NGA KORERO O TE WHAWHAI

Matuhi, Volume II, Issue 88, 31 May 1905, Page 7

NGA KORERO O TE WHAWHAI

ITe Moan a, I Te Po o Te Haterei. Kua tutaki nga manuao a Atamera Rohitenewinike, raua ko Atamera Toko, ki waho ake o Korea. Kua tae mai hoki te rongo kaore i rikarika, nui atu te urate nga o te Ruhia. Ko nga manuao o te Ruhia kua to tohu (kite moana) e 7, e 4000 nga tangata o runga, i riro herehere. Kua tae mai tetahi o nga manuao o Ruhia ki Iwami, i Tiapani i rare i te maru o te haki ma, kite tuku i a ia ki raro i te maria o Tiapani e 300 nga tangata o runga, i tu a kiri te jminga.'' " - Kga Manuao o Ruhia kua totohu L;, (Manuao Nunui).

E 3 nga manuao ririki, me nga topito o Tiapani i totohu i tino pakaru ranei. 1 puta mai ite ripoata ote 29 o nga ra, kei te haere huihui katoa nga tima whawhai Tiapanii. Mai ano ote hatarei kei te whai haere tonu ite hoa riri. Tetahi ropu manuao o Ruhia, ko Nikora, ko te Urere, ko te Atimara Heniawini, ko te Atimara Aparaikini, mete Ihumutu i oma, ko nga manuao e 4 i mahue iho ki rnuri i riro herehere ia Tiapani. Ko Atimara Tiepokotowho (Diebogatoif) no Ruhia, kua riro herehere, me nga tangata e 4000. Koia tenei te Atimara nana i arahi mai te ropu manuao tuarua a Ruhia hei awhina i nga manuao i raro i te mana o Atimara Rohitenewinike. Kai te pakanga tonu i te moana, kaore e mohiotia awhea mutu ai. Ki te pauui a etahi o nga nnpepa o Merika, ko te manuao tonu o Atamera Rohitenewinike tetahi o nga mea i totohu, kua tae hoki te rongo ki Hana Pitihipaaka i tu taua Atamera, a utaina ana ia ki runga ki tetahi o nga Topito. 'I nga korero kua tae mai, e kiia ana kuariharara h'ga : manuao 6 te Ruhia,

i te kaha rawa o te whakaeke a o te Tiapani manuao.

I te wa kaore ' ano nga manuao o Ruhia me Tiapani kia tutaki, ka puta te kupu a Atimara Toko, kaore ia e whakaae kia panuitia kite ao nga mahi e whakahaerea ana e ia, kei mohiotia e te hoa riri, katia ana eia nga waea korero ote moana me o uta, kei puta he whakaatu kite ao tae atu kite hoa riri mo ana tikanga me ana whaka haere mo ana manuao.

Ite mea kua whawhai nei kaore ana whakakahore inaianei, kua unuhia e ia taana kati i nga korero kei puta kite ao.

I naianei kua whai a Euhia kite wa kainga, i te toronga a Atamera Toko Kaore e whakaaetia kia panuitia ki nga taone nunui o Ruhia te hinganga o Atamera Rohitenewinike meona manuao, ka mutu ta te iwi nui e mohio ana, kua tutaki nga hoa riri a kei te whawhai inaianei, otira ahakoa te kaha kite peehi haere kei mohiotia te mate o Ruhia, kaore i ngaro. Kua rangona tenei parekura nui ki etahi o nga taone o Ruhia, a nui atu te koa o nga tangata e kino ana te ngakau ki tenei whawhai.

Kua whakatotohutia tetahi Tima no Merika, e Atamera Rohitenewinike, kaore e mohiotia te ingoa, he aharanei nga utanga o runga, a ko whea ranei te wahi hei u unga atu ki uta. Kite vvhakaaro(noa ake) i pefatia ai, kai whakaaturia te waahi kei reira ona manuao e tau ana. Kua tono te Timuaki o Merika, kia tirotirohia, kia pataitia hoki ki Hana Pitihipaaka, mehemea he aha te take i tukinotia ai taua Tima o Merika> Kei te, whakaaroaro ano a Merika, kia tu ano tetahi whakawa nui mo tenei take. Ko te ki a Tiapani

no Ingarangi ke taua tima kaore i Merika. Hcoi enei rongo.

Porotino Tana Nsra tari-srata 13,516 ' 740 Jaiiperatoa Arikihanara 13,516 , 740 3,556 (Marmao Ririki.) Ijiiutiri Tonokoi tfiwaitarana 3882 3828 510 360

Tiemetiki . .... 3080 340 Weratima Monomete 6061 550 Atimera Ouhakowho 4126 316 "3556 Kamatiataka, Tima Awhina. Etehene, Tima A whiua. Nga Man uao o E-uhia kua riro herehere (Manuao N ui.) Grere 13,600 740 Manuao Uiriki Iho. Imiperaitoa Nikorai 9672 630 Atamera He maw ini 4126 318 Atamera Aparaikine 4200 318 2,006