Untitled

Matuhi, Volume II, Issue 70, 25 January 1905, Page 5

Te ripoata o nga mahi menga tikanga o te hui hui kia Apa whare runanga i te 22nd o nga ra o Tihema, 1904. Ko nga take o te hui ko te Kaunihera o Kurahaupo i te 22 o nga ra. Ko te whakatuheratanga o te whakahoutanga i te whare karakia i Parewanui l te 25 o nga ra, tuatoru ko te marenatanga,' ia le Kaugipouri 1. Marumaru raua ko Mgati, Uru Te Angina. I\o te 15 o nga ra o Tihema ka timata te liaere mai o nga morehu o Whangaehu hei tangata whenua mo te marae, ara nga kaumatua, ko Uru Te Angina, ko Kara tau, ko Tata, ko Kuiakore, me etahi mea ratau wahine.

No te Paraire ka eke ko Whanganui hei tangata kainga, ara ko Rangipo mete r koteDrikoremeeraatu rnea ratau wahine. No te Rahoroi 17 o nga ra ka tae mai nga tangata o Turakina hei tangata whenua ano, ara (Te Kahili, a te Uri me a raua tamariki mete Kahuiriiri, Henare Waitere me era atu me a ratau wahine. Kai te haere tonu mai nea tangata mete kai, ka kino ta ratau haere. I te mane 19 o nga ra ka whakaturia te iomiti hei whakahaere i nga mahi ote marae. Nga ingoa o nga mema. Dm Te Angina Henare Waitere Maremare Reupena VVaina Marumaru Pomare Uru Te Angina Kaliukiwi Marumaru Reremoana Tohikura (Tiamana) Mangahuka Mohuia. Tumuaki i nga mahi ote marae— Teuta (Kaiawhina) Tiaki lieni (Pirihimana) Pahau Waitere (Kaiawhina) Tiaki Karakena (Kaiawhina) Tuiri Waitere (Poiha) Reupena Metekingi (Poiha) Ereni Reupena (Nga wahine o te marae) Amokura Rangipo Ngahiriwha Moetu Tuiri Oriwia Rangiamohia Harepata Amo liangaihi Taupoki Reremoana Hariata Maremare Waewae Uru Te Angina Wahihi Waitere Mere Mohuia Ruma Dtiku Mata Waitere

Miki Te Uri Metekingi Pare Pikia Kuihi Wuru Pare N. Reremoana Areta Tekura Onetu. Marumaru Kihi Marumaru Ealiukiwi Hakaraia Meri Rawhitu Meri K. Waitere Miro Poihaere Hue Mereana P. Pirere liora Potaka Ngati Rangipouri Noa Kaumatua o te Marae— Hemi Rangitakoru VVaaka Hakaraia Eramiha 'Je Kiore Pateriki Mailii Tohu Harepata Te Rata Hue Te Huri Wineti Paranihi Pene Pirere Toko Ahu Hue Utiku Pataka Winiata Te Pnhaki Paora Kaitangata Hanira Puhaki Ropoama Pohe Renata Taraua T. TJ. Marumaru J. Pikia Keepa Waitere Tiemi Rata Kuia Kore Ranginui Nga We it a. Tatnai;;:ii)ii Te Kiore — Hauparoa Hiroti Marumaru Paid Pehira Maremare TnrU Hiroti Henry Grmnell

Tiemi Rata Te Uri Mete Kingi Rangiao Te Muunu.

Nga VVeita Kotira. Ngapiki W. Hakaraia Kurupa W.' Hakaraia, Maiangi Te Kahu Kararaina Mohiua.

I te Wenerei, 21 o nga ra ka tae mai nga iwi me ngahapu, a Ngatihauiti, Ngatiwhiti, Ngatipikiahu, Ngatiwaewae, Ngatimaniapoto ko nga kaumatua ko Utiku Potaka (Kai tohu i te Kaunihera o Kurahaupo) ko Pene Pirere (mema), ko VVineti (mema), ko Hue (mema, me a ratau wahine, tamariki, a Rangitaane, a Ngatikauwhata, a Ngatipare, a Ngatiraukawa, a Mgarauru, a Ngatiruanui nga pahake, Te Iwiora (minita), Mokai (minita), me era atu, me a ratau wahine. Katu ko'Uru Te Angina, ko Kawana Ropiha kite maioha. 1 te Take *22 o nga ra ka tae mai te Tiamana o te Kaunihera, ka timata hoki nga mahi a te Kaunihera. I te 2 o nga haora i inuri o te tina ka tuhera te Kaunihera. Nga mema i tae mai, ko Uru Te Angina, Henare V\aitere, Paora Kaitangata, Winiata Puhaki, Keepa Waitere, Pene Pirere, Hue T. Huri, Wineti Paranihi, Mete Haika. Ko te kai tuhi ko Natanahira Heremoana. Koia tena te ripoata o nga take i pahitia e te Kaunihera. 1. Kua paahitia kia whakakorea a te Hanea Kawana i tona turanga mema 0 te Kaunihera o Kurahaupo. I te niea ka toru ona ngaronga i nga hui nga honohono e toru o te Kaunihera, a kua tae mai hoki taana reta rihaina 1 tona turanga. 2. Ko nga moni toenga o te tau kua mahue ake nei o nga taake kuri, kua

