WHAKAMARAMA.

Matuhi, Volume II, Issue 86, 17 May 1905, Page 3

WHAKAMARAMA.

Whakamarama i te kau papa o tenei ture o pare kawakawa i nga. tipuna i mana ai a ratou tikanga, e noho ana ratou i runga i te rangatira tanga kaore e te moni ia ratou, e toi tu ana te whenua me a ratou kai maoai. No noia nei kua whatu ngarongaro te whenua na te moni i patu, katii naia-? nei kai te ku mea mai ano taua hua nui ki roto i te wa kua riro nei ko te moni hei iiapai i te aroha e hoa ma me ata titiro tatau. Ki te whakatakanga i nj;a rarangi taumaha 0 aua tu mahii whakatakototia e o tatau tangata whakahaere i tau 1886, kiia ana ko te kai taonga me mutu. Ko te Ringinga Roimata me mutu ko nga tangi mate rue waiho i te nehunga ana ke o te tupapaku, heoi kihai i taea te whakahe aua tikanga te tae a te peehi nga whakaaro o aua kai whakatakoto tikanga whakaritea tonu tia e nga hapu i pupuri i taua kupu

kati i naianei kua pakaruhia ano tana tikanga he aha te take i taea ai te pakaru, maku ano e ki atu ko te take i taea ai, kihai i tukua kite Paremata kia pahitia hei tare i taua wa. Heoi no naianei kua. pahitia e te ture te rarangi e penei ana kai te 3 mete 4 o nga ra* e takoto ana te tupapaku - ka nehua te tupapaku me tae nga whanaunga kia kite i te nehunga kite mea ka neke mo te wiki me raahi te kawhena kite mataa kia tae mai ai nga tangata e aroha ana, kua ture tenei. Ko nga korero a waha noa kihai nei i turea kahore kau e painga, ko aua tikangal katoa ka kiia he aroha poto, ko te mea kua turea ko te aroha tena e kore e mutu. Ko te whakaae a te Pirimiamo taua parepare kai runga i ta te ture, kua paahi me mau taua parepare i te nehunga kia pau te 12 marama katahi ano te whare potae ka takiri i taua rau rakau ko te nuinga kai te nehunga ka takiritia. Koia na te kaupapa o nga tikiti i whakaaetia ai mo nga tereina, otira i runga i te tono a te inema o te Waipounamu, mo tona motu i runga i tenei kaupapa kua korerotia ake nei e au, mete mamao o nga takiwa o nga kainga maori o te ra motu, ka paahitia kia hoatu ko te wahi tuarima o te tikiti mo te haere kite tangihanga, a e pupuri nei ano ratou i ta te ture i mahi ai.

Ko tenei kite tino kaha te hoki whakamuri o nga whakahaere i runga i te whakahaere ture kore, ka eke ki runga i tenei kupu hei neke, ki te huarahi hei ngau r te rekere ke o te hoiho ka hinga tona kai eke ki muri Engari hangaia kite ture kia pahitia mai e te Paremata, katahi ano au ka ki ake ka mau hei aroha e kore nga mea e kite mai ana te kawenatanga e eke ana hei taumahatanga mo tana mo te

maori e whakaaetia e tenei kawanatanga note mea ko tona ingoa, fo kawahatanga mahi atawhai, notemea e mahi ana ia mo nga rangatira me nga tangata tuaiti, mete rawakore, me te pani, mete pouaru, ko au ka whakahaere au i nga rarangi e tika ana kia whakahaerea hei ture mo a te maori ture pai. E kore e tau he taimaha ki runga i te iwi maori. Ko nga mahi kaore nei i hangaia he ture, e puritia anai runga i nga korero noa iho, a nga kai whakahaere kai te kore e pai ko te take he arahi i nga tai tamariki ki runga i te mangeretanga haere ai e ahei nei ma nga tangata tokorua toko toru ranei e whakarite taua tu mahi huhua kore nei.

, E hoa ma ka tino kaha taku whaka haere i te kaupapa o. tenei take kia tino tutuki ki tona mutunga. Heoi Taiawhio Te Tau, Mahitaone.