KI TE ETITA O TE MATUHI.

Matuhi, Volume II, Issue 91, 21 June 1905, Page 6

KI TE ETITA O TE MATUHI.

Ki te Etita o Te Matuhi, me nga kai whakahaere o ta tatau mokai, ae kua hoatu taua 10/- hereni, kaua hei titiro nga kai whakahaere, mo te bha a te hunga mate, kaore e ata eke ki nga whnkarite a nga kai whakahaere, he ahakoa , kai te mohio au, kaati ena whakamarrtina. E manu mau e raau atu aku kupu liei whakahoki mo te panui a te komiti Tupakaka, i noho nei ki Pakirikiri Turanga, i te 12 o Aperira, tau 1905. E hoa e Tuta, he pai te ata inoi atu, ki to tatou mema kia Wi Pere, ki a ata homai te turanga ki tenei hoki o tatou waka, he aha te he kia mahi tahi o tatou waka, kaati, mo to patai e hoa he tutara tenei, heahakoa e pai ana he awatea, na te kamupene o Wi, ko nga mate kei te Tai Riwhiti e takoto ana, na kua tae atu ano te lure o te. Tai Hauauru mo nga take pai kei runga i ahau, e whakamarama n<*i koe trip te rohe potae o Tuhoe, e hoa no te tau 1872 ka tu te hui a Tuhoe ki Kohimarama, ko te rohe potae a Tuhoe i runga i te kupu ate Makarini i whakaatu ai kia Tuhoe i Whakatane, ko te kupu tenei a te Makarini, e kore te Kawana e kino ki te hoko, e kore e kino kite pupuri, no te tau 1874 ka tu te hui ki Matatua Ruataliuna, ka tae mai Araka, a Tare, nga apiha a te Kawana, ka pumau tenei rohe potae, no te tau 1890 ka tae a Tuhoe ki Poneke, ka whakahaerea

te robe potae, no te tan 1895 ka paahi te rohe potae, kaati ka marama mai pea i a koe, tenei ano tetahi hei whakahoki mo to patai, kua kite iho nei i te T'ireßeiti kua paahitia nei e Wi raua ko Timi Kara, ka ora ranei tatou pehea ranei, kaati mo to patai me to kupu, kaore he tikanga maku, keiroto au i toku Pa-tuwatawata, heoi taku he tatari i nga Taua paaha, e hoa kei te awhi tonu nga Taua i o taua pa, tera i ara kia whakamarama ahau, e wha rau eka e tangohia ana, te rua ma te Kawana e utu nga taumahatanga i runga ia Tuhoe mete whenua. ma te Paremata e utu ta te Kawana, me pehea ra e te Paremata te utu te toru o nga tan, a e awhi nei i o taua Pa-tu-watawata, ka whaimana te Kawana i roto i tona Kaunihera kite whakafereke, ka marama iho pea ia koe, kaati ena kupu mo te inoi a te Kotahitanga ki to tatou Kuini Atawhai i te tau 1897 kia whakamutua te hoko i nga morehu whenua, a homai nei ko Kaunihera Whenua, Marae, i te tail 1900, kaati kua mutu pea te hoko a te Kawana i nga toenga whenua, engari ki taku kite i enei tau ka 5 nei, kei te haere tonu nga hoko a to tatou motu, kaati e hoa kaore au nei e mohio ana ki o whakamarama, ma Wi ano e whakatutuki tana tamaiti i whaka-whanau ai e hoa he aha rate take i penei ai a taua mahara a te iwi maori, i na hoki kua whakaingoatia a Apirana Ngata hei mema mo tatou, ko Mohi kua whakaingoatia, me lhaia Hutana, me Wi Pere, a me to Matatua hoki, ara, a Erueti Peene, no reira e te Tai Rawhiti, e inoi ana me hui kia Erueti Peene, hei whakatutuki i nga hiahia o tatou mantiwa, e hoa e Tuta kei pohehe koe na toku kotahi ena kupu, he mea whakahau au kia whakahokia to panui e te Ropu Kawanatanga o Tuhoe, i tae mai

kite uhunga nga tangata ote Whaiti Ruatahuna katoa, Ohaua, Waikaremoana, he uhunga te take i hui ai ki Maungapohatu i te 17 o Mei nei, no reira, au ka whakahaua kia whakahokia to panui, kaati ena kupu. Mo to panui te Kproneho Arona e takoto nei i te Matuhi No 82 wharangi 7, e hoa kei te niarama to panui, ae ko Wi mo te taha ruaori, otira nga raema maori katoa-tae noa atu ki to tatou Minita, kaati tena mo to kupu kia tautoko atu i te kupu kia whakatokomahatia nga merna, kei te pai taua kupu, ahakoa tu atu he merna ke ka pai tonu tena kupu e Kara i te inea hei mema, engari hei komiti mo taua uiema, hei tautoko i nga tnluvii hoatu ana kite Paremata, kaati noa nga kupu hei whakahoki ia korua panui, (kati noa na kupu) kaua hei pouri, e hoa e Tuta kia 0 ra taua. Utaia atu ki tena o a tatou tnanu hei koroki mana ia marae, ia marae. Tutakangahau, Maungapohatu.