NGA KORERO O TE WHAWHAI.

Matuhi, Volume II, Issue 63, 23 November 1904, Page 9

NGA KORERO O TE WHAWHAI.

Te rongo o enei ra ka hori nei, kua Mi. 1 te ripoata a Te Tianara whakahaere > I'oota Aata kite Haa o |{uhia, he vhakaatu nana, ka Kaha ia kite pnpnri ;i Poota Anta mo nga marama maha, neh'emea ano ka taea te man atu he Jai, he amuneihana (munitions) ma •atrtU ko ana tangata. Ko te tahi kai ukn korero mai o Tokio, e ki ana, ko e take i roa ai te mahi whakaeke o 'oota Aata, he kaha ke ake no pu u'wara (Naval) a nga h'uihana ia Mtau, ko ana pu kua mahia ra ano ki •oto o nga pa tuwatawata. Ko te nuinga o nga titan, me nga Manuao a nga Tiapani, e tiaki haere ma i te ara Moana o Poota Aata, kua ft'hakaliokirt ki Tiapana ra ano, kia mo te tae rawa atu nga Manuao a Ituhia, i panuifia e Te Matuni i e nei wiki ka hori nei, kua ,; >i katoa a ratau Manuao kite whaka,''l "iii i te hoa riri, na no teiiei iVa ka hori nei te nuinga ko nga 11111:1 liari kai o waha ma nga :a "iiato o Poota Aata, no reira H ' "»ilia nga tima kua lira atu *' ''" lo a he miha hoki nga tima o ' ""' i Vata kua puta mat ki walio, koiin te wahine i puta mai, me ona hoa IftniU" ano. nia runga i te | ooti i enei

ra tata ano, aki te korero a tana \vahine, nui atu te wehi ia ia kei tnau ratau i te hoa riri, e ki ano hokia,e kore e hinga wawe a Poota Aata. Kua puta, hoki te kupu a Atemara Toko, kai whakahaere o nga manuao a nga "Tiapani, me tiaki katoa inaianei nga tima me nga manuao, no reira ka riro ko nga hoia anake-o uta kite whakaeke i Poota Aata, ko te tahi kai tuku korero mai o te takiwa o Te VVhawhai e ki ana, kua tino rereke noa atu te noho noho, ine nga whakahaere nga a nga linihana i o ratau patuwatawata no reira, kua kore noa iho e mohiotia e nga Tiapani, ko te tahi, i nga ra katoa e haere ana lie ropu liuihana, ki te whakaeke ohorere, i nga Tiapani e noho tata ana mai, a ko te kaute o nga tangata e mate ana a Te Ruihanae 70 i te ra kotahi, ko te kaute o nga Tiapani i neke atu. Ko te tahi mahi a nga Tiapani, he kari rua ki raro whenua, penei mete ran (tunnel) tereinn, ko aua rua a ratau kei te karia atu ki raro tonu i te taone o Poota Aata, kaore ano kia tata noa atu ki raro o nga pa tuwatawata, engari ko te mahi he kari tonu. 1 te ra atu ra nei ka whakapauae nga Tiapani to ratau kaha kite waipu i te tahi tvaahi mahinga iniana a nga hoia Kuihana, e 200 nga anga paura (shells) ka tahi ano ka pakaru tana waahi. Kotahi te Tiainamana i whakawatia e nga Kuihana i Poota Aata. te niutunua o te whakawa (court martial) ka puhia, a mate atu, te hara o taua Tiainamana. i man e whukaatu ana i nga huarahi hei whakahaugaing a mai ia ratau pu, ka pupuhi mai ana nga Tiapani, kh tawhiria atu e taua Tiainama iiei. te takiwa hei whakahangaitanga mai ma nga Tiapani i a ratal) pn, e mate ai nga Uuihuun, taua Tiamuna he rinsritira tonu kite ahau. heoi ko

te tare tonti o te whawhai ka kitea e mahi ana i nga mahi pera ko ia tonu ano te utu.

Noema 21

Ko te ripoata o tenei ra e ki ana, ko te kaute o nga huia e atu ana o Tiapani hei whakapiki i nga hoia whakaeke i Poota Aata, e tac ana kite 1,000 i te ra, me a ratan ake pu. Ko nga Ruihana kua korero ko te mahi a nga Tiapani, he mahi i te tahi,alma rongoa ki roto rakete penei mete totete nei te ahua, nakei te njjawha tan ga ka puta te haunga kino, mate mate ana. nga hoia pena mete mea i paihanat'a.

E wha nga tima a te Tianara o Poota Aata i puta mai, kaore i man i nga Tiapani enei tima e kawe ana i nga ripoata a taua Tianara, kotahi o nga tima nei' i whaia e nga Tiapani, a urn atu ana te tima nei kite tahi taone, taua taone e kati ana ki nga tima katoa angaiwi e pakanga,heikaati i te taenga atu o te kupu a Tiapani, mo taua tima, ka puta hold te kupu a nga kai Whakahaere o taua taone kite kapane, kite apilia o taua tima kia tangotangohia nga pu o tona tima, ka tau mai te pouri mete wehi kite Apiha nei, ko te, kumeiiga a taua Apilia i te mea hei pakaru i tona tinui, heoi piikaru atu te tima nei. Noema 22. Mo te kakari ki uta, ki nga whakaatu nui. ohorere ana te whakatiknnga ake o nga Tiapani te whakatiknnga ;ike ka tau atu ana 12 maero te tatanga atu ki Maketana (Mukden) kite waahi, e noho tuopu ana nga Ruihana. Te whakaatu mai a Kurupakena, Tianara o nga Kuihaua, i karanotia e tetahi o ana Ropti, te taiii ropti a nga Tiapani, ka kakari, mate mate atu te '.wiawhe o nga Tiapani, ko te i tu i te mat'Mi, e ;> tonu nga mea t riro

herehere ora ia ratan

Ko te whakaaro o te iwi nui o jßnhia ka tata te tahi pakanga nui, kaore ratau e rnohio ka pewhea, engari koto ratau whakaaro nui ka mutu te whawhai, te mea kua taumaha rawa { naianei te ruihi o nga taha e rua.me te inano, mano atu tangata kite mate mate.

Noema 22

Kua Kite ki nga waea mai o tenei ra e whakaatu ana, mo nga tima e wlia o Poota Aata i whakahuatia i rum'a ake nei, kotahi ipakaruhia e te Apilia ake o taua tima, na ko nga tokotoru, i man i nga manuao a Tiapani, ka pakanga nei, he kalia rawa atu ma Ruihana, kotahi te haw-he haora ka totohn inga Tiapani te tahi, e.wha touu nga tangata i riro ora ko. te tahi i ropitotia ka totohn, ko te torn i topitotia, totohn atu mete katoa o nga tangata i runga, o enei e wha kotahi tonu i puta mete ripoata ko (e.mca tuatalii.

Tetahi rong.o mo Taaho (Shahp) e whakaatu kua riro i Te Ruihana te tahi rojMi iti a r lia]ai:ga me nga pikaunga kai, kahu hoki.

Norma 2o