utua kite Tiamana £« 14s. 3. Kua paahitia ko te utu mo nga kara kuri ara mo nga taake mo te tau 1905, e2s 6d mo ia ahua kuri. Ko nga mema tonu a te Kaunihera nga tan gat a rehita. 4. Kua paahitia ko te '"Advocate " he perehitanga mo nga mahi a te Kaunihera. 5. Ko nga kara kuri mo te tau 1905, kia 400. 6. Kua paahitia kia whakaputaia he tiwhikete mo Mrs L. Lee, wahine pakeha mo te mahi takuta mo nga maori o roto i te rohe oKurahaupo. 7. Kua paahitia kia whakaurua mai he mema maori ki roto i nga Ropu (County Council.) 8. I tono te Tiamana o te Kauni hera kia tukua ia kia haere ki runga i ana mahi, whakaaetia ana e nga mema o te Kaunihera. No reira whakaturia ana ko Uru Te Angina hei Teputi Tiamana, hei vvhakaoti i nga mahi a te Kaunihera. 9. Kua paahitia me tuku whakamoemiti te Kaunihera kite Minita mo te taha maori, mo te haki o Kurahaupo. 10. Kua paahitia me whakapiri e te Tiamana te Hiiri o Kurahaupo ki runga i nga pukapuka whakamana i nga tangata rehita kuri. 11. Kua paahitia me utu ki nga moni mo nga komiti marae te pepa Matuhi e tukua mai ana ki nga mema o te Kaunihera, a ma taua mema e tuku atu ki nga komiti marae. 12. Kua pahitia kia Rehitatia nga Ropu tiaki moni o roto i te rohe o Kurahaupo. 13. Kua paahitia kia tonoa atu kite Minita o te taha maori, etahi moni o roto i nga moni i whakaritea mo nga kura. Hei whakakaha mo tekura i Turakina.

14. Kua paahitia kia haere nga mema o te Kaunihera ki Kahariki i te 7 o nga ra o Hanuere, 1905. Ki te ata korero kia Sgati liangatahi, me Ngatiuaatakore mo te taha krnga taake kuri.

15. Kua paahitia ko te turanga o te hui a te Kaunihera, ka tu ki Matene a te 3 o nga ra o Aperira, 1%5. 1 te Rahoroi te 24 ka tae mai a Ngatituwharetoa, -Ngatiwiuti, JNgatitania Kahungunu, ara a te Heiiheu Tukmo me tona iwi, ko Hepina Te Rohu, me ona hoa o Xgatikaliungunu. Ka tae mai kite marae, ka tu a Heiui Te Kangitakoru kite maiolia ki nga iwi. 1 tejpo ka mnioiia ano, ka tu ko larana .Uarumaru, Uru Te Angina, Maremare Reupena, Hemi Te lUuigitakoru kite mi Hi.

1 te 25 o nga ra katahi ka hui nga iwi nei kite whare karakia, kiki tonu te whare. Kore ana lie turu mo etaln, ko nga Minita, Rev. A. U. Williams, ko Te Muera, Mokai, Te lwiora. Nga akonga ko Maremare Reupena, Jfateiiki xYlaihi, Kapi.na, Rakeipo. Te moni i koliia i roto ite whare karakia £5 Is Bcl ko te Rangipoun te kai whakatangi i te okena. 1 te 26, te ra o te marenatanga, ite 10 a.m. Ka timata te whakaeke ete pakeha, tae raw a ake kite 2 p.m., kua eke pea kite ono rau nga pakeha, nuku atu ranei. Ite 1 p.m. ka tae' mai nga kooti nunui e rua hei hari i te ropu marena, ka tae mai hoki te keepa hari ite wahine marena me tona papa. 1 te '2 p.m. katu nga kooti kite paraui o te whare o Marumaru, lie whare hou ko te tk Maimao " te ingoa o taua whare. Ko nga raiti o roto i taua whare he hau. Ite 2.15 p.m. ka eke te tangata marena ki tuua o te kooti nui, ko nga hoiho he u brown," .me nga whakapaipai ano o nga kara o noq

