehenma kite haere mai nga tangata o te Tai liavvhiti kei whea ra he tangata hei pooti ia Wi Pere. Notemea hoki kua whakaaturia i te hui ki Waharoa no Ngai-te-rangi 100 tangata ka pooti kia Kaihau, no Hau'raki 500 tangata, mo Kaihau

Haunga hoki a Maniapoto me Raur kawa Me Waikato nui tonu huri atu i te rua mano tangata mo Kaihau. Notemea ko Kaihau na Kingi Mahutai tohu uie Tupa Taingakawa hei mema mo tenei inotu mo nga mahi e whakaritea e Mahuta, ara, hei waha i te mate ote whenua mete tangata. Kua rongo pea koutou i te patai a Kaihau i roto i te Paremata mo te Tiriti o Waitanga e mohio maiai koutou e nga iwi kei te waha tonu a Kaihau i te taonga i horahia e te Kuini i te ra e whiti aua Id o koutou tupuna matua, ara, tou mana to te maori, e hara i te mana-hoko, engari he mana pumau na te Atua o tatou tupuna, kaore nei e tika kia whakaaetia kia rukea e tatou.

Tena to hanga e te kupu a te Tai Rawhiti mo Kaihau, e nga iwi kua rongo e mea ana a Eruera Te Kahu, me Honoiti Ranapiri, me Hare Teimana, me Pitiera Taipua, te Weraroa, mete Heuheu Tukino, kia tu ratou hei tango i te turanga o Kaihau, ko Kaihau ka 9 tau e tu ana i roto i te Paremata, kua mohio katoa ia ki nga tikanga o te Paremata, ko enei utema evvhakahua nei ia ratou hei mema, kaore ratou e mohio ki nga mahi o te Paremata, Ka penei mete tamariki e ako hou atu ana kite reta tuatahi ote kura, na reira e nga iwi, kia u mai koutou kite mema mo te Tai Hauauru kia Kaihau. Hei maramatanga mo koutou, tirohia iana korero a Kaihau i roto i nga pukapuka pte Paremata, hei tohu tena kaore he tangata kaha atu ia Kaihau kite pupuri i o tatou tikanga. —HE PAO«— (1.) Kei whakarongo kite kupu rere i waho e hara pea ho ru wai waha e au.

(2.) He rau rarauhe kei rarau 6 mahara he rau kopakoka whakae au. Heoi e nga iwi ka huri. Na to koutou hoa. Na Pepa Tauke, i! ■ < Weliington Oketopa sth, 1905.