hoiho. Ko te potae ote tangata ma. rena he piwara, ara he potae roa pera hoki to te matua, pera hold te potae o Uru Te Angina, me to Henare Waiter?. Ko te taonga koti roroa nei uga koti, ka kino ta ratau haere ka ahu te haere o nga kooti mete keena kite whare karakia, e torn koata maere te mauiao atu. Hokohanga atii ko te whare karakia. kua ki tomi a roto, a waho, uaua ana te haere kite poropiti o te whare karakia i te kiki, Te kahu o te wahine marena lie kirimi te kara, me on a whakarawerawe. ko te utu o taua kahu i runga. atu i te £2O, ko te kai whakatangi i te okeiia ko Miss JJalr) tuple. Iva mutu te marena ka hoki, ka eke te taane inarena, mete wahine ki to raua keepa. Katahi ka reihi ha.cn: nga kooti, pen a ano te haere, mete haere ki nga purti hoiho. Ka tae ki te kai nga ka talii ka taugi ng» iwi kite hunga marena liou, ka liariru hoki te pakeha kia raua, i te wa ano i te whare karakia raua ka timata te wl.atatakoto i nga taonga aroka a te pakeha ki run*, a i te teepu kua oti te lianga ki roto i te teneti nui a te kawanatanga. Nui atu te taonga ate pakeha. lio te warm i rite ki tc Jibi) nuku atu ranei. 1 te 0.30 p.m. ka tuhera te tina o te marena, ki toun i ta ahua ote kai me nga wai whakamatao i te korokoro. Kotahi ran e riiiia tekau tant>ata i te kainjj-a kotahi, ko te ahua o te teeptl i rauna haere toun, ko te hunga marena i waenganui tonu o te teepu me o raua whanaunga, papa hoki, i reira hoki e tu ana nga keeie marena, e rua keel e nunui ko nga keeke ni.nui tena i kitea ki tenei takiwa, hui tahi ki ngapakel a. Ko nga keeLe na te papa o te wahine tetahi, na tu tupuna ote taane tetahi, ara i a Hoani ilete Kingi, i te whakaekenga

ki runga i te teepu, he hawhe te ruaori, he hawhe te pakeha, i te miltunga o te whakawhetai i nga kai ka tu mai a Tarana Marumaru ka whakamarana ki nga tnaori me nga pakeha i una reo e rua. ka mutu tera katahi ka

iiiihi ki nga iwi e rua i muri ko Te Heiiheii lukino, mnri ka tu ko 1).

Scott, he pakeha tawhito no konei, i mnri ka tu he wahine ko Ngawai, i inuri katu ko S. Gibbons, he pakeha tawhito no konei, i muri ka tu ko Hepine Te Rohu i muri ko Krewl, i muri ko te tangata marena hou, ka mihi ki nga iwi e rua, e ona reo e rua, ara ana kupu. " E nga wahine rangitira, e nga taane rangitira, tena ra koutou, e nui ana te hari o toku ngakau mo koutou i hui mai ki konei ki toku marenatanga, ka waiho tenei hei tino mea nui ki roto ki toku ngakau pupun ai, taku hiahia kia mau tonu tenei aliua, haere ake nei, i waenganui ia matau tai tamariki, no te mea no te hainatanga i te Tiriti o Waitangi i timata ai te whakakotahi, a no tenei rangi kua tutuki taua whakakotahitanga, taku hiahia kia piri tonu nga iwi e rua ki raro i te haki o Ingarangi." I tona mutunga ka timata te kai, ka mutu ena ka whakaeke mai tae noa kite 9 p.m.e kai ana. Ite 9.30 p.m. ka timata te kanikani i roto i te whare nui ia Apa Whare Runanga, tae noa kite awatea, ko te keeke toenga ote marena i riro ia Te Heuheu me tona iwi.

Nga hoa haere o te wahine marena. Nga haiarahi— Hamiona Te Panau Mai hi Metekingi Marumaru Paki. Nga Kotiro Hapai i te Kahu— Te Rina Metekingi Wikitoria Marumaru

Ngakawa Waitere Te Whata Kaiitfaihi Nga hoa haere o te taane marena — Te Hira H. Tukino Ngawai T. Metekingi lupcka Lru Le Angina. .Mini mai Maiarigi Te Kahu Kurupai .V. Hakaraia iNgapiki W. Hakaraia Mora Kititini Tioia Rititini Mei Kititini—me etahi atu 1 tae mai hold a Takarangi Metekingi me Hori Kerei, ko o Muaupokoi tae mai ko Mare Murahi ko taana wahine me to raua hoa. ArA Whare, Parewanui.